İdilika'nın Mutfağı'nda bugün, doğanın bize sunduğu en güzel lezzetlerden biri olan, aynı zamanda Omega 3 bakımından zengin bir besin olan cevizden söz edeceğim. Ceviz, çok az sayıda besin türünün içerdiği çok güçlü antioksidan görevi gören birtakım elementler barındırıyor içinde. Bunlardan birisi olan aminoasitler, kalp sağlığının korunmasına yardımcı olurken, Omega 3 yağının içindeki alfalinolenik asit, kanın pıhtılaşmasını önlüyor. Ayrıca günlük olarak tükettiğiniz üç ceviz; kan şekeri ve kolesterol seviyesini düzenli bir seviyede tutmaya yardımcı oluyor.
KÖKEN ORTA ASYA
Ceviz, aslında Orta Asya sıradağlarının doğal bitki örtüsüdür. Buradan Sincan'a, Kazakistan'a, Türkmenistan'a, İran'a, Irak'a, Azerbeycan'a, Gürcistan'a ve Türkiye'ye yayılmış. Bu şifalı lezzet; Bulgaristan, eski Yugoslavya, Romanya ve Yunanistan'ın da doğal bitki örtüsü içinde.
FAYDALARI
CEVİZ besin değerleri, besleyici özelliği ve lezzetli tadı sayesinde popüler bir kuruyemiştir. İçerisindeki zengin yağ asitleri, antioksidanlar, vitaminler ve mineraller kalp rahatsızlıklarından beyin hastalıklarına, hafıza sorunlarından diyabete, kanser riskinden korunmaya ve cilt sağlığının korunmasına kadar birçok sağlık koşuluna fayda sağlayabilir. Cevizi beslenme rutinine dahil ederek sağlıklı bir yaşam desteklenebilir. Cevizin faydaları içeriğinde bulunan yüksek miktarda omega-3 yağ asitleri, protein, lif, antioksidanlar ve diğer önemli besin maddelerinden gelir. Cevizin faydalarından bazılarına alt başlıklarda yer verilmiştir:
ANTİOKSİDAN ETKİ
Ceviz, fındık, fıstık, kaju, badem gibi diğer kuruyemişlere oranla daha fazla antioksidan içeriğe sahiptir. Cevizin antioksidan aktivitesi ise özellikle zarında bulunan selenyum, E vitamini, melatonin ve polifenoller adındaki bileşiklerden gelir. Bu bileşikler kötü kolesterol olarak bilinen LDL değerlerini düşürmeye yardımcı olup kalbi bu duruma bağlı oluşabilecek hastalık risklerine karşı koruma sağlayabilir ve ayrıca tiroid fonksiyonlarını destekleyebilir.
BAĞIRSAK SAĞLIĞI
Bağırsak mikrobiyotasının sağlıksız olması yalnızca bağırsakların düzgün çalışmamasını değil, vücudun iltihaplanmasına da neden olarak kalp hastalığı, obezite, kanser gibi durumların görülmesine de neden olabilir. Düzenli bir şekilde ceviz tüketen kişilerde tüketmeyenlere oranla hem bağırsak fonksiyonlarının normal çalışması hem de yukarıda belirtilen bazı kronik hastalıklar daha az görülebilir.
SAĞLIKLI YAŞLANMA
Yaşlandıkça fiziksel yetenekleri kullanma ve hareketli olma zorlaşabilir. Fiziksel yetileri sağlıklı bir şekilde sürdürmek için de iyi bir beslenme düzenin olması önemlidir. Cevizde fiziksel işlevlerin devamlılığını sağlamaya yardımcı olan temel vitaminler, mineraller, kalori, lif ve yağlar bulunur. Cevizin sağlıklı yaşam için gerekli olan en iyi besinlerden biri olduğu söylenebilir. Ceviz besleyici özellikleri yüksek olan iyi bir besin maddesidir. Diğer kuruyemişlere kıyasla daha fazla omega-3 yağ asitleri ve antioksidan aktiviteye sahiptir. Cevizin zengin besin değerlerine sahip olması kalp, diyabet, bağırsak hastalıklarına ve bazı kanser türlerine karşı koruma sağlamasıyla ilişkili olabilir. Yaklaşık olarak 6-7 adete denk gelen 30 gram cevizin besin değerleri aşağıdaki gibidir.
CEVİZ ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLİR?
CEVİZ alırken, boyutlarına göre ağır olan cevizleri seçin; kabukların çatlak, lekeli ve delik olmamasına dikkat edin. Açıkta satılan cevizlerden satın almak risklidir. Dükkanın bu cevizleri ne zaman temin ettiğini veya ne kadar süredir açıkta durduklarını söylemek pek mümkün değildir. Oksijen, cevizin raf ömrünün bir numaralı düşmanıdır. Açıkta tutulan cevizler oksijene maruz kalırlar, bu da tazeliklerini tehlikeye atar ve bozulma sürecini hızlandırır. Taze ceviz almak için en iyi seçenek, tazeliğini koruyacak ve oksijenin dışarı sızmasını önleyecek şekilde ağzı kapalı ambalajda olanları satın almaktır. Ambalajlarda belirtilen son kullanma tarihleri sadece öneri veya tahminlerdir. Ceviz ve diğer kuruyemişlerin raf ömrü şu temel faktörlere bağlıdır: toplandığı ve saklandığı ortamın koşulları ile paketin önceden açılıp açılmadığı. Kabuklu ve kabuksuz cevizleri, hava geçirmeyen bir kapta saklayın ve tazeliğini koruması için buzdolabında altı aya kadar veya derin dondurucuda bir yıla kadar saklayın.
KAN BASINCI KONTROLÜ
KAN basıncının yüksekliği kalp hastalığı ve felç gibi durumları tetikleyen önemli bir faktördür. 2019 yılında yapılan bir araştırmada ceviz yemenin yüksek tansiyon hastaları ve kan basıncı yüksekliği problemi yaşayan kişilerde anlamlı bir düzelme olduğunu ortaya koymuştur. Ceviz gibi zengin içerikli kuruyemişler yüksek kan basıncını kontrol altına alabilir ve böylece bu duruma bağlı olabilecek hastalık risklerinin önüne geçmeye yardımcı olabilir.
CEVİZLİ ACILI EZME
MALZEMELER
4 dolu dolu kaşığı acı biber salçası
2 dolu yemek kaşığı domates salçası
1 çay bardağına yakın zeytin yağı (küçük çay bardağı)
1 çay bardağı galeta unu
1 çay bardağı iri dövülmüş ceviz
3-4 diş sarımsak1 çay kaşığı kekik
1 çay kaşığı nane
1 çay kaşığı pul biber
Salçanızın tuz oranına göre tuz
YAPILIŞI: Cevizli ezme için öncelikle ceviz hariç tüm malzemeler robota alınır ve robottan geçirilir. Kıvam alınca ceviz de eklenir ve karıştırılır. Hemen tüketmek için hazır olan cevizli acılı ezme servis tabağına alınır. Üzerine zeytinyağı gezdirilerek cevizle süslenir ve servis edilir.1 haftadan uzun süre buzdolabında saklamak isterseniz bir kavanoza alıp üzerine zeytin yağı dökün ki bozulmasın. Ben sunumda dondurma kaşığı ile servis ettim. Ama geniş bir kaba alıp üzerine zeytin yağı gezdirerek cevizle de sunabilirsiniz.
