Herkese merhaba... Bugün mutfaklarımızda son yıllarda son derece popüler olan karabuğdayı mercek altına alıyoruz. Karabuğdayın karbonhidrat temelli bir gıda olmadığını pek azımız biliyor. Karabuğday, pazı gibi geniş yapraklı bir bitkinin tohumu.
ORTA ASYA KÖKENLİ
Karabuğday, geçmişi çok eskilere dayanan bir bitki olup Orta Asya kökenlidir. İlk olarak Çin, Kazakistan ve Japonya'da yetiştirilmeye başlanan bu bitki daha sonra Rusya, Ukrayna, ABD ve Avrupa'ya yayılmıştır. Karabuğday bitkisi ilerleyen zamanlarda daha soğuk iklim bölgelerine yayılmıştır.
NERELERDE YETİŞİR?
En çok Bağımsız Devletler Topluluğu ve Polonya'da yetiştirilir. Fransa, Kanada ve ABD'de kümes ve çiftlik hayvanları yemi olarak kullanılır. Fransa'nin Normandiya bölgesinde karabuğday unundan bir çeşit krep/höşmer yapılır. Rusya'da ve Orta Avrupa'da aşı, tipik bir kırsal kesim yemeğidir.
GLÜTEN MADDESI İÇERMİYOR
ASLINDA tahıldan ziyade kabuklu bir yemiş olan karabuğdayın kendisini en popüler kılan özelliği, buğdaygillerde bulunan glüten maddesi içermemesidir. Öte yandan tohumları boyut ve kullanım şekli itibarı ile buğdaya büyük benzerlik gösterir. Her ne kadar ismi karabuğday olsa da kendisi bir bitkidir. Tadı daha çok bakliyattan ziyade kuruyemişle benzerlik gösterir. En yakın olduğu tat, bulgurdur ancak karabuğdayın kendine has bir tadı vardır. İçeriğinde yüzde 13 -15 oranında protein bulunur.
FAYDALARI NELERDİR?
DİYABET İÇİN BİREBİR
Karabuğdayın içerisindeki karbonhidratlar şeker emiliminin yavaşlamasını sağlıyor. Bu durum da uzun süreli tok kalmayı ve kan şekerinin ani olarak düşmesini önleyici bir etki ortaya koyuyor
KABIZLIĞI ÖNLER
Tam bir bağırsak dostudur ve sindirimi kolaylaştırıcı etkileri vardır.
BEYİN SAĞLIĞINI KORUR
İçerisindeki antioksidanlar sayesinde beyin fonksiyonlarını desteleyici bir özelliği vardır.
GLÜTENSİZDİR
Çölyak hastaları için çok değerli bir besindir.
ANTİKANSEROJENDİR
İçerisindeki fenolik bileşenler sayesinde bazı kanser türlerine karşı oldukça etkilidir.
SAÇLARI BESLER
İçerisindeki vitaminler sayesinde hem cildinizi hem saç köklerinizi besler.
KALP VE DAMAR DOSTUDUR
Karabuğday, kötü kolesterol seviyesini düşürür. İyi kolesterol seviyesini ise yükseltir. Bu özelliği sayesinde kalp ve damar hastalıkları riskini azaltır.
KARABUĞDAY İLE NELER YAPILIR?
■ Bulgur veya keşkek yapabilirsiniz.
■ Bol suda haşlayıp yeşillikler ve diğer malzemelerle karıştırarak karabuğday kısırı yapabilirsiniz.
■ Haşladıktan sonra el blenderi ile çekerek sebzelerle karıştırıp et sulu bir karabuğday çorbası hazırlayabilirsiniz.
■ Yoğurdun içine karıştırıp üzerine biraz zeytinyağı ve keten tohumu ekleyerek doyurucu bir ara öğüne dönüştürebilirsiniz.
■ Bulgur veya pirinç yerine dolmalarınıza ve zeytinyağlılarınıza katabilirsiniz.
■ Karabuğday unu kullanarak glutensiz hamur işleri hazırlayabilirsiniz.
■ Tatlılarınızın besin değerini artırmak için karabuğday unu kullanabilirsiniz.
ÇİĞ YENİR Mİ?
Avrupa ve Amerika'da daha yaygın olan karabuğday ise yeşil renkli, sert yapılı, çiğ versiyonudur. Kavrulmuş olanın topraksı kokusu ve tadı ağır gelir diyorsanız, çiğ olanından daha çok keyif alabilirsiniz.
KALORISİ VE BESİN DEĞERİ NEDİR?
■ Karabuğdayın 20 gramı yaklaşık 70 kalori içermektedir.
■ 1 yemek kaşığı karabuğday 70 kaloridir.
■ Protein açısından oldukça zengindir. 20 gram karabuğday yaklaşık 3 gram protein içerir.
■ Lif içeren bir besindir.
■ İçinde kalsiyum, sodyum, potasyum gibi vücudun ihtiyaç duyduğu mineraller bolca vardır.
■ Demir içerir.
■ B kompleks vitamin grubundan olan bakır, lif, magnezyum ve mangan açısından oldukça zengindir.
KARABUĞDAY KÖFTESİ
MALZEMELER
1 su bardağı haşlanmış karabuğday
1 adet yumurta
1 su bardağı karabuğday ekmeği içi (toz haline getirilmiş)
Yarım su bardağı rendelenip pişirilmiş havuç
Tuz ve karabiber
PİŞİRMEK İÇİN
1 adet çırpılmış yumurta
1 kase karabuğday unu
1 kase ekmek kırıntısı
Galeta unu
YAPILIŞI: Bütün köfte malzemesini yoğuruyoruz. Köfte şeklini verip önce una, sonra çırpılmış yumurtaya, ardından ekmek kırıntısına buluyoruz. Yağlı kağıt serilmiş bir fırın tepsisine alıp kızarana kadar, önceden ısıtılmış fırında pişiriyoruz.