Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde... Milletvekillerin tamamının üç kez, "Yaşasın Cumhuriyet" diye haykırdığını biliyor muydunuz?
Meclis kürsüsünde Karahisar-ı Şarki Milletvekili Mehmed Emin Bey var.
Gündem... Anayasa değişikliği.
Teklif... Birinci madde:
"Hakimiyet bilakaydüşart milletindir... İdare usulü halkın mukadderatını bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına müstenittir... Türkiye devletinin şekli hükümeti Cumhuriyettir.''
Mehmed Emin Bey'in kürsüye çıktığı oturum... İşte bugün.

***

CUMHURİYET NEDİR?

Mehmed Emin Bey, geçmişten söz ederek, konuşmasına başlıyor... Tarihten.
Roma imparatorluğu... Sezar... Gladyatör meydanları... Fuhuş ve safahat... Elleri asalı, başları taçlı katiller... Çoban postuna bürünmüş kurtlar... Zalimler...
Tarih dersinden sonra, Mehmed Emin Bey, devam ediyor:
Allah, hırs ve gururu tedip ettirmek (yola getirmek... Terbiye etmek) için bir elinde kılıç, bir elinde asa olduğu halde dünyaya inkılap yapacak bir büyük peygamberin gönderilmesine ihtiyaç duydu ve gönderdi.
O, kılıcı ile zalim hükümdarları tedip ettiği gibi, asası ile de kanlı tahtları, kanlı saltanatları yerin diline geçirtti.
Adsıza şeref, esire hürriyet, zayıfa hak, sefile saadet verdirecek bir Allah'ın hükümetini kurdu ve bunun adı Cumhuriyet'ti. (Alkışlar)

***

14 ASIR SONRA

Karahisar-ı Şarki Milletvekili Mehmed Emin Bey, konuşmasına devam ediyor.
On dört asır sonradır ki, ey arkadaşlar!



Allah, yine böyle bir ilahi hükümet kurdurmak, ikinci bir mucizesini yaptırmak için en müntehap (seçilmiş), en büyük bir milleti intihap etmiştir (seçmiştir).
Bu millet Türk milletidir.
On dört asır evvel Peygamber Muhammed'in Mekke duvarlarında kurduğu hükümeti, bugün de Türk milleti Ankara'da kurmuştur.
Yazdıklarımızın tamamı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tutanaklarından.
Türk Parlamento Tarihi... TBMM... İkinci dönem... 1923- 1927... Birinci cilt... Sayfa 204- 205.

***

ÂMİN VE AYAKTA HAYKIRIŞ

Mehmed Emin Bey'in konuşmasının son cümleleri… Kelimesi kelimesine:
Şu aziz saatte ben, bu ihtiyar arkadaşınız, Allah'ımdan bu hükümeti takdis ederim.
Bu hükümetin temellerinin, arzın (dünyanın… Yerkürenin) temelleri kadar sağlam olmasını isterim.
Ben, bu ihtiyar arkadaşınız, bu hükümetin hak ve adalet güneşinin büyük ve küçük bütün caniplere (taraflara), zayıf ve kuvvetli bütün alınlara mütesaviyen (eşit olarak) nurunu saçmasını isterim. (Âmin sesleri.)
Ve bu duamın kanatları altında, Cumhuriyetimizin ruhu önünde tazimen (saygıyla) kıyam ederek (ayağa kalkarak) üç kere "Yaşasın Cumhuriyet" diyerek hükümetimizi taziz etmelerini muhterem arkadaşlardan temenni eylerim. (Yaşasın Cumhuriyet diye üç defa bağırıldı).

***

KİM BU MİLLETVEKİLİ?

Adı okullara verilen şair... Milli edebiyat akımının öncülerinden... "Milli Şair" diye bilinen Mehmet Emin Yurdakul... 1869-1944.
Önce... Karahisar-ı Şarki milletvekili.
Daha sonra İstanbul milletvekili seçildi.



Rahmetle anarken bir şiirini paylaşalım:

Ben bir Türk'üm; dinim, cinsim uludur;
Sinem, özüm ateş ile doludur.
İnsan olan vatanının kuludur.
Türk evladı evde durmaz giderim.

Muhammed'in kitabını kaldırtmam;
Osmancık'ın bayrağını aldırtmam;
Düşmanımı vatanıma saldırtmam.
Tanrı evi viran olmaz, giderim.

Bu topraklar ecdadımın ocağı;
Evim, köyüm hep bu yerin bucağı;
İşte vatan, işte Tanrı kucağı.
Ata yurdun, evlat bozmaz, giderim.

Tanrım şahit, duracağım sözümde;
Milletimin sevgileri özümde;
Vatanımdan başka şey yok gözümde.
Yâr yatağın düşman almaz, giderim.

Ak gömlekle gözyaşımı silerim;
Kara taşla bıçağımı bilerim;
Vatanım için yücelikler dilerim.
Bu dünyada kimse kalmaz, giderim.

***

KARAHİSAR-I ŞARKİ... NERESİ?

Tarihi bir yerleşim yeri... Milat öncesine uzanan bir derinlik.
Hititler... Kaşgarlar... Romalılar... Bizans... Malazgirt Savaşı ve Türkler.
1473... Fatih Sultan Mehmet, Otlukbeli Savaşı'ndan dönerken, üç gün burada konaklamış.
Karahisar'ı Şarki... Büyük bir şehir... Osmanlı Sancağı.
Atatürk dönemi... Karahisar'ı Şarki, Meclis'e dört milletvekili yollamış... Binbaşızade Rıza Bey... Ali Sururi Tönük... İsmail Sabuncu... Ve Mehmet Emin Yurdakul.
Atatürk, Karahisarı Şarki'de... 11 Ekim 1924... Türk Ocağı ziyareti... Şunları söylüyor: Ben bu şehri çok sevdim... Adının değiştirilmesini teklif ediyorum.
İki yıl sonra... Şehrin adı değişiyor: Şebinkarahisar.
Ve 20 Mayıs 1933... Bazı iller ilçe yapılıyor... Aralarında Şebinkarahisar da var.

***

RAHŞAN ECEVİT... NERELİ?

Bülent Ecevit, Başbakan iken Giresun'un Şebinkarahisar ilçesinin il yapılmasını istemişti.
Eşi Rahşan Ecevit... Şebinkarahisar kökenliydi.



1920... Nüfus mübadelesi... Selanik'ten bir aile Karahisar'ı Şarki'ye yerleştirildi... Namık Zeki Bey ile eşi Zahide Hanım (Aral).
Aile, sonra İstanbul'a taşındı... Rahşan Hanım'ın nüfus kayıtlı olduğu yer ise Bursa.
Bülent Ecevit, Şebinkarahisar'ın il yapılmasını istemişti... Ama olmadı... Zira bu yol açılırsa, sırada bekleyen pek çok ilçe vardı...
O dönemi, Ecevit'in ısrarını, ama Şebinkarahisar'ın il yapılmaması olayını/hikayesini Ülkü Güney çok iyi bilir... Eski İçişleri Bakanı.

***

NİĞDE'YE SELAM

Cumhuriyet Bayramı'nı coşkuyla kutlarken tarihten... Cumhuriyet'e yönelik eleştirilerden... Atatürk'ün Meclis'te söylediklerinden notlar da sunacağız... Yarın.
Bugünü... "Niğde'ye selam göndererek" noktalayalım.
29 Ekim 1923'te... Cumhuriyet'in ilanını top atışı ile kutlayan şehrimiz hangisi? Bildiniz... Niğde.