Asur... Urartu... Med... Pers... Roma... Bizans... Abbasi... Emevi... Eyyubi... Moğol... Selçuklu... İlhanlı... Karakoyunlu... Osmanlı... Cumhuriyet...
Kümbetler... Kaleler... Anıtmezarlar... Camiler... Hamam... Köprü... Tunç Çağı'ndan, Demir Çağı'ndan kalmış taşınmaz kültür varlıkları.
Büyük Selçuklu Hükümdarı Alparslan'ın, 1071'de karargâhını kurduğu... Malazgirt Savaşı'nda şehit düşenlerin defnedildiği...
Ahlat... Bir "açık hava müzesi."
Ahlat... Türk milletinin "gen havuzu."
Ahlat... Türk-İslam dünyasının "kültür mirası." Eğer görmediyseniz... Gelmelisiniz... Binlerce yıllık tarihin içinde gezmelisiniz... Ahlat sizi bekliyor.
***
Selçuklu Mezarlığı
Türk-İslam dünyasının en büyüğü... Meydan Mezarlığı...
Anadolu'nun Orhun Abideleri... Ahlat taşından yapılmış... İnci gibi işlenmiş... 9 bin 200 mezar ve kaideleri.
Mezarlar, çeşit çeşit... Sanduka tipi mezarlar... Oda tipi mezarlar... Âlimlere ve devlet adamlarına ait mezarlar... "Kümbet." Tam 58 kümbet var.
"En önemli... En görkemli" mezar taşları... "Hukukçuların" mezarlarında.
Ahlat Belediye Başkanı Abdulalim Mümtaz Çoban... Bir mezar taşının üzerindeki yazıyı, "Türkçe'ye" çeviriyor:
"Devlette adalet... Devlette liyakat... Devlette istişare."
***
Tarihi miras
Mezar taşları... Birer sanat eseri.
Bir mezar taşının üzerine, "Allah'ın 99 ismi" işlenmiş.
Boy boy mezar taşları... Derin bir tarihin mirası... Birer hazine.
Geziyoruz... Emir Bayındır Kümbeti... Erzen Hatun ve diğerleri.
Değişik illerden gelenler var... Sohbet ediyoruz... Fotoğraf çektiriyoruz.
Bir aile... Ordu'dan gelmişler... "İyi ki gelmişiz" diyorlar... Ve "Ahlat'ı görmemek büyük eksiklik" diye devam ediyorlar.
Doğru... Ahlat'ı görmemek gerçekten de bir eksiklik.
***
Bereket fışkırıyor
Kırsalı da dolaştık elbette... Belediye Başkanı Mümtaz Çoban ile birlikte.
1950 metre yükseklikte... Organik plato... Ahlat Ovası... Bu coğrafyanın Çukurova'sı.
Yılda 150 bin ton patates. 150 bin ton şeker pancarı.
30 bin ton fasulye.
Çeşit çeşit sebze...
Ve meyvenin her türü... En başta da kiraz.
Kafkas ülkelerine ihracat...
Ova bereketi Ahlat ekonomisine büyük katkı.
***
Amblem
Ahlat Belediyesi'nin amblemi... "Selçuklu yıldızının etrafında 24 Oğuz boyu."
Ahlat... İşte tam da bu. Amblem... Türk-İslam coğrafyasının "hafızası" Ahlat'ı çok iyi anlatıyor.
Belediye Başkanı Mümtaz Çoban, yakamıza, Ahlat'ı simgeleyen "rozeti" taktı... Gururla taşıyacağız.
***
Millet bahçesi
Başkan Mümtaz Çoban, "projelerinden" söz ederken... "Millet bahçesi" dedi.
"Büyüklüğünü" sorduk.
"135 bin metrekare" olduğunu söyledi.
Etnospor, güreş alanı, hipodrom, at sporları, okçuluk ve tarihi spor alanları... 50 çadırlı oba, millet kıraathanesi ve cami var... Tabii, Selçuklu mimarisi özelliklerini taşıyorlar.
Bravo... Van Gölü ile kucaklaşan Ahlat'a da bu yakışır.
***
Sakin şehir
Ahlat... Uluslararası bir marka.
2019'da, "Sakin şehir/Cittaslow" unvanını almaya hak kazanmış.
İstanbul'a 1171 kilometre uzaklıkta... Temiz... Huzurlu... Ve ucuz... Her şey organik.
Tam... Yaşanacak yer.
***
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi
Soracaksınız, "Ahlat'a gittiğine göre Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ni de gördün mü?"
Elbette... Ve... Söyleyeceklerimiz var:
Ahlat... Anadolu'da, "adına devlet kurulan" bir şehir; "Ahlat Şahlar Devleti."
"24 Oğuz boyu" Ahlat'tan, Anadolu'ya dağılıyor.
Mümtaz Çoban söyledi: "11'inci yüzyılda, Ahlat'ın nüfusu İstanbul'dan fazla."
Ahlat, "84 milyonu kucaklayan bir tarih."
"Cumhurbaşkanlığı Külliyesi." Öyle ahım şahım bir saray sanmayın.
Mahkeme kadıya mülk değil... Bu dünya Sultan Süleyman'a kalmamış... Liderler, başkanlar gelirler, giderler... Geride, "eserler kalır."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ahlat'taki külliyede sefa mı sürecek? Ailesiyle tatil mi yapacak? Van Gölü'ne mi girecek?"
Ahlat Külliyesi... 84 milyona... Dünyaya bir mesaj... "Anadolu'nun kapısının, Türklüğün tapusunun" anıtı.
Ahlat... Yarının, "Davos'u."
Parti liderleri... Eleştirenler... Ahlat'ı, külliyeyi görmeliler... Gezmeliler... Hatta külliyede misafir edilmeliler... "Eminiz, çoğu eleştirisini geri çekecektir."
Ahlat... Tarihten günümüze ortak miras... Hepimizin... "Erdoğan yaptırdı" diye Külliye'ye takılıp kalmayalım.
***
Kırmızı çizgi
Tatvan'da... Öncelikli proje... "Van Gölü'nün temiz tutulmasıydı."
Ahlat'a geldik... Başkan Mümtaz Çoban, "olmazsa olmazını" söyledi:
- Van Gölü'nü kirletmeyeceğiz... Çocuklarımıza tertemiz bırakacağız.
Çok beğendiğimiz bir proje...
Güneş Enerjisi Sistemi... GES.
Belediye, elektrik giderinden ayda 150 bin lira tasarruf sağlayacak.
Ahlat'a veda ederken... "Anı olarak ne alabiliriz?" diye çarşıda dolaştık... Yaşar Önel ile birlikte.
Herkesin söylediği... "Ahlat bastonu..."
Gerçekten çok güzel... Beğendik... Aldık.
Sonra... Kiminle karşılaşsak aynı soru:
- Vah vah... Geçmiş olsun... Kaza mı geçirdiniz?
Yok, kaza falan geçirmedik, sadece hediyelik aldık.