Patlıcan hepimizin mutfağında yer etmiş yaz aylarında tüketmeyi çok sevdiğimiz sebzelerden biri. Bilimsel adı 'Solanum Melongena' olan patlıcan 'Solanaceae' familyasına aittir. Ilıman iklimlerde tek yıllık, tropik iklimlerde ise küçük bir ağaç şeklinde büyüyen çok yıllık bir bitkidir. Halk arasında 'balcan', 'badılcan' da denir.
İTALYA'DA YASAKLANMIŞ
Patlıcan Asya kökenli bir bitki olup ilk olarak Hindistan'da yetiştirilmeye başlanmıştır. Hindistan'dan dünyaya yayılımı ise şu şekilde olmuştur. 16. yüzyılda İspanyollar tarafından Avrupa'ya tanıtılmıştır. Fakat Avrupalılar patlıcanı uzun bir süre süs bitkisi olarak yetiştirmişlerdir. İran yoluyla İslam dünyasına girdiği bilinen patlıcan 7. yüzyılda bugünkü Türk topraklarına girmiştir. İçindeki nikotin sebebiyle insanlara mayhoşluk veren patlıcana İngilizler bu yüzden deli elma anlamına gelen "Mad Apple" demişler. İtalya'da bu yüzden üretimi yasaklanmış. Dünyada birçok patlıcan çeşidi bulunur ve farklı şekillerde yemeği tüketilir. Özellikle Hint mutfağının popüler besini olan patlıcanın, doku ve yoğunluğu domates kıvamında olmaktadır.
DÜŞÜK KALORİLİ
Yüzde 90'dan fazla su içerdiğinden dolayı düşük kalori içeriğine sahip bir sebzedir. Yüz gram patlıcan tüketimi sadece 25 kalori enerji sağlamaktadır. Patlıcanın kabuğunda bulunan antosiyaninler kolesterolü düşürücü etkisi ile kalp sağlığına faydalıdır. Patlıcan içeriğindeki vitamin ve mineraller sayesinde kemik oluşumunu destekleyerek, anemi semptomlarını azaltabilmektedir. Ayrıca patlıcan, diyabeti yönetmede, sindirim sistemini düzenlemede de etkilidir.
PATLICANIN FAYDALARI
Patlıcan, hücreleri hasarlara karşı korumaya yardımcı olan A ve C vitaminleri gibi antioksidanlar içermektedir. Patlıcanın kalp sağlığına, kan şekeri kontrolüne ve göz sağlığına birçok faydası bulunur. Patlıcanın faydaları şu şekilde sıralanabilir:
SİNDİRİME YARDIMCI OLABİLİR
Patlıcan, dengeli beslenmede önemli olan lif içermektedir. Lif, gastrointestinal ve bağırsak düzeni için oldukça faydalıdır. Aynı zamanda lif, gıdaların emilimini ve besinlerin işlenmesini, sindirilmesini sağlayan mide sularının salgılanmasında etkilidir. Yetişkin bir kişi, her gün yaklaşık 25 ila 38 gam lif tüketmelidir.
KEMİK SAĞLIĞI İÇİN
Bir kase çiğ patlıcan günlük lif ihtiyacınızın yaklaşık yüzde 10'unu karşılamaktadır. Kemik Sağlığını İyileştirebilir Patlıcan, birçok meyveye renk veren fenolik bileşikler içermektedir. Bu bileşikler, kemik sağlığını güçlendiren mineral yoğunluğu ile bağlantılı olmaktadır. Aynı zamanda patlıcan, osteoporoza etki eden demir ve kalsiyum içerir.
ANEMİYİ ÖNLEMEDE ETKİLİDİR
DEMİR eksikliği, anemi olarak kendini gösterebilir bu da sağlık için tehlikelidir. Anemi, yorgunluk, halsizlik, depresyon, baş ağrısı olarak ortaya çıkabilir. Bu sebeple demir içeren besinler tüketmek kansızlıkla mücadele etmeden önemli olmaktadır. Patlıcan içeriğindeki demir sayesinde anemiyi önlemede etkin bir rol oynar.
PATLICAN NASIL TÜKETİLMELİDİR?
PATLICANIN kabuğunu şeritle halinde dilimleyerek, yuvarlak bir şekilde kesip fırında pişirilebilir. Kalın ve kremsi bir yapıya sahip olan patlıcanı közleyerek tüketmek yemeklere lezzet katacaktır. Aynı zamanda patlıcan kesilip, kızartılarak da tüketilebilmektedir.
PATLICAN TÜRLERİ
Ülkemizde en çok yetiştirilen ve tüketilen patlıcan çeşitleri şunlardır:
1- Kemer patlıcanı
2- Halkapınar patlıcanı
3- Bostan patlıcanı
4- Kirmastı patlıcanı
5- Yalova patlıcanı
6- Gönen patlıcanı Son yıllarda ise dış ülkelerden şu türler ülkemize girmiştir:
1- Long Purple
2- Viserba
3- Black Beauty
PATLICAN TURŞUSU
MALZEMELER
5 kg patlıcan
300 gramdan fazla sarımsak
1 kg acı biber ya da tatlı biber
2 kg domates
1 bağdan az olabilir maydanoz
1,5 yemek kaşığı limon tuzu
Yeterince limon suyu
Yeterince tuz
YAPILIŞI: Öncelikle patlıcanlar temizlenir ve sapları kısaltılır yanlarındaki yeşil budaklar alınır, kaynayan suda sadece rengi değişene kadar haşlanır. Ardından sarımsakları su içinde bir gece öncesinden bekletirseniz ertesi güne kolay soyulur. Ve önce biberleri doğrayın geniş bir kaba sonra sarımsakları doğrayın ve domatesler yıkanır onlar da doğranır biraz iri doğrayabilirsiniz. Ve saplarını ayırdığınız maydanozları da yıkadıktan sonra küçük küçük doğrayıp tuzunu atın damak zevkinize göre göz kararı doğranan bu harç malzemelerini şimdi doldurma işlemi gerçekleşir. Haşlanmış patlıcanlar ortadan tıpkı karnı yarık gibi çizik atılır ve içi el yardımıyla derinleştirilir ve harç içine koyulur ve bidonun içine tek tek dizilir.2 sıra dizdikten sonra üzerine 1 kat 3 -5 adet biber dilerseniz sert domates atabilir. Ya da hiç koymayabilirsiniz. Yine üstüne hazırladığınız patlıcanları sıralı bir şekilde koyabilirsiniz. Bu şekilde bidon dolana kadar devam edin ve kalan harcı bidonun içine dökün eksik kalırsa su ilave edin. Şimdi limon suyu ve limon tuzu ve göz kararı tuzu da atın. Dilerseniz limon suyu kullanmıyorsanız. Sirke de koyabilirsiniz ve turşumuz hazır şimdi kapağını kapatıp serin bir yerde turşunun kokusu çıkana kadar ve rengi dönene kadar muhafaza ediniz.