Enflasyon... Hayat pahalılığı... İllere göre değişiyor... Örneğin, "Muğla'daki enflasyon", Türkiye'deki enflasyonun üzerinde.
Bu gerçeği biz söylemiyoruz, "bilen" söylüyor... "Piyasanın içinden" bir isim... Ekonominin nabzını tutan Muğlalı bir dostumuz.
Bülent Karakuş... Ticaret ve Sanayi Odası önceki Başkanı... TOBB Genel İdare Kurulu Üyesi... İstanbul-Dünya Ticaret Merkezi Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı.
Muğla'da birlikte dolaştık... Dedi ki:
Araştırdım... Muğla'daki enflasyon, 20 puan daha fazla.
Pandemi döneminde göç aldık... Ama bu göç, farklı bir göç. Zengin göçü... Cebinde iyi parası olanların.
Gelenler... Sadece yiyecek/ içecek fiyatlarını değil, arsa ve konut fiyatlarını da artırdılar.
Sahillerde... Yaylalarda... Köylerde konut alan, arsa alan çok... Fiyatlar uçtu.
***
Altın yumurtlayan tavuk
Vali Orhan Tavlı, yükselen turizmi anlatmıştı... Deniz, kum, güneş turizmi... Kültür turizmi... Doğa turizmi... Fethiye'de yamaç paraşütü... Sağlık turizmi... Yat turizmi...
Bülent Karakuş da benzer sözleri söyledi.
"Pandemiden önceki rakamlara doğru koşuyoruz" dedi.
Akaryakıt fiyatları, iç turizmi biraz zayıflatmış.
Ama... Yabancı turist akını yoğun... Ağustosta daha da artmış.
Turizm... Tarım sektörünü de olumlu etkilemiş.
İlaç, gübre, yakıt fiyatlarında artış var ama... Ürün fiyatlarındaki artış çok daha fazla.
Turizm... Altın yumurtlayan tavuk.
***
Siyaset... Gündem dışı
Hayati Nizamoğlu... Yerel HAMLE Gazetesi'nin sahibi... Gazete, çarşının içinde... Pazara, yürüme mesafesinde.
Birlikte çarşıyı gezdik... Nabız... Seçim... Siyaset... Partiler... Adaylar... Önümüze gelene sorduk:
Siyasete ilgi, düşük yoğunlukta.
Erken seçim olacağına kimse inanmıyor... Millette böyle bir beklenti yok.
Hayati Nizamoğlu, "Turizm, bütün sektörleri canlandırdı" dedi... Doğru... Otomobil tamircisi de halinden memnun, taksici de, yumurta satan da.
Ankara'daki siyasi gerilim buralarda yok... Hayati Nizamoğlu, öyle bir şey söyledi ki... Etrafımızdaki herkes onayladı: "Ankara ayrı bir dünya, Türkiye ayrı bir dünya."
***
İhraç domates
Yatağan pazarında kilogramı 5 liraya domates satan kadın, "İhracat çok iyi gidiyor" diye konuşunca... Merak ettik... Sorduk:
- Bacım... Senin ihracatla ne alakan var?
- Olmaz olur mu abi... Benim 5 liraya sattığım domates, Bodrum'un pazarlarında 15-20 lira... Kimler yiyor? Yerli-yabancı turistler... Bu da ihracat sayılmaz mı?
"Yandaki pazarcı" söze girdi: - Turizm olmasa domates yerlerde sürünürdü... Şimdi ihracata gidiyor... Yani otellere... Turistlere... Buna ihracat denilmez mi?
***
Yangın önlemi
Bölgede... Bir yerde... Biraz duman görülsün... Hemen ekipler seferber.
Orman Genel Müdürlüğü, çok hızlı müdahale için her türlü önlemi almış.
Yol kenarlarında, su bidonları bile var... Sıra sıra.
Vali Orhan Tavlı dedi ki:
- Orman yangını konusunda bütün görevliler, 7/24 alarmda... Devlet/millet işbirliği tam puan... Devletimiz de güçlü, milletimiz de.
***
Yükselen sektörler
Balıkçılık... Özellikle de kültür balıkçılığı.
Hayati Nizamoğlu, "Bütün dünyaya balık ihraç ediliyor... Japonya dâhil" dedi:
- Balık ihracatından bu yıl beklenen, 1 milyon doların üzerinde.
Bir diğer yükselen sektör... Mermer.
Eskiden, blok mermer ihraç ediliyordu.
Şimdi ise... Amerika'ya... Arap ülkelerine... Her yere... "İşlenmiş mermer" gidiyor.
***
Bodrum farkı
Yaşar Anter... Bodrum'un en deneyimli gazetecisi desek yeridir.
Muğla'yı anlatıp Yaşar'dan söz etmemek olmaz.
Sorduk... "Durum nedir?"
Yaşar dedi ki:
- Pandemi öncesini biliyorsunuz... O dönemdeki fiyatları üçle çarpın, işte Bodrum... Konut fiyatı, kira, taksi, yiyecek, içecek, tekne turu, konaklama... Lahmacun, ekmek arası döner dâhil... Aklınıza ne gelirse üçle çarpın.
Bodrum, Muğla'nın diğer yerlerinden farklı... Marmaris'ten, Fethiye'den çok farklı.
***
Fiyatlar uçuşta
Uçak fiyatları... Sahillerde lokanta hesapları konusuna hiç girmeyelim... Zira:
Millet, uçak bileti fiyatından yakınıyor ama... Uçaklar tamamen dolu... Bilet bulamıyorsunuz.
Lokanta... Beyaz peynir, kavun... Balık... Tabii ki yanında içki... Hesap yüksek mi yüksek... Ama... Akşamları lokantalar tıklım tıklım.
Özellikle de Bodrum... Yalıkavak... Gümüşlük... Otopark ücreti bile uçmuş... 100-150 lira.
***
Beğendik
Muğla'nın, kırsal kesiminde başarıyla uygulanıyor:
"Kadın Dayanışmasıyla Koyun Yetiştiriciliği Projesi." Proje, etap etap yürüyor.
Birinci etap... 270 yetiştiriciye, 2 bin 700 dişi, 108 de erkek hayvan dağıtılmış... Kadınlar mutlu... Çalışıyorlar... Para kazanıyorlar.
***
Yaman çelişki
İşsizlik... En büyük adaletsizlik... Türkiye'nin yıllardır bitmeyen sorunu.
Ama... Büyük bir çelişki var... Muğla'da, çalıştıracak eleman arayanlar... Bulamıyor.
"İş arıyorum" diyen Muğla'ya gelsin... Bodrum... Marmaris... Fethiye'ye.
Eğer... Doğu Anadolu'dan... Van'dan gelenler olmasa... Sahillerde, inşaatlar durur.
Hayati Nizamoğlu, "Bahçede çalışacak işçi bulamıyoruz... Yalan mı?" deyince... Kalabalıktan gelen ortak yanıt:
- Vallahi doğru.
***
Emniyet... 10 tam puan
Güvenlik... Polis... Jandarma... Uyuşturucu ticareti yapanlarla mücadele... Yollarda trafik denetimi... Örgütlü suçlara karşı önlem... Artan yaz nüfusuna rağmen bölge huzur içinde.
Devlet, karada da, denizde de gücünü gösteriyor.
Muğla Emniyet Müdürü Suvat Dilberoğlu'nu ziyaret ettik... Gecegündüz... 7/24... Milletin yanında olan emniyet güçleri adına... Kutladık.