ÇOCUK İŞÇİ ÇALIŞTIRANLAR DİKKAT!
Yarın 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nı kutlayacak olan Türkiye'de nüfusun yüzde 30'una yakınını 0-17 yaş arası çocuklar oluşturuyor. Bu çocukların büyük kısmı eğitimine devam ederken bir kısmı da aynı zamanda çalışıyor. Çalışan çocukların önemli bölümü ev işlerinde istihdam edilirken kalan kısım ise işyerlerinde çalışıyor.
15-17 yaş grubundaki çocukların 2015 yılında işgücüne katılım oranı yüzde 21, istihdam oranı yüzde 18.1 ve işsizlik oranı yüzde 13.9 olarak gerçekleşti. Erkek çocuklarda işgücüne katılma oranı 2014 yılında yüzde 29.4 iken 2015 yılında yüzde 28.6'ya düştü. Kız çocuklarında ise bu oran 2014 yılında yüzde 12.1 iken 0.9 puanlık bir artışla 2015 yılında yüzde 13'e yükseldi. Yasalarımız belli şartlarda çocuk ve genç işçi çalıştırmaya izin veriyor. 15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış olanlar genç işçi, 14 yaşını bitirmiş ancak 15 yaşını doldurmamış olanlar ise çocuk işçi olarak belirleniyor.
İş Kanunu'na göre on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlâki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabiliyor.
DİZİLERDE SÖZLEŞME ŞART
Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabiliyor. Çocuğun gördüğü iş onun okula gitmesine, mesleki eğitiminin devamına engel olmazken, onun derslerini düzenli bir şekilde izlemesine zarar vermiyor. Bu konuda çıkartılan yönetmeliklerde de çocuk işçi çalıştırmanın sınırları belirleniyor.
Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri günde 7 ve haftada 35 saatten fazla olamıyor.
Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde 8 ve haftada 40 saate kadar artırılabiliyor.
Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma süreleri, 24 saatlik zaman diliminde, kesintisiz 14 saat dinlenme süresi dikkate alınarak uygulanıyor.
Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde 2 saat ve haftada 10 saat olabiliyor.
2 saatten fazla 4 saatten az süren işlerde 30 dakika, 4 saatten 7.5 saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında 1 saat olmak üzere ara dinlenmesi verilmesi gerekiyor.
ÇOCUK İŞÇİLERİN YAPACAĞI İŞLER
1. Düşme ve yaralanma tehlikesi olabilecek şekilde çalışmayı gerektirecek olanlar hariç meyve, sebze, çiçek toplama işleri
2. Esnaf ve sanatkârların yanında satış işleri
3. Büro hizmetlerine yardımcı işler
4. Gazete, dergi ya da yazılı matbuatın dağıtımı ve satımı işleri (yük taşıma ve istifleme hariç)
5. Fırın, pastane, manav, büfe ve içkisiz lokantalarda komi ve satış elemanı
GENÇ İŞÇİLERİN YAPACAĞI İŞLER
1. Meyve ve sebze konserveciliği, sirke, turşu, salça, reçel, marmelat, meyve ve sebze suları imalatı işleri
2. Kasaplarda yardımcı işler
3. Büro işyerlerinde büro işleri ve yardımcı işler
4. İçkili yerler ve aşçılık hizmetleri hariç olmak üzere hizmet sektöründeki işler
5. El ilanı dağıtımı işleri
6. Şeker fabrikalarında üretime hazırlamaya yardımcı işler
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
10.05.1963 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1982'de yapıldı. Ödenen prim günü 577 emekli olabilir miyim?
Enis ŞAHİN
Maalesef bu prim günüyle emekli olamazsınız. En az 3.600 günü bulmanız lazım. O zaman da yaş 60 olmalı. Normal emeklilik için ise en az 5 bin 75 gün gerekiyor.
11.11.1991 doğumluyum. İşe başlama tarihim 08.07.2013. Yüzde 42 engelli raporum var.
Banu TÜRK
Eğer bu engellilik oranı ile vergi indiriminiz varsa 18 yıl 4.600 gün ile emekli olursunuz. Priminizi doldurup 08.07.2031 tarihinde emekli olursunuz
17.09.1967 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Aralık 1985. 1250 gün primim var. 2015 Ocak'tan beri Bağ-Kurluyum.
Ercan İNCİ
Eğer Bağ-Kur'da kalmaya devam ederseniz 9 bin gün prim ile emekli olursunuz. Ancak son 7 yıllık sigortada 3.5 yıl SSK'lı olursanız bu kez en az 5.225 gün ile emekli olursunuz.
18.10.1990 yılında sigortalı oldum. 1970 doğumluyum. Aralıksız çalışıyorum. Emekli olabilir miyim?
Neşe ŞAHİN
20 yıl 47 yaş ve 5.450 gün şartlarınız var. Yılınız tamam, aralıksız çalışıyorsanız priminiz de dolmuştur. Bu yıl doğum gününüzde emekli olabilirsiniz.