Türkiye'deki siyasi parti enflasyonu üzerine bir atölye çalışmasına ne dersiniz?
Dilerseniz... Yeni yılın başlangıcında biraz tebessüm edelim:
Turşu ile siyasi parti arasında ne benzerlik var?
Yanıt belli:
"İkisini de kurmak çok kolay."
Biliyoruz... "Turşu kurmak daha zor" diyenler olacaktır.
Doğrudur... Yerden göğe kadar haklılar.

***

Demokrasi

Bugün... Türkiye'deki siyasi parti sayısının kaç olduğunu... Biliyor musunuz?
Tam tamına 137.
İşte... Siyasi parti enflasyonunun... Geldiği... Tavan yaptığı nokta.
137 partili demokrasi nerede görülmüş?
Verilecek tek yanıt şu olsa gerek:
"Çelebi... Demokrasi dediğin bizde böyle olur."

***

Zor soru

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener açıkladı:
- 36 siyasi parti, 31 Mart 2024 yerel seçimlerine katılma hakkına sahip.
Ve... Günün sorusu:
Gerçekten... 31 Mart'ta seçime 36 partinin tamamı katılacak mı?
"Evet" diyen parmağını kaldırsın?

***

Boy ölçüsü... Seçim sandığı

Turgut Özal... Parti kurdu... Anavatan Partisi... 20 Mayıs 1983.
ANAP, ilk seçimde, tek başına iktidara geldi... 6 Kasım 1983.
Recep Tayyip Erdoğan... Parti kurdu... Adalet ve Kalkınma Partisi... 14 Ağustos 2002.
Ve AK Parti ilk seçimde tek başına iktidara geldi... 3 Kasım 2002.
Günümüzde... Bu örneklerden kendisine pay çıkarmak isteyenler var... Oldukça da fazla.
Sanıyorlar ki... Akşam parti kuracaklar, sabah iktidar olacaklar.
Havalarına... Cakalarına... Yüksek perdeden konuşmalarına bakarsanız... Hepsi birer Özal... Ya da Erdoğan. Sonuçta... Seçime girerler... Boylarının ölçüsünü alırlar... Ama hiç umursamazlar.

***

Hayaller... Gerçekler

Celal Bayar... Adnan Menderes... Prof. Fuat Köprülü... Parti kurdular:
Demokrat Parti... 7 Ocak 1946.
Sonra... Seçim... 21 Temmuz 1946.
Çok partili demokrasinin ilk şaibeli... Hileli seçimi... Açık oy gizli tasnif...
Siyasi tarihe geçen Arslanköy olayları...
Demokrat Parti, muhalefette kaldı
Ve... Sandıkta devrim... 14 Mayıs 1950.
Demokrat Parti tek başına iktidar.
Günümüzde, Adnan Menderes olmaya heveslenen... Kendini Menderes zanneden hayli insan var.
Hani... Ne derler? "İnsan hayal ettiği sürece yaşar."

***

1954... Enflasyon başlıyor

Siyasi parti sayısında oynamalar başlıyor... Kurulan partiler... Kapananlar.
1950 seçimlerinden sonra... 2 Mayıs 1954 seçimlerine kadar... 14 parti kuruluyor... 10 parti de siyasi hayattan çekiliyor.
Sonuçta... 1954 Türkiye'sinde... Hepi topu 7 parti kalıyor... Düşük enflasyon.
Seçime... 5 parti katılıyor.
Meclis'te temsil edilen parti sayısı... Değişmiyor... 1950 seçimleri gibi... 3 parti... Demokrat Parti... Cumhuriyet Halk Partisi... Cumhuriyetçi Millet Partisi.

***

Darbe ürünü

Türk siyasi tarihine... Beyaz ihtilal olarak giren 14 Mayıs 1950 seçimlerine... 3 siyasi parti katıldı.
Demokrat Parti... Cumhuriyet Halk Partisi... Millet Partisi.
Ve... 3'ü de TBMM'ye girdi.



O zamanlar siyasi parti enflasyonu yoktu.
Darbeler... Muhtıralar... Siyasetin kimyasını, DNA'sını bozdu... Ve parti enflasyonu patlama yaptı.

***

2002... Nal toplayanlar

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin tek başına iktidara geldiği tarihte... 3 Kasım 2002.
Türkiye'deki siyasi parti sayısı... 50 idi.
Seçime... 18 parti katıldı.
16'sı... Sokağın tabiriyle... "Nal topladı."
Meclis'e sadece 2 parti girebildi... AK Parti ile CHP.

***

2015... Dalya

Siyasi parti sayısının 100'e yükseldiği tarih...
1 Kasım 2015 milletvekili seçimleri yapılırken... Türkiye'de tam 100 parti vardı.
Seçime giren parti sayısı... 16.
Meclis'te temsil edilen partiler... AK Parti... CHP... MHP... Ve HDP.

***

Hiç duydunuz mu?

Özgür Toplum Partisi... Ayyıldız Partisi... Milli Demokrat Halkın Partisi... Çağdaş Türkiye Partisi.
Bu partileri hiç duydunuz mu?
Müdafaa-i Hukuk Hareketi Partisi.
Güçlü Türkiye Partisi.
Vatanseverler Partisi.
Yüce Diriliş Partisi.
Ya bunları... Duymuş muydunuz?
Bitmedi... Devam edelim... Yüzlerce... Kurulmuş, kapanmış... Kurulmuş, kapatılmış... Say say bitmiyor.
Varlığımız Partisi.
Ulusal Muhtariyet Partisi İslam Demokrat Partisi.
Güven Partisi.
İlerleme ve Koruma Partisi.
Yalnız Vatan İçin Partisi.
Yeter mi? Saymaktan yorulduk.

***

Kim bilir?

Televizyonun sevilen yarışma programı... Kim Milyoner Olmak İster?
Kenan İmirzalıoğlu... Son soruyu... Final sorusunu sorsa:
- Seçime katılmaya hak kazanan 36 partiden yarısının adını sayar mısınız?
Bir milyon lirayı kazanacak yarışmacı acaba çıkar mı?

***

İstikamet Karacaahmet

Siyasi partiler mezarlığı diye bir mezarlık olsaydı... Karacaahmet'ten farkı kalmazdı.
Ya da Karşıyaka Mezarlığı'ndan.
Bu konuda, Guinness Rekorlar Kitabı'na girsek yeridir.

***

Hangisi kolay?

Küsmece... Darılmaca... Alınmaca yok.
Rahmetli Levent Kırca'nın dediği gibi... "Amacımız kimseyi kırmak değildir."
Turşu kurmak için... Domates lazım... Biber lazım... Patlıcan, bamya, salatalık, erik, pancar...
Lahana... Fasulye... Karnabahar... Havuç lazım.
Sirke lazım... Ya da limon.
Kaya tuzu... Elbette lazım.
Kavanoz lazım... Cam... Plastik de olabilir.
Siyasi parti kurmak ise... Daha kolay... 30 kişiyi bir araya getir... Ver dilekçeyi... Al sana parti.