İzmir'in çok güçlü bir şekilde aday olduğu, kentin ufkunu daha parlak geleceğe taşıyacak EXPO 2020 sevdası üzerine, 'tekrara düşmemeye' özen göstererek, önemli bir gelişme gördüğümüzde yorum yapıyoruz. Bu konuda İzmir'in elini çok güçlendirecek yeni bir adım atıldı. Belki atılan adım direk olarak EXPO'yu ilgilendirmiyor. Ama dolaylı yönden, EXPO sürecinde etkin bir araç işlevi taşıyacak olması nedeniyle, çok önem taşıyor.
Bu gelişme, Yeni Asır'dan Sinan Doğan'ın haberine de yansıdı. Önceki gün Resmi Gazete'de Başbakan Erdoğan imzalı, az gelişmiş ülkeler bazında 'ekonomik ve teknik işbirliği paketini' hayata geçirmeyi hedefleyen, yeni bir genelge yayımlandı.
Genelge, özellikle Afrika ülkelerine teknik ve ekonomik destek verilmesini öngörüyor. Sonuçta EXPO sürecinde Türkiye için oy kullanabilecek, Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE) üyesi çok sayıda az gelişmiş Afrika ülkesi var. Bu tür ülkeler, oy verirken genel olarak işbirliği projelerine ve kendi ülkelerine yapılan yatırımlara dikkat ediyorlar. Yani oy verme davranışları, 'ülke yararına kazanım' niteliğinde gelişiyor.

MİLANO ÖRNEĞİ
Milano'nun EXPO 2015'i kazanmasında, bu işbirliği projelerinin, İzmir tarafından sonradan farkına varılan, çok önemli bir rolü olmuştu. Milano'nun EXPO'yu kazanma sürecinde etkin rol üstlenen İtalyan siyasetçi Letizia Moratti ile Milano'da yaptığımız röportajda da, bunun üzerine konuşmuştuk. Milano, EXPO 2015 süreci öncesi, aralarında Tanzanya'nın da bulunduğu bazı Afrika ülkeleriyle işbirliği projeleri gerçekleştirmişti. Verdikleri sözler doğrultusunda, geçtiğimiz günlerde tamamlanan bu işbirliği projelerinin toplam tutarı ise, 4 milyon euro civarındaydı. Konuya bu pencereden bakılırsa, Başbakan Erdoğan'ın yeni yayımladığı genelgenin İzmir EXPO 2020 süreci için önemi çok daha iyi anlaşılır.
Az gelişmiş ülkeler bazında hayata geçirilecek ekonomik ve teknik işbirliği paketlerinin uygulanmasında birincil rolü oynayacak kurum, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı olacak. Aynı kurumun EXPO Yönlendirme Kurulu'nda temsil ediliyor olması, atılan adımı çok daha değerli kılıyor. TİKA'nın vereceği katkı, EXPO süreci için aktif bir ateşleyici olacak; süreç ivme kazanacaktır. Afrika ülkelerine yönelik işbirliği projelerinin hazırlanmasında sorumlu diğer kurum ise, Dışişleri Bakanlığı, aynı kurumun yine EXPO Yönlendirme Kurulu'nda temsil edilmesi, genelgenin amacıyla örtüşecek şekilde EXPO 2020 için bir araca dönüşmesini sağlayacak. Bu nedenle İzmir bu gelişmeyi iyi değerlendirmeli, arka planını iyi okumalıdır.