* 22 yaşında genç bir kadınım. Çok sıkılgan, çekingen ve alıngan bir kişiliğim var. Çalışıyorum ve her şeyi çok büyütüp stres yapıyorum. Bu aralar saçlarımın dökülmesi iyice arttı. Saçlarım zaten ince telli, şimdi iyice seyrekleşti. Bu durum canımı sıkmaya başladı. Saçlarım uzun ama çok cansız ve az görünüyor. Bunun için tavsiye edebileceğiz ilaç ya da başka bir şey var mı? Son zamanlarda televizyonda reklamı çıkan ilaçların yararı olabilir mi acaba?
Saç dökülmesi ve kelliğin sadece erkeklerde görüldüğü düşünülür ama çok sayıda kadın da bu dertten yakınır. Kırk yaşını geçmiş kadınların yüzde 40'ında gözle görülecek şekilde belirgin saç dökülmesi var. Saç kaybı, erkeklere göre kadınlarda daha ağır travma yaratıyor ve kendilerine güvenleri sarsılıyor. Ciddi hastalıklara sebep olabiliyor; duygusal iniş çıkışlar yaşanıyor ve kendini çekici hissetmeme takıntısı başlıyor. Kadında ve erkekte olan saç dökülmelerinin ortak bir tarafı var; her iki cinste de eğer saç dökülmesi yaşanıyorsa mutlaka altta yatan tıbbi bir neden vardır. Nedeni; genlerden kaynaklanacak kadar basit de olabilir, ciddi bir hastalığı haber verecek kadar karmaşık da olabilir. Stres, hamilelik, ilaçlar ya da bazı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan kellik; tedavi edilmesinin ardından kısa zamanda kendiliğinden iyileşip, saçlar eski formuna kavuşabilir.
GERİ DÖNÜŞÜ VAR
Kadın tipi saç dökülmesini birkaç başlık altında toplamak mümkün;
* Erkek tipi kellik: Androjene bağlı erkek tipi kellikten muzdarip olan kadınların büyük çoğunluğunda, kafadaki tüm saçlarda genel bir azalma vardır. Bazı kadınlarda ise buna ek olarak, aynı erkeklerdeki gibi alında açılma da söz konusu olur. Bu tip kellikte; kadınlarda normal şartlar altında çok az bulunan erkeklik hormonları rol oynar. Aynı erkeklerde olduğu gibi androjenler kıl köklerinin zayıflamasına sebep olur. Kalıtım da hastalıkta önemli rol oynar.
* Strese bağlı saç dökülmesi (Telojen Efluviyum): Bedensel ya da ruhsal sıkıntılar saç dökülmesine sebep olabilir. Doğum, kötü beslenme, ciddi enfeksiyon hastalıkları, büyük ameliyat ya da ciddi ruhsal sıkıntıyı takip eden altı hafta ile üç ay içerisinde, tüm saç telleri hep birlikte kolaylıkla dökülebilecekleri dinlenme (telojen) safhasına geçerler. Bu gibi hallerde saçlar avuç avuç dökülüp ele gelebilir. Sebep olan olay ortadan kalkınca tam iyileşme gerçekleşir. Buna karşın gerçek bir sebep tespit edilemeden, sıkıntıları yıllar boyu süren kadınlar da var.
* İlaca bağlı saç dökülmesi (Anajen Efluviyum): Radyasyona maruz kalmaya ya da kemoterapiye bağlı olarak ortaya çıkan saç dökülmesine bu ad verilir. Sözünü ettiğim sebepler; kıl kökündeki hücrelerin bölünerek çoğalmasını bozar ve bunun sonucu olarak saçların yüzde 90'ı kırılarak dökülür.
* Kısmi saç dökülmesi (Alopesi Areata): İnsanın kendi bağışıklık sisteminin, yine kendi kıllarının köküne saldırıp tahrip etmesi ile ortaya çıkar. Birden gelişebilen belirtiler sonucu genellikle birkaç santim çapında tamamen kılsız alanlar belirir. Kadınların yüzde 70'i tedavi görsünler ya da görmesinler iki yıl içerisinde eski hallerine döner. İrsi geçişin önemli olduğu düşünülüyor.
* Kopmaya bağlı saç dökülmesi: Saçlar; sıkı örme ve at kuyruğu yapma gibi nedenlerle uğradıkları travmalar sonucu koparak dökülürler. Eğer olay yeterince erken fark edilip vazgeçilirse saçlar tekrar uzar. Sık karşılaşılan bu önemli soruyu cevaplamak birkaç günümü alacak gibi görünüyor; konuya salı günkü yazımda devam edeceğim.