Gözümüz kulağımız Avrupa ile yaşanan gerilimde ve 16 Nisan halkoylamasında iken iç savaş halindeki iki komşumuz Irak ve Suriye'de önemli gelişmeler oluyor. Başkan Trump'ın emriyle Deaş hedeflerini bombalarken sivilleri artık önemsemeyen ABD uçakları son bir haftada Halep'te, Rakka'da ve Musul'da yüzlerce sivili öldürdü.
ABD ve Rusya, YPGPYD'nin kontrolündeki yerleri himaye ettiklerini askerleriyle, bayraklarıyla gösterdiler. Menbiç'ten sonra Afrin'de de Rus askerleri YPG'yi korumaya aldı. Böylece hem Deaş ile sınırı kalmayan Türkiye'nin YPG'yi vurma ihtimali ortadan kaldırılmak isteniyor.
Hem de her iki büyük güç PKK-YPG'yi kullanma, kendi kontrolüne alma rekabeti yürütüyor. Önce ABD cenahına bakalım.
Trump yönetimi henüz Suriye politikasını tam netleştirmemiş ise de Pentagon'un "seküler" PKK- YPG güçlerini Deaş ile mücadelede kullanma kararlılığı sahada sürüyor. Ağır silah yardımından sonra Rakka yakınlarına YPG militanlarının paraşütlerle indirilmesi bu örgüte Rakka operasyonunda rol verileceğini gösteriyor.
ABD'nin desteği YPG'yi bir milisten terörist ordusuna çevirme aşamasına doğru gidiyor. Ve YPG'nin Sünni Arapları ve hatta Kürtleri kontrolündeki bölgeden zorla tasfiye etmesini umursayan yok.
Rusya ise Esed yönetimi altında kültürel otonomi verme vaadiyle YPG'yi yanına çekmeye çalışıyor. Rus Dışişleri bakanı Lavrov'un YPG'yi bir şekilde Astana ve Cenevre süreçlerine dahil etme çabası da bununla irtibatlı.
Bu çabanın amacı Suriye'de YPG üzerinden Esed'i rahatlatacak bir formüle kavuşabilmek.
Zira Esed'in, muhaliflerden kurtulsa bile, elde ettiği Suriye topraklarını koruyabilecek askeri birlikleri bulunmuyor.
İran'ın Şii milislerinin Suriye'de daha da güçlenmesini istemeyen Rusya da YPG'yi Esed'in "milisleri" haline getirmek istiyor.
Aynı şeyi Suriyeli ılımlı muhaliflere denemişti.
Moskova, Halep ateşkesini ve Astana Süreci'ni muhalifleri Esed yönetimi altına girmeye razı edecek bir fırsat olarak gördü. Astana süreci tıkanınca da YPG'ye yöneldi; önce Menbiç, ardından Afrin'de Rus askerlerinin himayesi geldi. Aslında ABD ve Rusya, Suriye'de aynı aktör üzerinden benzer bir hatalı politikayı tekrarlıyor.
İkisi de kendi kara birliklerini kullanmamak için Suriye'de demografik karşılığı çok sınırlı bir terör örgütünü destekleyerek sonuç almayı umuyor. Washington Deaş ile mücadeleyi YPG üzerinden yürütmekte ısrar ederek Deaş sonrasını planlamıyor ve Sünni Arapların temsilini göz ardı ediyor. YPG emrindeki Arap aşiretlerin böylesi bir temsil için yeterli olmadığı malum. Moskova, Esed'in Deaş sonrası kontrolünü bu örgütle yapacağı işbirliği ile temin etmeyi hedefliyor. Birden fazla efendiye hizmet eden YPG ise şimdilik Kürt gençlerini böylesi bir taşeronluk için feda etmekte hiçbir beis görmüyor.
Deaş ile mücadele bittiğinde Suriye'nin kuzeyinde kendisine en azından bir otonom bölge verileceğini hesaplıyor. Bu hesabın tutması için öncelikle ABD ile Rusya'nın Suriye'nin geleceği hususunda anlaşması gerekir.
İran, İsrail, Suudi Arabistan ve Türkiye gibi krize müdahil bölgesel güçlerin uzlaşacağı bir formül üretmek için bu anlaşmanın uzun vadeli bir temele oturması gerekir. Aksi takdirde Suriye'ye kalıcı bir barış gelmesi mümkün değil. Zira altı yılı aşkın süredir savaşan muhalifleri göz ardı eden hesap çalışmayacaktır.
Saha kontrolünden gerilla taktiklerine geçen muhaliflerin son günlerde Şam ve Hama'daki operasyonları buna örnekler. Daha önemlisi, ABD ve Rusya'nın dönemsel ve kısmi desteği YPG'yi Türkiye'den koruyamaz. Fırat Kalkanı ile Azez- Cerablus- El Bab bölgesini ele geçiren Türkiye, Suriye denklemi oturmadan bu bölgeden çıkma niyetinde değil.
Ankara'nın Suriye ve Irak'taki yerel aktörlerle çalışma kapasitesini ve cepheleri etkileme yeteneğini küçümsememek gerekir.
Türkiye ise YPG ile zorlu- uzun bir mücadeleye hazır olmalı.
