Türkiye'de... Nüfusunun yüzde 10'u sanayide çalışan bir ilçe var mı?
Var... Amasya'nın en büyük ilçesi... Merzifon.
"Merkez" nüfusu... 62 bin.
Organize Sanayi Bölgesi'nde çalışan nüfus... 6 bin 300.
Hedef... 2023... Ağustos sonu... "10 bin istihdam."
Anadolu'nun "lokomotif ilçesi."
Ankastre... Aspiratör... Davlumbaz... Fırın... Hava yastığı... Ocak... Tekstil ürünleri...
"Elektromotor." Beyaz eşya motorları... Buzdolabı, çamaşır makinesi motoru... Otomobil sileceği, cam motoru... Merzifon'da üretiliyor.
Yıllık... 67 ülkeye, 150 milyon dolar ihracat yapılıyor... ABD... Arap coğrafyası... AB ülkeleri... Ve savaş bölgesi Rusya... Ukrayna...
Anadolu'nun... Bozkırın ortasında... Bir ilçe destan yazıyor...
***
Savaş gazisi
Merzifon nire? Ukrayna nire? Rusya nire?
Kiev'de bomba patlıyor, Merzifon'dan, "yandım anam" feryadı yükseliyor.
Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dursun Dağdelen, "71 firmaya" yazı yazdı: - Savaştan ne kadar etkilendiniz?
Etkilenen çok... Savaş bölgesine, "iki ayda bir" 10 bin "elektromotor" gönderiliyordu.
"Önce para gelir, sonra mal gönderilirdi." Şimdi ne para geliyor, ne mal yollanıyor.
Bazı firmaların Ukrayna'da mağazaları var... Savaş çıkınca kapatıldı.
***
Kadın Arılar
Merzifon Belediye Başkanı Alp Kargı, "Sanayi elbette çok önemli" dedi... "Ama tarım da çok önemli... Hayvancılık da" diye devam etti.
"70 köy" var... Köylü kadınlar örgütlenmiş... "Çalışan Kadın Arılar Kooperatifi."
Markalaşmışlar... "Amesia." Amasya'nın eski adı.
Reçelden peynire... Ete... Süte... Salçaya... Erişteye... Ekmeğe kadar pek çok ürün.
El sanatları... Takılar... Dokumalar... Günümüz ile geçmişin buluşması...
***
Üretim... Ödül
İstanbul Havalimanı'nda... Dış hatlar terminalinde... Kadın Arılar'ın ürünleri satılıyor... Türkiye'nin pek çok hastanesine, lokantasına et gönderiliyor.
Bölge halkı... Öyle çalışkan ve üretken ki...
Kadının, "söz hakkı" öyle önemli ki...
"Arılar" bilgisayar kursuna da gidiyorlar, Kıbrıs'a geziye de... Ve en az asgari ücret düzeyinde para kazanıyorlar.
***
Neden 'eşek?'
Merzifon'un... "Eşeği meşhur." Neden?
İlçe... Doğu ile Batı... Kuzey ile Güney arasında...
Belediye Başkanı Alp Kargı'nın söylemiyle:
"Yolların ve kültürlerin kesiştiği şehir." "Eskiden" TIR mı vardı? Kamyon mu? Tren mi?
Deve kervanları ile getirilen mallar... Merzifon'da indirilirmiş.
Eşekle bölgeye dağıtılırmış... Eşeğin "şöhreti" o günlerden geliyor.
***
Siyaset başka dostluk başka
Öğle yemeği vakti... CHP'li Belediye Başkanı Alp Kargı:
- Yemeği tarihi bir mekânda yiyelim... Osmanlı Mutfağı... Rakibimin lokantası.
"Rakibi" yerel seçimlerdeki MHP adayı Hüseyin Saka.
MHP adayı Hüseyin Saka. Belediye Meclis Üyesi Haydar Köse...
Seçimin "galibi, mağlubu" aynı masada...
Yemeğimiz Merzifon klasiği... "Topuz kebabı... Keşkek... Haşhaşlı çörek."
***
Gerçek gündem
Sokak... Çarşı... Pazar... Esnaf... Anket... Seçim... Siyaset.
Alp Kargı: "Gündem, tartışmasız ekonomi."
Dursun Dağdelen: "Gündem seçim değil, geçim... Üretim."
Millet... "Ekonomiyi" konuşuyor... Bir de "savaşı." Siyaset, erken seçim, "gündem dışı."
Sanayici... "Üretimi, ihracatı" artırma peşinde... Beklenti, "savaşın bir an önce bitmesi." Zira Ukrayna, Rusya pazarı çok önemli.
***
Örnek uygulama
Belediye, "Halk Kart" dağıtıyor... "İhtiyaç sahiplerine, aylık gıda desteği."
Belediye Başkanı, "siyasi partilerin ilçe başkanlarına" yazı yazıyor:
- Bana "isim" bildirin... "Garip gurebanın... İhtiyacı olanın" isimlerini.
Kart dağıtılırken, hangi partili olduğuna, kime oy verdiğine, referanslarına bakılmıyor... Tek ölçüt, ihtiyaç sahibi olmak.
Budur... "Halka hizmet" de budur... "Siyaset" de.
***
Keşkeksiz bayram olmaz
Keşkek... Vazgeçilmez... "Coğrafi işaret tescilli."
Merzifonlu... "Keşkek yemezse olmaz."
2020 Mayıs ayı... Ramazan Bayramı... Pandemi... Sokağa çıkma yasağı...
Kaymakamlık kararıyla... Fırınlarda keşkek pişirilmiş... Ve... "Evlere servis" edilmiş.
***
Reçetesiz ilaç
Yaşar Önel ile birlikte çarşıda gezerken... O kadar çok "sirke satıcısı" gördük ki... "Alıç sirkesi."
Sirkeci Recep... "Reçetesiz ilaç" dedi.
"Nelere iyi gelir?" diye sorduk.
"Duvardaki yazıyı" gösterdi... Ve başladı saymaya:
- Kalp ve damar hastalıklarına... Kilo vermek için birebir... Sinir, stres, uykusuzluğa... Tansiyonu düzenlemeye... Kalp kaslarının güçlenmesine... Hazımsızlık ve mide ağrısına... Şeker hastalığına...