Türkiye'de son yıllarda trileçe neredeyse tüm Balkan göçmenleri tarafından tekrar hatırlanmış ve belli bir yaşın üzerindekilerin yanında genç neslin de lezzetini bildikleri bir tatlı halini aldı. Arnavutça'da Trileqe (okunuşu Trileçe) olarak isimlendirilen tatlı, Türkçe'ye de trileçe adı ile girmiştir.
Tatlı orijinalinde inek, keçi ve manda (bazı rivayetlere göre koyun, keçi ve manda) sütüyle üretilmekteyken 1930'lardan sonra sanayileşmenin artması ve kentleşme sebebiyle sadece işlenmiş süt ve krema kullanılarak yapılmaya başlanmış. Böylelikle Balkanlara özgü bu lezzet artık tüm Kuzey Akdeniz'de daha fazla rağbet görmeye başlamış.
İspanya'da 'Tres Leches (okunuşu Tres Leçhes) / Üç Süt' olarak adlandırılmış ve yine pek çok Hispanic'in yaşadığı Latin Amerika'da da aynı isimle tanınmıştır. Bazı iddialar ise Ortaçağ Avrupasına kolonisi Meksika'dan gittiği yönündedir.
Çeşitli kaynaklar incelendiğinde trileçenin kökeni neresi olursa olsun Balkanlarda üretilenin diğer bölgelere göre çok daha lezzetli olduğu görülmektedir.
Trileçe üç kısımdan oluşuyor. Sırasıyla renkli bir süngere benzeyen bir kek, ismini aldığı süt sosu ve son olarak da üzerinde tatlı bir sos.
Her kek trileçe yapımında kullanılmaz, trileçe için özel bir kek kullanılır. Bu kek yumuşak ve kabarcıklı bir yapıdadır. Bu sayede içine sütlü sosu hapseder ve ağızda eriyen o enfes tadı bırakır.
Sütlü sos ise inek sütü, keçi sütü veya manda sütünden elde edilerek yapılmaktadır. Fakat günümüz şartlarında keçi sütü ve bulunması zor olan manda sütü yerine kremalar ya da belli bir oranda yağa sahip süt veya süt çeşitleri kullanılmaktadır.
MUHALLEBİSİ ÇOK ÖNEMLİ
Balkanlar dışındaki kaynaklarda trileçenin daha çok sütlenmiş bir pandispanya olduğundan bahsedilmektedir. Zaten çoğunlukla yapılan hata budur. Ürünün adına bakılarak kekin sadece üç sütle ıslatılması sonucunda trileçe olduğu algısı tamamen yanlıştır. Zaten bunu Balkan usulü trileçeyi her tadan hemen fark etmektedir. Aslında gerçek trileçenin bağımlılık yapar derecesinde beğenilmesinde en önemli etmen de bu olsa gerek.
Geleneksel trileçe karamel sosludur. Günümüzde karamelin yanı sıra frambuaz, limon, portakal, vanilya, çikolata, hindistan cevizi aromalı soslar da kullanılmaktadır. Sosların üzerine veya içinde meyve parçacıkları da yer almaktadır.
HİKAYESİ NEDİR?
Trileçenin Balkan ülkelerine ait olduğu bilinir. Hatta Balkanların en meşhur ve en güzel tatlısı olduğu söylenir. Fakat bu bilgi doğru değil, zira trileçenin kökeni farklı bir kıtaya uzanıyor. Trileçe aslında Meksika ve Güney Amerika'ya ait bir tatlıdır.
Bir Balkan ülkesi olan Arnavutluk'ta halk Meksika filmlerini çok sevdiği için filmlerde gördüğü trileçeyi benimsemişler. Daha sonra da diğer Balkan ülkelerine yayılan bu tatlı, ülkemize de gelmiş ve sevilmiştir.
PÜF NOKTASI
SÜTÜN KALİTESİ VE ORANI
Trileçenin yapımında en önemli püf noktası süt oranının doğru belirlenmesidir. Tabii bununla birlikte sütün kalitesi ve tadı da çok önemlidir. Belki bu yüzdendir, triliçe sevenlerdeki genel kanı en güzel trileçenin Balkanlarda, özellikle de Arnavutluk'ta olduğudur. Yolu Balkanlara düşenler olursa veya bir Balkan turu yapmak isterseniz trileçeyi orada mutlaka yemenizi tavsiye ederim.
TRİLEÇE
MALZEMELER
5 yumurta
1 su bardağı toz şeker
1.5 su bardağı un
1 paket kabartma tozu
1 paket vanilya
1/4 çay bardağı sıvı yağ
SÜT ŞERBETİ İÇİN:
3.5 su bardağı süt
1 su bardağı krema
3 çorba kaşığı toz şeker
1 paket vanilya
ÜZERİNE:
1 paket krem şanti
1/3 su bardağı süt
KARAMEL SOSU İÇİN:
1 su bardağı toz şeker
2 çorba kaşığı tereyağ
1 su bardağı krema
YAPILIŞI: KEKİ İÇİN: 5 adet yumurtayı karıştırma kabına koyup mikserin yüksek devriyle çırpmaya başlayın. Şekeri azar azar ilave ederek çırpmaya devam edin. Karışım beyazlaşıp köpük köpük olunca (yaklaşık 5 dakika sonra) sıvı yağ ve vanilyayı ekleyip bir süre daha çırpın. Un kabartma tozunu da ilave edip kaşıkla unu yedirene kadar kısa bir süre karıştırın. 27x35 cm'lik borcam kalıba döküp önceden ısıtılmış 160 derecedeki fırında 30-35 dakika pişirin. Fırından almadan önce içinin pişip pişmediğini kürdan ya da bıçak batırarak kontrol edin. Keki fırından alıp soğutun.
SÜT ŞERBETİ İÇİN: Kasede süt, krema, vanilya ve şekeri karıştırın. Soğuyan kekin her yerine süt şerbetini dökün.
ÜZERİNE: Krem şanti ve sütü çırpın. Krem şantiyi kekin üzerine çok ince bir tabaka halinde düzgünce sürün.
KARAMEL SOSU İÇİN: Toz şekeri tavaya dökün. Orta ateşte şekeri hiç karıştırmadan eritin. Şeker iyice eriyip kahverengi olunca tereyağını koyup eritin. Sıvı kremayı da ekleyerek karıştırın. Bu aşamada şeker tekrar katılaşıyor ama orta ateşte karıştırarak erimesini sağlayın. Karamel sosunu ılıttıktan sonra pastanızın üzerine eşit bir şekilde yayın.
