Türkiye'de evlerde değişik işler yapan 1 milyondan fazla kişi çalışıyor. Bunların bir kısmı sürekli olarak çalışırken büyük bölümü de gündelikçi diye adlandırdığımız kadınlardan oluşuyor. Bu gündelikçiler çoğunlukla ay içinde birçok eve gidiyor ve her evde 10 günden daha az çalışıyor. Tabii hiçbir sosyal güvencesi olmadan. Geçtiğimiz yaz Torba Yasa'yla bu konuda düzenleme yapıldı. 1 Nisan'dan itibaren de yeni bir dönem başlayacak.
GÜNLÜK 80 KURUŞ PRİM
1 Nisan'dan itibaren evde 10 günden fazla bir yardımcı çalıştıran herkes işveren konumuna gelecek. Bu insanların sigortaları yapılacak ve SGK'ya bildirimde bulunulacak. Eğer gündelikçi kadınlar size 10 günden az geliyorsa (örneğin haftada bir) onları da sigortalı yapmak zorundasınız. Bu gündelikçilerin (çocuk bakıcıları da dahil) günlük primleri (iş kazası, meslek hastalığı sigortası) günlük kazanç alt sınırının yüzde 2'si olacak. Bu da 2015'in ilk 6 ayı için 80 kuruşa karşılık geliyor. Çalışanlar isterlerse kalan sürenin primini ödeyerek bu günleri emeklilikten saydırıp sağlık hizmetinden faydalanacak.
PARA CEZASI VAR
Sürekli ya da 10 günden fazla çalışan kişiler için ise asgari ücretin altında bir ücret belirlemeniz mümkün değil. Evde çalıştırılan kişiler için damga ve gelir vergisi alınmıyor . Bu yüzden de primler düşük oluyor. İşveren olarak evde çalıştırdığınız kişiler için yüzde 32.5 oranında prim ödemek durumundasınız. Bu da en az 390 lira civarında bir para olacak. Evdeki yardımcıları kayıtdışı çalıştırmanın cezası her ay için brüt asgari ücret (1.201.5 TL) kadar olacak. Yapacağınız işlemler hiç de zor değil. Üstelik internetten de bildirim ve ödeme imkânı bulunuyor. İlk başta iki tarafın da imzalayacağı bir bildirim formu kuruma verildikten sonra işlemler kolayca yapılabiliyor.
ANİ DENETİM OLACAK
Sigorta işini öncelikle bir vicdan meselesi olarak kabul etmek gerekiyor. Çalışanların hakkı olduğunu düşünerek yaptırmak lazım. Yaptırmamanın cezası da ağır. SGK denetçileri evlere giderek ani baskınlarla kontroller yapacak.
10 GÜNDEN AZ HESAP ÖRNEK
1: Evinize haftada bir gün gelen temizlikçi için günde 80 kuruştan ayda 3 lira 20 kuruş prim ödeyeceksiniz. Bu sayede gündelikçi bir iş kazası geçirirse kendisine iş görmezlik aylığı bağlanacak
FAZLASI İÇİN HESAP ÖRNEK
2 : Evinizde sürekli ya da 10 günden fazla çalışan birisi için en az asgari ücret kadar maaş belirleyeceksiniz. Bu kişiler için de günlük 13,01 TL ödemeniz gerekiyor. Gündelikçi ilk kez sigortalı olacaksa ya da siz düzenli ödeme yapıyorsanız bu rakam teşviklerle daha da düşecek. Çalışan birden fazla eve gidiyorsa her ev kendi günü kadar prim ödeyecek.
384.48 LİRA YATIRIN
Annem 1954 doğumlu ev hanımı. Çalışma günü yok. İsteğe bağlı sigortasını prim olarak kaç gün yatırmamız gerekir ? Kaç lira yatırılıyor? Zeynep ERTAN
İsteğe bağlı sigorta Bağ-Kur kapsamında değerlendiriliyor. Anneniz için en az 5.400 gün prim ödemeniz gerekir. Yaş şartı 61. Bunu doldurmuş. Aylık en düşük ödeme miktarı 384 lira 48 kuruş olacak.
TAZMİNAT ALIRSINIZ
İlk işe giriş tarihim 01.07.1999. Doğum tarihim 14.08.1983. 15 yılım ve 3.600 günüm doldu. Şu an işten kendi isteğimle ayrılsam tazminat alabiliyor muyum? Emir BOSTANOĞLU
2 ay 10 gün daha geç sigortalı olsaydınız bu hakkı kaçırmış olacaktınız. Şu anda bu hakkınız var. SGK'ya gidip yazıyı alın ve işyerinize teslim ederek tazminatınızı talep edin. Yalnız işyerinde en az bir yıldır çalışıyor olmanız gerekir.
7 AY 2 YIL KAZANDIRIR
21.12.1976 doğumluyum. İşe girişim 01.04.2000. 1997 yılında askerlik yaptım. Askerlik borçlanması bana avantaj sağlar mı? Ömer KIZILTAŞ
Sınırda bir tarihte sigortalı olmuşsunuz. Borçlanma yapmazsanız 7 bin gün ve 60 yaşında emekli olursunuz. Ancak 7 aylık bir borçlanma yaşınızı 58'e, primi de 5975'e düşürür. Bu avantajdan mutlaka yararlanın.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
07.10.1971 doğumluyum. 05.12.1997 tarihinde SSK'lı oldum. 4.254 gün primim var. Halen çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? Meral ALPAY 20 yıl, 54 yaş ve 5.975 prim günü şartlarına tabisiniz. Çalışmaya devam edin ve priminizi tamamlayın. Yılınız 2017'de dolacak. Yaşınızın dolacağı 07.10.2025 tarihinde emekli olursunuz.
22 Mart 1979 doğumluyum. 08 Ocak 1995 sigorta başlangıcım. Ne zaman emekli olurum? Erol YETKİN
25 yıl 55 yaş ve 5.750 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim gününüzü yazmamışsınız. Yıl şartı 2022'de dolacak. Yaş şartının dolacağı 22 Mart 2034'te emekli olursunuz. Tabii primi tamamlamanız gerekiyor.
1974 doğumluyum. SSK başlangıcım 01.09.1997, 3.874 günüm var. Emeklilik yaşım ne olur? Umut TAYMAZ
25 yıl 57 yaş ve 5.900 gün şartınız var. Bu şartların hiçbiri tamamlanmamış. Yılınız 2022'de dolacak. Yaşınız ise 2031'de tamamlanacak. Priminizi tamamlayıp yaşınızın dolacağı gün emekli olursunuz.
01.03.1986 doğumluyum. SSK başlangıcım 22.08.2006. 2.360 günüm var. Askerliği 10.02.2015'te bedelli yaptım. Ne zaman emekli olurum? İbrahim OKTAY
Emeklilik şartlarınız 7 bin prim günü ve 60 yaş. Çalışmaya devam edin. Yaşınızın dolacağı 01.03.2046 tarihinde emekli olursunuz.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.
HER CUMARTESİ PAZAR SAAT 14.30'DA A HABER'DE BİZE SORUN PROGRAMI'NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ… Tel: 0212 300 66 66