Gözün aydın Türkiyem... Müjdeler olsun... "Dünyanın en uzun asma köprüsü" bugün, Çanakkale Zaferi'nin 107'nci yıldönümünde açılıyor... Büyük eser... Ne kadar gurur duysak yeridir.
Ama... Ne kadar acıdır ki... Bizde, "eserlere karşı çıkmak, engellemeye çalışmak" bir âdettir... Gelenektir... Türk siyasetinin çocukluk hastalığıdır.
Dün... "Köprülere... Barajlara... Otoyollara" muhalefet etmek, "siyaset" sanılıyordu.
Aradan yıllar geçti... "Karşıyım karşı, her şeye karşı" lobisi, hiç değişmedi.
Ancak... Bütün karşı çıkışlara rağmen... İktidar, "muhteşem" eserlere imza atıyor.
1915 Çanakkale Köprüsü tamamlandı, açılıyor.
"Dünya çapındaki" bir diğer eser... "Yusufeli Barajı"nın açılması için gün sayılıyor.
***
Dünü unutma
Başbakan Adnan Menderes, "İstanbul'daki imar çalışmalarından... Vatan Caddesi'ni açmaktan" Yassıada'da yargılanmış... Ve mahkûm olmuştu.
Başbakan Süleyman Demirel, Boğaziçi Köprüsü'nü (15 Temmuz Şehitler Köprüsü) yaptığı için... İnşaat Mühendisleri Odası'ndan "ihraç edilmişti."
***
Kara delik
Türkiye'nin gurur abidesi açılırken... "Geçmişte" yaşananlar gözümüzde canlanıyor.
"O günleri bilenlerin" çoğu hayatta değil... Yaşayanlara, uzun ömür diliyoruz... Belki de unuttular.
"Z kuşağı" anlatacaklarımızı "şaka" zanneder... Ama hepsi de "gerçek... Ve Türk siyasetinin kara delikleri."
Bülent Ecevit... CHP Genel Sekreteri... Meydan meydan dolaşıp, miting yapmış ve demişti ki:
- Boğaziçi Köprüsü, televizyon ve otomobil endüstrisi gibi lüks yatırımlar yerine, ormanları işletecek yatırımlar yapılmalıdır.
***
'Sağcıların' köprüsü
Dönemin önemli başyazarı... Nadir Nadi... "Birinci Köprü" için... Aynen şunları yazmıştı:
- Bu köprü, sağcıların köprüsüdür... Boğaziçi Köprüsü, kel başa şimşir taraktır.
***
Mizah(!)
Hasan Pulur... "Dalgasını" geçmişti... Alay etmişti... Okuyalım:
"Hökümet, Estanbol'e asma körpi yapıyor... N'olacak yani? Yapıyor işte... Va mı itirazınız?"
***
Kim geçecek?
Bülent Ecevit, "Hiç gereği yokken İstanbul'a asma köprü yapılıyor... Bu köprüden mutlu azınlık geçecek... Zenginler geçecek" deyince...
Ve bu sözleri, "taraftarlarından" alkış alınca...
Demirel'e... "CHP Genel Sekreteri'nin bu sözleri için ne diyorsunuz?" diye soruldu.
Başbakan'ın yanıtı, "tek cümle" olmuştu:
"Bu köprüden insanlar geçecek."
***
Şaka gibi
Ekim 1968... Mimarlar Odası, "Boğaziçi Köprüsü ile ilgili olarak hazırlanan mevzi imar planının iptali için Danıştay'a başvurdu."
Duymuş muydunuz? Biliyor muydunuz?
***
Neler yazılmadı ki?
Siyasetin zaman tünelinde gezintiye devam edelim mi? Kimler, neler yazmıştı?
Çetin Altan:
- Unutmamak gerekir ki yarının Türkiye'si, politikacı palavralarından çok bu belgelerin (Mimarlar Odası'nın köprüye karşı çıkış belgelerinin) ışığı altında kurulacaktır.
Ali Gevgilli:
- Köprü, müthiş kazık bir yatırım olacak.
Besim Üstünel... Profesör... CHP İstanbul Senatörü:
- Köprü, akıl ve hesap işi değildir.
Talat Halman:
- Hükümet, "Köprüyü yapacağız işte... Yapacağız da yapacağız" diye, inat edip duruyor.
İlhan Selçuk:
- Bu köprüyle ne biz öğünebiliriz, ne çocuklarımız... Boğazın iki yakasında evleri olan zenginlere tüketim malları taşıyan kamyonlara çare Boğaz Köprüsü.
***
Hoşgörü kültürü
Yazılarda... Mitinglerde... Tiyatro oyunlarında... Başbakan Demirel'e, "köprü yapıyor" diye neler söylenmedi ki.
Hakaretler edildi... Suçlamalar yapıldı.
Ama... Demirel... Kimseyi mahkemeye vermedi.
***
Uzman
Fakih Özlen... Konya Milletvekili idi...
"Yüksek Mühendis."
Köprüyü, "bir uzman olarak" eleştirdi:
- Boğaz Köprüsü konusu hissi, fevri, politik ve en başta teknik kusur ve noksanlarla maluldür (sakattır).
***
'Balon'
Vedat Dalokay... Ünlü mimar... 7 Mart 1968... Basın toplantısı düzenledi:
- Boğaziçi Köprüsü, politik çıkarlar için halka yutturulmak istenen bir balondur.
Dalokay, 1973-1977 arasında, Ankara Belediye Başkanlığı yaptı.
Başbakan Demirel ile görüşürdü... Şehrin sorunlarını söyler, destek isterdi.
"Süleyman Abi" derdi... Demirel de Dalokay'ı severdi.
Demirel... Bir kez olsun... Dalokay'a, "köprüye muhalefeti nedeniyle" sitem etmedi.
***
Acı ama gerçek
Siyaset... "İşte böyle bir şey."
Süleyman Demirel, Boğaziçi Köprüsü'nün temelini attı... 20 Şubat 1970... İnşaat sürerken... Asker, "Muhtıra" verdi... 12 Mart 1971.
Demirel istifa etti... "Ara rejim hükümeti" geldi.
Köprünün yapımı tamamlandı... 30 Ekim 1973... Törenle açıldı... Eleştirenlerin çoğu oradaydı.
Ne yazık ki... "Köprünün siyasi mimarı" Demirel, törene davet edilmedi.