Sosyal güvenlik mevzuatımızda engellilere kolay emeklilik imkânı sağlanırken çalışırken işgücü kaybına uğrayan yani malul olan sigortalılar için de erken emeklilik hakkı bulunuyor. Malulen emeklilik şartları özellikle kanser ve türevlerine yakalananlar için farklılık da gösteriyor. Malulen emekli olabilmek için çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunu gösterir rapora ihtiyaç duyuluyor. Ayrıca en az 1.800 gün (5 yıl) prim ödemiş olması ve sigorta olduğu tarihten bu yana 10 yıl geçmesi de isteniyor. 1.800 gün prim borçlanarak, (doğum, askerlik gibi) de tamamlanabiliyor. 10 yıllık sigortalılık süresinin istisnası da bulunuyor. Eğer kişi sürekli birisinin bakımına muhtaçsa 10 yıllık sigortalılık süresi de aranmıyor. Malulen emeklilikte sigorta öncesindeki rahatsızlıklar değil çalışmaya başladıktan sonra ortaya çıkan hastalıklar dikkate alınıyor.
YÖNETMELİK DEĞİŞTİRİLDİ
Kanser hastalarının özelindeki uygulamaları detaylandıralım. Malulen emeklilik şartlarıyla ilgili çıkartılan yönetmeliklerde ve yapılan değişikliklerle kanser hastalarına özel bir imkân tanınıyor. Kanser türüne göre değişmekle birlikte gerekli prim ve sigorta şartını taşıyan sigortalılar belli bir süre malûl sayılıp maaş alabiliyor. Bu süre 18 ay olarak uygulanırken bazı hastalıklarda 12, bazılarında ise 24 ay olabiliyor. Kanser hastalarının teşhisten itibaren 1 yıl içinde başvurmaları şartıyla sağlık kurulu raporu aranmaksızın yani yüzde 60 şartına bakılmaksızın malûllük aylığı bağlanabiliyor. Süre sonunda kanser hastalığına bağlık olarak çalışma gücü kaybına bakılıyor. Kayıp yüzde 60 ve yukarı ise malûllük aylığı devam ediyor. Yüzde 60 ve altında ise ya da iyileşmişse maaş ödemesi kesiliyor.
HANGİ HASTALIKLARI KAPSIYOR?
İyi diferansiye tiroid kanserleri ve derinin bazal hücreli kanseri" dışındaki tüm malign hastalıklar teşhis tarihinden itibaren 18 ay süresince malûl kabul edilir ve bu süre sonunda hastalık durumuna göre maluliyet yönünden tekrar değerlendirilir
Kemik iliği veya kök hücre nakli ile beraber olan lenfomalar: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.
Akut lösemi (T-hücreli lenfoblastik lenfoma dahil): tanı veya relaps tarihinden itibaren en az 24 ay süreyle; kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.
Allojenik transplantasyon: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.
ÖDEME İMKÂNI YOK
1988 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 2008. 2012'den bu yana çalışıyorum. Aradaki üç yılı ödeyebilir miyim? B. GENÇ
Maalesef toplu ödeme imkânı yok. Sigorta sonrası doğum varsa borçlanabilirsiniz. 58 yaşında 7 bin günle emekli olursunuz
ÇALIŞMAK ŞART
1979 doğumluyum, 1 yıl sigortalı çalıştım. Sigorta 2006'da başladı. Toplu ödeme yapabilir miyim? Kerem KESKİN
Emeklilik için 7 bin gün prim ödemeniz lazım. İsteğe bağlı aylık ödemede Bağ- Kur şartları oluşuyor unutmayın.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
24.06.1967 doğumluyum. Askerlikten sonra 1992- 1997 arası Bağ-Kur'lu oldum. 1997'den beri SGK'lı çalışıyorum. Askerliği ne kadar borçlanmalıyım? Necati KORKMAZ
25 yıl 54 yaş ve 5675 gün şartlarınız var. 1 ay askerlik borçlanması yaparsanız 53 yaşında emekli olursunuz. Varsa süreniz 17 ay askerlik borçlanması yaparsanız 52 yaşında emekli olursunuz.
1971 doğumluyum. Sigortam 01.09.1989'da başladı. 235 gün primim var. Sonra 2 çocuk sahibi oldum. Emekli olabilme şansım var mıdır? Selma GÜVEN
20 yıl, 46 yaş ve 5375 gün şartlarınız var. Ancak priminiz çok eksik. İki çocuk borçlanması ile 1440 gün kazanırsınız ancak bu da yetmez. En az 3.600 günü tamamlayıp 58 yaşınızda da emekli olursunuz.