Nüfus... Merkez, ilçeler, köyler, mezralar... Toplam 85 bini bulmuyor.
Fakat... "9 gün süren, uzatmalı Kurban Bayramı tatilinde" nüfus... Vali Mehmet Ali Özkan söyledi:
"400 binin üzerinde."
"Yatak kapasitesi" sınırlı... Bu kadar insan nerede konakladı?
Kimi eş-dost, hısım-akraba yanında kalmış... Kimi çadırda.
Kimi de... Yatmaya, "Elazığ'a" gitmiş, sabah dönmüş.
İşte, "Huzur" bereketi.
Birkaç yıl öncesine kadar... Terörle anılan... Tunceli... Bugün en güvenli, en huzurlu kentlerden biri.
Huzur olunca... Terörden temizlenince... Kurşun seslerinin yerini kuş sesleri alınca... Bölge müthiş bir değişim yaşıyor... İnsanların yüzü gülüyor... Yarına umutla bakıyor.
***
Turizmin gözdesi
Tunceli Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu, geçen yıl, Tuncelilerin toplam nüfusunun 1 milyon civarında olduğunu söylemişti... Bizce de, "Doğru." Sadece İstanbul ve İzmir'deki Tuncelili nüfus, "100 binin üzerinde."
"Yurtdışındakiler" ise... 300 bin... Dünyanın her yerinde... Çoğu Avrupa'da... Tunceli'deki, "Yerleşik nüfustan" fazla. Öyle olunca... "Bayramda" 400 bin kişinin Tunceli'de buluşması doğal.
Vali Mehmet Ali Özkan dedi ki: - Günübirlik turlarla gelip giden de çok oldu... Onları da sayarsak, bu yaz, Tunceli'ye gelenlerin sayısı milyonun üzerinde.
***
Covid-19
Eğitim oranı yüksek... Maske, mesafe, temizlik, "Herkes dikkatli."
Bölgede, "Mavi" olan ilk il.
Birinci doz aşı olanların oranı... "Yüzde 90'ın üzerinde."
İkinci doz aşı... "Yüzde 83."
Sağlık personeli, "Şehirde... İlçede...
Köyde... Her yerde."
Ama... Bütün çabalara rağmen, "Aşıya soğuk bakan" iki kesim var.
Dede... Ak sakallı:
- Bu yaştan sonra aşı olmuşsun, olmamışsın ne fark eder? İşte geldik, gidiyoruz.
Genç... Yaşamın baharında:
- Abi, boş ver aşıyı... Bana bir şey olmaz.
***
Yağmur sevinci
Elazığ'dan, Tunceli'ye giderken... Yolun sol tarafında Fırat Nehri... Kıvrım kıvrım.
Fırat'ın suyunu hiç böyle görmemiştik... Zayıf... Cılız... "Gürül gürül akan Fırat'a" hiç benzemiyor.
Sonra... Yağmur çiselemeye başlıyor.
Tunceli'ye yaklaştıkça... Yağmur şiddetini arttırıyor... Bardaktan boşanırcasına
Herkes memnun... Oh! Nihayet! Çok şükür.
***
Nesi meşhur?
Tabiat ana zengin... Tunceli'nin pek çok ürünü meşhur...
Fakat...
"Huzurlu yaz" sürecinde, Tunceli'ye gelenlerin almadan dönmedikleri üç ürün:
1. Yayla balı... Petek... Organik...
Karakovan.
2. Tulum peyniri... Tunceli dağlarında doğal otlarla beslenen küçükbaş hayvanların sütünden üretiliyor.
3. Tek diş sarımsak... Dünyada sadece Tunceli'de... 2 bin metre yükseklikte...
Munzur Dağı'nın eteklerinde... Her yıl, kendi kendine yetişiyor.
"Çarşı" halinden memnun.
Balcı... Peynirci... Sarımsakçı... İyi para kazanmışlar.
***
Ekonomik canlılık
Haydar Ali Gözlü... Tuncelili... Gazeteci. "Yaz mevsimi çok iyi geçti" diye söze başladı:
-Korona yasakları kalkınca... Çevre illerden, İstanbul'dan, yurt dışından o kadar çok gelen oldu ki.
-Oteller, pansiyonlar, akraba evleri doldu. -Munzur Çayı'nın kıyısına çadırlar kuruldu...
Sahil, çadır kent gibi oldu. -Esnaf sıkıntıdaydı... Yaz boyunca gelenler, ekonomiyi canlandırdılar.
-Huzur var... Güvenlik var... İnsanlar her yerde rahatça dolaşıyorlar... Bölge sıkılmıştı... Rahatladı.
***
Öncelikli gündem
Siyaset... Elbette konuşuluyor... Ama "Öncelikli gündem" değil.
Bölgenin önceliği... "Yaşam kalitesinin yükselmesi."
Çarşıda... Kahvede... "Şu sözleri" çok dinledik:
- Dün, "Yaşam kaygısı" sorunu vardı... "Bugün" ise yaşam standardındaki iyileşmeyi bekliyoruz.
Soru:
- Erken seçim istiyor musunuz?
Ağırlıklı yanıt... "Evet." İkinci soru:
- Erken seçime gidilir mi?
Yine ağırlıklı yanıt:
- Biz isteriz ama... Hiç sanmıyoruz.
***
Munzur gözeleri
Olmaz böyle bir güzellik... Doğa harikası... Bölge halkının inanışına göre, "Kutsal."
Kayaların arasından sular fışkırıyor.
Hepsi birbirinden farklı 40, "Göze."
Tuncelili için... "Kutsal mekânlar."
Yerli turist için... Yabancı turist için... "Rüya gibi."
Gözelerin bulunduğu bölge... "Birinci derecede SİT alanı."
Bölge çok iyi korunuyor... Ranta kurban edilmiyor.
Halkın bütün beklentisi... "Huzurun sürekli kılınması... Bir daha bomba, silah sesinin duyulmaması... Kan akmaması."
Öyle ya... Huzur demek, Munzur gözelerinin, "Banknot matbaası" gibi, para basması demek.
***
En somut gösterge
Kahvede... "DERSİM Haber" gazetesi gözümüze ilişti... 40 yıldır yayınlanıyor.
Gazete... 2 hafta öncesine ait... 1 Aralık 2021.
Aldık... Çayımızı içerken göz gezdirdik.
Bir haber dikkatimizi çekti:
"Tunceli Müzesi'ni 6 ayda 14 bin turist gezdi." Müze... 4 blok... 5 bin 800 metrekare kapalı alan.
Müzeye gösterilen ilgi... "Huzurun... Değişimin" en somut göstergesi.
***
Devamı yarın
Yağmur dindi... Hava açıldı... Güneş çıktı.
Öyleyse... Tunceli'de biraz daha kalmakta... Çevreyi dolaşmakta yarar var.
Yarın... Tunceli notlarına devam.