Tüketim alışkanlıklarımız arasında önemli bir yere sahip olan kuru meyveler, sağlıklı beslenmenin de önemli bir parçası. İçerdikleri yüksek lif, vitamin ve minerallerle diyet listelerinde kendine her zaman yer bulan kuru meyvelerin; kurutma yöntemlerini, saklama koşullarını ve sağlımıza yaptığı katkıları Beslenme ve Diyet Uzmanı Pınar Pehlivan ile konuştuk.
NASIL ELDE EDİLİR?
Bitki tohumlarının yenilebilir etli kısmına meyve denir. Meyvelerin genel olarak yüzde 80-95 su, yüzde 3-18 karbonhidrat, yüzde 0,2-1 protein, yüzde 0,3- 0,8 kül içerirler. Ülkemiz meyve, sebze yetiştiriciliği ve ürün çeşitliliği bakımından oldukça zengindir. Ancak yetiştirilen birçok ürün sadece yöresel olarak tüketilmektedir. Çünkü ürünlerin raf ömrü uzun olmadığı için dış pazarlarda şansı olmamaktadır. Kurutma işlemiyle yiyecekleri korumak ise en eski yöntemlerden biridir. Kurutma işlemi; besinlerin dayanma süresini uzatır, ürün hacminin küçültülmesi ile depolama ve taşımada kolaylık sağlar, sofralarda çeşitlilik artar, yeni ürün formülasyonları geliştirilir, besinlerin muhafazasını kolaylaştırır, meyveleri karışım haline getirerek besin değerleri artırılabilir. Besinlerin kurutularak muhafaza edilmesi suyun uzaklaştırılması esasına dayanır. Böylelikle bozulmaya neden olan mikroorganizmaların çoğalması ve faaliyetleri inhibe edilir. Kuru meyveler, yaş meyvenin içerdikleri yüzde 80–95 oranındaki suyun yüzde 10–20'lere düşürülmesi ile elde edilir. Meyveler güneşte (tabii kurutma), güneş kolektörlü kurutma sistemlerinde ve yapay kurutucularda kurutulmaktadır. Genellikle güneşte üzüm, incir gibi meyveler, yapay kurutucularda ise elma, armut, erik, kayısı, şeftali gibi meyveler kurutulmaktadır. Güneşte kurutma 8–10 günde tamamlanmaktadır. Kurutma işlemi güneş aracılığıyla yapılacak ise besinin direkt güneş ile temas halinde olmaması, kurutmanın havadar bir yerde yapılması ve üzerine ince bir tül örtü örtülmesi önerilmektedir. Çünkü güneş ışığıyla yapılan kurutma işlemi uzun sürmektedir.
FAYDALARI
EĞER besin direkt güneş ışığına maruz kalırsa besin ögesi kayıpları gerçekleşir. Kurutma teknolojileri içerisinde güneş enerjili sistemlerden, fırın kurutucular, tünel kurutucular, püskürmeli kurutucular, mikrodalga, kızılötesi ve daha birçok teknoloji yer almaktadır. Kurutma işlemi doğal meyvenin taze halindeki besin değerlerini korur, vitamin ve mineraller kaybolmaz. Bir taze elma ağırlığındaki kurutulmuş elmadan, taze elmanın kendisinden daha fazla vitamin ve mineral alırsınız.
ANTİOKSİDAN ZENGİNİ
GELENEKSEL kuru meyveler, C vitamini dışındaki birçok mikro besin için iyi kaynaklardır, antioksidan zenginidir. Antioksidanlar hücrelerimizdeki hasar yapıcı molekülleri temizleyerek hücre hasarını önlerler
KURU MEYVELİ KEK
YAPILIŞI: Meyveli kek tarifi için öncelikle toz şeker ve yumurta iyice yüksek devirde çırpalım. Ardından sıvı yağ ve sütü ekleyelim. Un, kabartma tozu ve vanilyayı ilave edelim. (elekle üzerine eleyebilirsiniz) Malzemeleri güzelce çırpalım. Son olarak kuru meyveleri ekleyerek spatula veya kaşıkla karıştıralım. Hazırladığımız hamuru yağlanmış kalıba dökelim. (Fırına sürmeden üzerine de biraz meyve kurusu serpiştiriyorum.) 160 derecede ısıtılmış fansız fırında pişirelim. 45-50 dk. sonra kürdan testi ile piştiği kontrol edip fırından alalım.
MALZEMELER
3 adet yumurta
1 su bardağı şeker
1 su bardağı süt
Yarım su bardağı sıvı yağ
1 paket hamur kabartma tozu
1 paket vanilya
Yaklaşık 2 buçuk su bardağı un
1 su bardağına yakın meyve kurusu