Milyonlarca genci ilgilendiren bedelli askerlik yasası çıktı ve başvurular devam ediyor. Yasa gereği gençler 21 gün zorunlu eğitime tabi tutulacak. Bu sürede eğer işten ayrılmak istemezlerse ücretsiz izinli sayılacaklar. Ücretsiz izin sosyal güvenlik mevzuatımızda bulunan bir hak. Ancak bu hak kullanılırken hem işverene hem de çalışana düşen ödevler bulunuyor. Bedelli askerlere de uygulanacak ücretsiz izin kavramıyla ilgili detaylar şöyle:
1 Ücretsiz izin nedir?
Bu kavram yasalarımızda iki türlü kullanılıyor. Birincisi yıllık izinlerde kullanılan yol izni ile kadınların doğum izinleri. İkincisi ise yasal izinlerin dışında çalışanın ya da işverenin talebi ile veya iş sözleşmesi gereğince gerçekleşen ücretsiz izinlerdir. İkinci bölümde iki tarafın rızası aranıyor.
2 Nasıl alınıyor?
Ücretsiz izin kullanmak isteyenlerin bunu işverene yazılı olarak bildirmesi gerekir. Karşılıklı anlaşma olmadan ücretsiz izin hakkı kullanılamıyor. İşveren de zorla ücretsiz izne çıkartamıyor. Böyle bir durumda işçinin haklı fesih imkânı doğuyor.
3 Bedellide de işverenin rızası aranacak mı?
Hayır. Bedelli askerlik için 21 gün eğitime gidecek çalışanlar ilgili yasa gereğince ücretsiz izinde olacak. Çalışan isterse işten ayrılabilecek ve bu hakkı kullanmayacak. Ayrılırsa ve en az 1 yıllık çalışması varsa kıdem tazminatını da alacak.
4 Ücretsiz izinde prim nasıl yatıyor? Bedellide nasıl olacak?
Ücretsiz izin süresince herhangi bir ücret ödenmiyor. Dolayısıyla prime esas kazanç ya da kazanç matrahı oluşmadığından sigorta primi de ödenmiyor. Dolasıyla bu günler emeklilik hesabında (Borçlanılmadığı sürece) kullanılamıyor.
5 Bu süre kıdemden sayılır mı?
Ücretsiz izin ne sebeple olursa olsun çalışılmayan süreler askıda kabul edildiği için kıdem süresinden sayılmıyor.
6 Ücretsiz izinde sağlık primi yatırılıyor mu?
Kamu kurumlarında iş sözleşmesi askıda kalanlar bu süre içinde genel sağlık sigortalısı sayılıyor. Dolayısıyla kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler sağlık hizmetlerinden faydalanıyor. Özel sektörde çalışanlar açısından da bir aya kadar ücretsiz izinlerde sağlık hizmetlerinden yararlanma devam ediyor.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
Eşim 1970 doğumlu. SSK girişi 1989, günü 2.500. 2 çocuğumuz var. Sinan ATAK
Tam emeklilik için 5.300 güne kısmi emeklilik için ise 3.600 güne ihtiyacı var. 5.300 günü tamamlarsa hemen, 3.600 günde 58 yaşında emekli olur. Çoçuklar için 1.100 gün borçlanıp yaşını bekleyebilir.
Annem 1968 doğumlu. 2002'de sigorta girişi var. 1.200 prim günü bulunuyor. 1991 ve 1997 yılı doğumlu 2 çocuğu var. Nasıl emekli olur? Mustafa KAYA
Annenizin emeklilik şartları 7.200 gün prim ve 58 yaş. Çocuklar sigorta öncesi olduğu için borçlanılamıyor. Primi doldurmak için çalışma imkânı yoksa isteğe bağlı ödeyebilir.
1965 doğumluyum. 1988 Mart ayında sigortalı oldum. 4.600 gün primim var. Semih TUNA
25 yıl 50 yaş ve 5.375 gün şartlarınız var. Yılınız ve yaşınız tamamlanmış. 775 gün daha ödeyerek emekli olabilirsiniz.