"Açıl susam açıl!" Bu sihirli sözcükler, Ali Baba'yı bir hazineye götürdü. Besleyicilik yönünden bir hazine kadar zengin olan susam, kalsiyum açısından son derece kuvvetlidir. Susam aynı zamanda magnezyum, potasyum mineralleri ve B vitamini açısından da oldukça zengindir.
Susamın hazinesi elbette bunlarla sınırlı değil. Folik asit açısından oldukça zengin olan bu bitki, lifli yapısıyla da hazinesinin değerine değer katıyor. 100 gramı yaklaşık 573 kcal'ye denk geliyor. İnsanoğlunun kullandığı en eski tohumlardan biri olarak bilinen susamla ilgili ilk kayıt M.Ö 3000'lere kadar uzanıyor. İnsanlığın 5 bin yıldan fazla bir süredir kullandığı susamın ilk kullanılmaya başladığı yer konusunda henüz bir mutabakat olmasa da bazı kaynaklar Afrika ve Asya üzerine yoğunlaşıyor.
BESİN DEĞERİ YÜKSEK
Susamın ilk olarak yağının kullanıldığı, daha sonra ise besin değerlerinin zenginliğinin keşfedilmesiyle yiyecek olarak mutfaklara giren bir bitki olduğu düşünülüyor. Dolayısıyla susam yağının susamdan önce insanoğlunun yaşamına girmiş olması daha mantıklı duruyor. Her ne kadar Uzak Doğu'daki tarihi biraz karmaşık olsa da susam günümüzde Uzak Doğu mutfağının olmazsa olmazı haline gelmiştir.
Antik Mısır'da susam, un yapımında kullanılırdı, bugün hâlâ tahin yapımında kullanılıyor.
OMEGA-6 İÇERİYOR
Bizim de mutfak kültürümüzün önemli dinamiklerinden biri olan tahin-pekmez ikilisindeki tahinin ham maddesi ve tabii ki simitin olmazsa olmazı susamın, içerdiği zengin hazinesiyle insanlık tarihindeki yerini fazlasıyla hak ettiğini söylememiz yanlış olmaz. Geleneksel tedaviden aydınlatmaya, sindirim sisteminden dolaşım sistemine, içerdiği omega-6 yağ asitleri, antioksidanları sayesinde büyük bir zenginliği küçücük bir tohuma sığdırıyor. Ali Baba'nın da zenginliğe giden kapısını açan susam kendi zenginliğini tüm cömertliğiyle bize sunuyor.
TAHİNİN SAĞLIĞA FAYDALARI NELER?
Tahin, içermiş olduğu omega-3 yağ asitleri sayesinde, kalpte iltihaplara bağlı olarak gelişen kardiovaskuler hastalıkları önler. Kolesterol seviyesini dengeler.
Tahin bağışıklık sistemini destekleyen demir, çinko, selenyum gibi mineraller bakımından oldukça zengindir. Bu sayede 5 yemek kaşığı tahin tüketildiğinde bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
Tahinin içerisinde bulunan yüksek kalsiyum, kemik gelişimine katkı sağlar.
Vücutta biriken toksin ve bakteriler bir süre sonra zehirlenme oranını artırır. Tahinin içerdiği birleşenler vücuttaki tüm toksinleri atmada oldukça etkilidir.
Beyin sağlığı için, ek takviyelerin başında gelir. Hafızayı kuvvetlendirir. İçerdiği A ve B vitaminleri sayesinde beyindeki sinir hücrelerini güçlendirerek beynin bilgiyi tutan bölgesinin daha sağlıklı işlemesini sağlar.
Tahin içerdiği demir maddesi sayesinde kandaki hemoglobin oranını artırarak anemi hastalığını önler.
Tahin aynı zamanda saçların hücre yapısını kuvvetlendirir ve cilde sürüldüğünde ışıltı sağlar.
EN GÜZEL TAHİN NEREDE?
Bir diğer araştırma sorusu olan "Tahin nereye ait?" sorusuna sadece Bozkır'a aittir yanıtını veremeyiz. Çünkü başka bölgelerde de gerek yöre halkı gerek fabrikalar tarafından tahinler üretilebilmektedir. Fakat bunlar arasında en çok beğenilen ve en meşhur olan tahin, Bozkır tahini olmuştur.
HANGİ TAHİNİ TERCİH ETMELİYİZ?
Üretiminde yağ eklenen tahinler, yüzde 100 susamdan üretilenlerden daha kremsi bir kıvamda olur ancak eklenen yağdan dolayı besin değerleri değişir. Yağ eklemeden, tamamen susam kullanarak üretilen tahinler daha yoğun bir kıvama sahip olur.
HAKİKİ TAHİN NASIL ANLAŞILIR?
Kaliteli tahinde acı tat, farklı koku ve aroma olmamalıdır. Tahin rengi, hafif kirli sarı renkte olmalı, kaşıkta ince bir tabaka bırakmalıdır. Pürüzsüz olmalı ağızda uzun süren buruk bir tat oluşturmamalı, yutulduktan sonra ağız ve dişlerde tortu ve yapışkanlık bırakmamalıdır.
TAHİNLİ ÇÖREK
MALZEMELER
HAMURU İÇİN:
1 çay kaşığı tuz
1 yemek kaşığı şeker
1 yemek kaşığı kuru maya
3 çay bardağı ılık süt
1/2 (Yarım) su bardağı sıvı yağ
2 dolu yemek kaşığı tereyağı (Oda ısısında iyice erimiş olsun)
Aldığı kadar un (Yaklaşık 4.5 su bardağı)
İÇİ İÇİN:
1 su bardağı tahin
1 su bardağı şeker
ÜZERİ İÇİN:
1 adet yumurta sarısı
Susam
YAPILIŞI: Uygun bir kap içerisine aldığımız ılık sütün içine maya ve şekeri alarak tel çırpıcı ile karıştırın. Kabın üzerini streçleyerek 10 dakika kadar mayanın aktifleşmesi için bekletin. Süre sonunda streç filmi mayanın üzerinden alın. Yoğurma kabına unu alın, unu kontrollü eklemenizde fayda var. Üzerine diğer malzemeleri ve aktifleşen mayayı da koyun. Hamuru yoğurmaya başlayarak ele yapışmayan, yumuşak bir hamur elde edin. Hamurun üzerini streçleyip, örtü öreterek en az bir saat kadar mayalanması için bekletin. Beklettiğiniz ve mayası gelen hamuru 1-2 kez daha yoğurarak havasını alın. Ardından 12 parçaya ayırıp bezeler yapın. Her bezeyi, elinizle ya da merdaneyle yarım cm olacak şekilde inceltin. İncelttiğiniz hamura, önceden karıştırdığınız tahin ve şeker karışımını her yerine gelecek şekilde iyice sürün. Bezenin boyutuna göre değişir ama 2 çorba kaşığı yeterli olur. Hamuru rulo şeklinde sarın, elinizle tezgahta yuvarlayarak inceltin ve spiral şekilde sarıp tepsiye dizin. Bezeler bitene kadar bu işleme devam edin. Çörekleri, 15 dakika kadar tepsi mayası için bekletin. Üzerine, her yerine gelecek şekilde yumurta sarısını sürüp, ceviz ve susam serpin. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında, 30 dakika kadar üstü kızaracak şekilde pişirin.