Ramazan ayında özellikle oruç tutan çalışanlar için zaman zaman çalışma saatleri konusunda sorunlar oluşuyor. Büyük şehirlerde trafiğin yoğun olması iftara yetişme açısından da zorluklar yaratıyor. Birçok şirket bu yönde çeşitli tedbirler alsa da bu konuda sıkıntı yaşayan birçok çalışan var.
DİNLENME, ERKEN ÇIK
Çalışma saatleri açısından baktığımızda kanun ara dinlenmeleri çalışma süresine göre belirliyor. 4 saat ve altında çalışılan işyerinde dinlenme süresi 15, 4-7.5 saat arasındakilerde ise 30, 7.5-11 saat arasında olanlarda ise bu süre 60 dakika oluyor. 11 saatten sonra dinlenme süresi 1.5 saat olarak uygulanıyor. Oruç tutan çalışanlar bu dinlenmeleri kullanmayarak erken çıkmak istiyorlar. Çünkü ara dinlenmeler çalışma süresinden sayılmıyor ve ücret de ödenmiyor. Bu konuda inisiyatif işçiye ya da işverene bırakılmıyor. Bu dinlenmelerin yapılması gerekiyor. Ancak işveren erken paydosta inisiyatif kullanıyor. Patron işçileri iftara yetişmeleri için erken çıkartabilir. Bu tamamen işverenin kararıyla mümkün.
AYRIMCILIK YASAK
Çalışma saatleri dışında oruç tutan ve tutmayan işçiler arasında ayrım yapılması da yasak. Özellikle yemek parası verilen işyerlerinde ramazan ayında oruç tutanların paralarının kesilmesi mümkün değil. Ya da bu dönemde işyerinde bulunan yemekhaneyi kapatıp sadece oruç tutmayanlara yemek parası vermek de yasak. Bu yüzden oruç tutan işçinin öğlen yemeğinin parasının ödenmesi gerekir. Aksi tutumlar ayrımcılığa girer ve işverenin tazminat ödemesi gerekir.
RAMAZAN YARDIMI TAZMİNATA EKLENİR
Kıdem tazminatı hesabında işçinin ücretini artırıcı düzenli ödemeler bulunuyor. Düzenli olarak ödenen tüm bu paralar, brüt ücrete eklenerek kıdem tazminatı bulunuyor. Ramazan ayında her yıl düzenli olarak ödeme yapılıyorsa bu da tazminat hesabında brüt ücrete ekleniyor.
BORÇLANMA SAYILMIYOR
Amcam vefat etti. Toplamda sigortası 530 gün çıktı. Emekli olması için ne yapabiliriz? Onur YILDIZ
Ölmüş birinin emekli olması söz konusu değil. Ölüm aylığı için ise 2008'den sonraki vefatlarda Bağ-Kur için 1.800 gün SSK için ise 5 yıl sigorta ve 900 gün aranıyor. Bu süreler borçlanma dışında tutuluyor. Askerlik borçlanması için dava açmak gerekebilir. Bir hukukçu ile görüşün.
İSTİFAYA MAAŞ YOK
İş kazası geçirdim, işyerini mahkemeye verdim. Raporum bittikten sonra işe gitmedim. Çıkışımı verdiler. İŞKUR işsizlik maaşı vermedi. Mahkemem devam ediyor. Ne yapmam lazım? Osman URMAN
Sizin işe gitmemeniz istifa olarak değerlendirilmiştir. Biliyorsunuz istifa edenler işsizlik maaşı alamıyorlar. Mahkemenin sonucunu beklemenizi öneririm. Oradan çıkacak sonuca göre hareket edersiniz.
KAZANÇLAR TOPLANIR
65 yaşındayım emekli olalı seneler oldu. Emekli olduğumda aynı aylar için farklı işyerlerinden ödenen primlerim sayılmamıştı. Bunların sayılması gerekiyor mu? Cengiz ELTİMUR
Bir işçinin aynı anda farklı işyerlerinde çalışması mümkün. Buradaki günleri yine her ay için 30 gün sayılıyor. Ancak her iki tarafta yatan primler kazanç olarak toplanıyor. Buna bakmalısınız.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
Babam 1964 doğumlu. Nisan 1986'da SSK'lı oldu. 6937 günü var. 502 gün de Bağ-Kur'dan olmak üzere 7439 prim günü bulunuyor. Hakkı ZEYREK
25 yıl 49 yaş ve 5300 prim günü şartları var. Eğer Bağ-Kur borcu bulunmuyorsa emeklilik için müracaat edebilir.
08.05.1990 işe giriş tarihim. 8200 prim günüm var. 1988'de askerliğimi 18 ay yaptım. Askerlik borçlanması yapmam gerekir mi? Özden YANIK
Yıl ve prim gününüz dolmuş. Yaşınızı yazmamışsınız. 7 aylık bir askerlik borçlanması ile yaş şartını 51'e düşürebilirsiniz.
20.03.1968 doğumluyum. 1986'da SSK'lı oldum. 1700 günüm var. 3 sene isteğe bağlı ödedim. Damla GEZİCİ
İşe giriş 23 Mayıs 1986'dan önce ise 42 yaş ve 5075 gün, sonra ise 43 yaş ve 5150 gün şartınız var. Yaş ve yıl şartınız tamam ama prim eksik. Çocuk varsa doğum borçlanması yapabilirsiniz. 3.600 günden ise 58 yaşında emekli olursunuz.
Sorularınızı bekliyoruz
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.