Diyarbakır, Mehmetoğlu Salih, 34 yaşında... Susurluk, Şakiroğlu Mustafa, 15 yaşında... Manastır, Yakupoğlu Saffet, 15 yaşında... Gemlik, Ahmetoğlu Salih, 42 yaşında.
Afyon'da... Büyük Taarruz Şehitliği'nde yatıyorlar... Koyun koyuna.
Şehitliğin girişinde... Süt gibi bembeyaz Afyon mermerinin üzerinde... Yazıyor ki:
"Allah yolunda şehit olanlara ölüler demeyin.
Bilakis onlar diridirler.
Ebediyen yaşayacaklardır.
Kur'an-ı Kerim
Bakara Suresi Ayet 154
Aziz şehitlerimizin ruhları için El Fatiha"
Şehitlikte... Yurdun her yerinden gelen ziyaretçiler... Ellerinde güller... Fatiha'lar... Dualar... Kur'an-ı Kerim okuyanlar... Gözyaşları.
30 Ağustos Zafer Bayramı, Afyon'da... Büyük Taarruz'un yaşandığı topraklarda bir başka kutlanıyor... Duygusallık, coşku, tavan yapıyor.
***
30 Ağustos manzaraları
Gülnar, Mehmetoğlu Şakir, 35 yaşında... Konya, Alioğlu Seyfullah, 25 yaşında... Elbistan, Hasanoğlu Hemadan, 31 yaşında... Gelibolu, Mehmetoğlu Salim, 27 yaşında.
Şehitliklerde... Ellerinde birtakım belgelerle dolaşan insanlar... Mezar taşlarına bakıyorlar.
"Büyük dedelerini" arıyorlar.
Kimi Kars'tan gelmiş... Kimi Erzurum'dan.
İşte 30 Ağustos 2022... Afyon'dan manzaralar.
***
'Şehit... Allah'tan ne ister?'
Bursa... Nafızoğlu Hasan Hüseyin... Kd. Yzb.
Van... M. Cemaloğlu M. İdris... Yarbay.
Kerkük... A. Tevfikoğlu H. Abdullah... Yüzbaşı.
Tophane... Cemaloğlu Nazım... Albay.
Rize... İsmailoğlu Hüseyin... Binbaşı.
Çorum... Zekioğlu Mehmet... Yüzbaşı.
Ayaş... Alioğlu Raif... Kıdemli Yüzbaşı.
Mustafa Kemal Paşa'nın emrindeki subaylardan birkaçı... Büyük Taarruz Şehitliği'nde... Ebedi uykudalar.
Edirne'den gelmiş emekli öğretmen bir kadın...
Şehitlerin yanı başındaki mermerin üzerindeki yazıları okuyor... Yüksek sesle:
"Şehitler,
Allah'tan şunu isteyecekler,
- Ya Rabbi bizi dünyaya tekrar gönder.
Ve senin uğrunda bir kere daha şehit olalım.
Hz. Muhammed
Hadis-i Şerif"
***
'Ordular! İlk hedefiniz...'
Başkumandan Mustafa Kemal... Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı... 1 Eylül 1338 (1922)... Emrediyor:
"Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları!
İlk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri."
Ordu... Hedefe koşuyor... 9 Eylül... Düşman, İzmir'den denize dökülüyor.
Biz... Büyük Atatürk'ün, emrinin ilk ve son cümlesini yazdık.
Büyük Taarruz Şehitliği'nde... Mustafa Kemal Atatürk Anıtı'nda... Emrin tam metni yazılı... Mermere kazılı.
***
Taşa kazınmış mısralar
Şehitlikte... Mehmet Akif'ten... İstiklal Marşı'ndan:
"Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda,
Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda."
Gerçekten... Toprağın altında binlerce şehit... Ve de kefensiz.
Ziyaretçiler... Şehitlikte gezerken... Tedirginler... Neredeyse sekerek yürüyecekler.
"Bastığımız yerin altında bir yiğit, bir şehit yatıyor olabilir" diye.
***
'Bir hilal uğruna...'
Tunceli nire, Afyon nire... Uzaklık bin kilometrenin üzerinde.
Tuncelili Mustafaoğlu Abdullah... 36 yaşında... Büyük Taarruz Şehitliği'nde... Silah arkadaşları ile birlikte... Toprağın altında.
Urfa, Esatoğlu 23 yaşındaki İbrahim... Kars, Hasanoğlu 39 yaşındaki Ethem... Kilis, Hüseyinoğlu 29 yaşındaki Mustafa...
Onlar... "Bir hilal uğruna, batan güneşler."
Afyon... Şehitliklerle dolu... Şuhut Şehitliği... Çiğiltepe Şehitliği... Yıldırım Kemal Şehitliği.
Şehitliklerde... Anneler, babalar, bacılar... Ve de çocuklar, çocuklar, çocuklar... Şehitlerin üzerlerinde açan çiçekleri suluyorlar.
***
'Rahmet, minnet ve şükranla'
Büyük Taarruz Şehitliği... Şehitlikte büyük Atatürk'ün anıtı... Şehitler, Ata'nın anıtının gölgesindeler.
Anıtın kaidesinde Ata'nın sözleri yazılı:
".............Bu büyük meydan savaşında şehit düşen evlatlarımızı
Rahmet, minnet ve şükranla anıyorum.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk 30 Ağustos 1924"
Biz de Atam, biz de... Rahmetle, minnetle, şükranla.
***
Alkış tufanı
Mehmet Emin Güzbey... Afyonlu... Gazeteci... ODAK Gazetesi'nin sahibi... Şehitlikleri birlikte gezdik.
Mehmet Emin'in elinde kitaplar... Şehitliklerle ilgili... Batı Cephesi'yle... Sakarya Savaşı'yla... Büyük Taarruz'la... Müzelerle.
Ve... Savaş anılarıyla... O günleri yaşayanların anıları.
Mehmet Emin... Kitaplardan bölümler okurken... Millet başımıza toplandı.
Kitaptan... Büyük Taarruz... Yunan mağlup... Kaçıyor... Silahlarını ve ölülerini savaş meydanında bırakarak.
Mustafa Kemal Paşa... Yunan Başkomutan Georgios Hatzanestis'e (Hacıanesti) sesleniyor... Gıyabında:
- Ey Hacıanestiii! Mağrur kumandan... Neredesin? Gel de ordularını kurtar.
Mehmet Emin Güzbey, yüksek sesle bunları okuyunca... Şehitlikte bir alkış koptu... Anlatılır gibi değil.
***
Kalplerde yaşıyorlar
Başkomutan Tarihi Milli Parkı... Büyük Taarruz Şehitliği... Dumlupınar Şehitliği... İlk Hedef Anıtı... Üç Komutan Anıtı... Giresunlular Şehitliği... Kocatepe Anıtı... Ve diğer anıtlar... Şehitlikler... 137 bin şehidimizin yattığı topraklar...
Tertemiz... Bakımlı... Hepsi sanki birer gül bahçesi.
Dün... Cumhuriyet'in temel taşlarının döşendiği... Şehit kanlarıyla sulanmış toprakların o kadar çok ziyaretçisi vardı ki
Nineler, dedeler de gelmişlerdi, Z kuşağı da... Gençler... Ve yarınlarımız çocuklar, çocuklar, çocuklar.
Şanlı destanın üzerinden 100 yıl geçti... Dün bir kez daha tanık olduk ki, kurtuluş destanının kahramanları hâlâ hayattalar... Milletimizin kalbinde yaşıyorlar.