Bilindiği gibi teknolojinin gelişmesiyle birlikte müzik sektörünün de ekseni dijitale kaydı. Fakat dijital platformların bazılarında müzik emekçilerinin, yapımcıların ve sanatçıların hakları göz göre göre ihlal ediliyor. Bu hem eserin gerçek hak sahiplerinin gelirini düşürürken hem de sanatçıların motivasyonuna zarar veriyor.
Nasıl mı?
Öncelikle yüzlerce Spotify hesabı ve sanatçı profili açıyorlar. Bu hesapların tamamı için sahte takipçiler tarafından takip edilen Instagram profilleri oluşturuyorlar. Bu sayede takipçi sayısını çok göstererek dijital platformlar nezdinde tanınır olduklarını kanıtlamış oluyorlar ve dijital platformlar tarafından profillerine mavi tik alıyorlar. Daha sonra açtıkları bu profillere çok dinlenen şarkıları kendi şarkılarıymış gibi yüklüyorlar ve bu sayede hem gerçek sanatçıların hem de yapımcıların emeğini çalıyorlar. Ayrıca korsan versiyonların dinlenme sayılarını artırmak için playlistler oluşturuyorlar, sanatçıların veya albümlerin fotoğraflarını tercih ediyorlar. Bu playlistleri de dijital platformun algoritmasına göre kontrol ettikleri için dinleyici ne dinlediğini bilmeden korsan yayıncının yüklediği versiyonları dinlemiş oluyor.
Tüm bunlar yetmezmiş gibi korsancılar, kendi dinlenme sayılarını artırmak için, orjinal şarkının kendilerinden çalıntı olduğu iddiasıyla gerçek sanatçılara ve yapımcılara hak talebi gönderiyorlar. Dijital platformlar da Avrupa Birliği direktifi gereği, telif ve hak ihlallerinden sorumlu oldukları ve risk almak istemedikleri için, gerçek şarkıyı sahte bildirime istinaden yayından kaldırıyorlar ve problemi tarafların kendi arasında çözmesi gerektiğini belirtiyorlar. Bu sayede arada geçen sürede dinleyici şarkıyı uygulama içinde arattığında, en üstte sahte profilden yüklenen şarkı çıkıyor.
etkililerden öğrendiğim kadarı ile profil bazlı olarak bu hesaplar şikayet edilse de korsan şebekesi sürekli yeni hesaplar açıp şarkıları yeniden yükleyerek kanundan kaçıyor. Spotify başta olmak üzere dijital platformların AB direktifi uygulamasını kötüye kullanan korsanların yaptıkları da yanlarına kâr kalıyor. Bu profiller yaklaşık olarak neredeyse aylık 500 binden fazla dinleyiciye ulaşıyor.
Suç teşkil eden bu fiillerin cezalandırılması gerekse de bazıları dijital platformların sistemsel açığından yararlanıyor. Bu açık giderilmedikçe müzik şirketlerinin çabaları sanırım yetersiz kalacak. Buradan Spotify başta olmak üzere hem tüm dijital platform yöneticilerine hem de konu ile ilgili diğer yetkililere çağrıda bulunmak istiyorum.
MÜZİKTE ÇİFTE STANDART
Bildiğim kadarı ile global sanatçılar nezdinde bu tarz korsan hareketler yapıldığında Spotify bu korsan hesapları cezalandırıyor veya hemen kaldırıryor. Aynı durum Türk şarkıcılar olunca, yapım tarafı şikayet ettiğinde duruma sessiz kalıyorlar. Hatta öğrendiğim kadarı ile yapımcıları bu korsan şahışlarla kendiniz görüşün diye yönlendirme yapıp baştan savıyorlar.
Aklın almadığı bu emek hırsızlığına karşı Spotify ve diğer tüm platformların artık harekete geçme zamanı gelmiştir diye düşünüyorum.