Asker muhtıra verdi... Hükümetin çekilmesini istedi.
Aksi halde... "Türk Silahlı Kuvvetleri, ülkenin yönetimini doğrudan üzerine almaya kararlıdır" denildi. (Muhtıra-Madde 3)
Başbakan Süleyman Demirel istifa etti.
Anamuhalefet partisi lideri... CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, "Demokratik bir istifadır" dedi.
Bugün 12 Mart 2021. Aradan... Yarım yüzyıl geçti.
Aradan... Yarım yüzyıl geçti.
***
Meclis... Sınıfta kaldı
Muhtıra... Saat 13.00'te radyoda okundu.
Askerler... Muhtıranın bir kopyasını da Meclis'e yollamışlardı.
Saat 15.00... Meclis toplandı.
Ve... Ne acıdır ki;
Parlamento, güvenoyu verdiği hükümete sahip çıkmadı.
Muhtırayı yırtıp çöp sepetine atmadı.
Muhtıra... Meclis'te okundu...
Olay... Türk demokrasisi için bir kara delik.
***
Bağımsız (!) başbakan
Yeni hükümet için, "Bağımsız bir siyasetçi" lazımdı.
CHP'li Nihat Erim... Partisinden istifa etti.
Başbakan yapıldı.
Ve "Bağımsız" bir statü kazandı.
Hani ne derler?.. "Yersen."
***
Darbe... Muhtıra... Ve Amerika
Süleyman Demirel ne yapmıştı da muhtırayı yemişti?
Sovyetler Birliği'ne gitmişti.
10 gün kalmıştı... 19-29 Eylül 1967.
Anlaşmalar imzalamıştı:
Arpaçay Barajı... Seydişehir Alüminyum Tesisleri... Aliağa Rafinerisi... İskenderun Demir Çelik Fabrikası.
1. Sovyetler'le ilişki kurarsan, Amerika kızar... Sonuç "Muhtıra."
2. Adnan Menderes... 1960 Ağustos'unda Sovyetler Birliği'ne gidecekti... Gidemedi... Darbe geldi... 27 Mayıs 1960.
***
Derin tarih
Amerika Başkanı Nixon, Başbakan Demirel'e, 1969 yılında, "özel temsilcisini" yolladı... Richardson.
Amerikalı... Nixon'ın, "mesajını" getirdi:
- Türkiye, haşhaş ekimini yasaklasın.
Demirel, "Hayır" dedi:
1. Türkiye'nin çıkardığı haşhaş 120 ton.
2. ABD'ye giden afyonun kaynağı Türkiye değil.
3. Kaynak, altın üçgen denilen ülkeler...
Uzakdoğu... Hindistan.
4. Haşhaş ekimini daraltırız... Ama tamamen yasaklamayız.
Amerika, "kafa tutanı" sevmez, affetmez.
Muhtıraya giden yola taş döşenmeye başlandı.
Muhtıradan sonra... Başkan Nixon, Türkiye'ye uçağını yolladı.
Başbakan Nihat Erim, o uçakla Amerika'ya gitti.
Nixon'la görüştü.
Ve... Dönünce de haşhaş ekimini yasakladı.
***
Çağlayangil ne demişti?
Eski senatör... Eski Dışişleri Bakanı... Eski Cumhuriyet Senatosu Başkanı... Eski Cumhurbaşkanı Vekili... Efsane siyaset ve devlet adamı İhsan Sabri Çağlayangil ne demişti? Hatırlayalım:
- 12 Mart muhtırasının arkasında Amerika vardır... CIA vardır.
***
Muhtırayı alkışlayanlar
Asker muhtıra verince... Sol eğilimli 16 örgüt bildiri yayınladı.
Muhtıraya destek bildirisi.
Bildiride... "Hükümetin istifası yetmez" deniliyordu.
"Meclis'in feshedilmesi ve ülke yönetiminin orduya devredilmesi" isteniyordu.
16 örgüt... Hangi birini sayalım?
Türkiye Öğretmenler Sendikası.
Elektrik Mühendisleri Odası.
Dev-Genç.
Orman Mühendisleri Sendikası.
İnşaat Mühendisleri Odası.
Üniversite Asistanları Sendikası.
Yeter mi?
***
Teslim ol!
İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, "Teslim olun" bildirisi yayınladı... 18 Mart 1971.
Teslim olması istenen çok... Birkaç isim sayalım.
Yaşar Kemal, Uğur Mumcu gibi yazarlar.
Profesörler... Muammer Aksoy...
İsmet Sungurbey... Bahri Savcı... Mümtaz Soysal... Uğur Alacakaptan... Tarık Zafer Tunaya.
Liste... Uzayıp gidiyor.
***
Balyoz
Muhtıra... Sanılıyordu ki... "Sağ siyaseti tasfiyeyi amaçlıyor."
Sanılıyordu ki... "Muhtıra sol kokuyor." Onun içindir ki... "Sol" askerin muhtırasına sempatiyle baktı.
Ama... Az sonra... "Kabak" solun başında patladı.
Siyasi tarihe, "Balyoz harekâtı" olarak geçen acı ve karanlık bir dönem.
Tutuklamalar...
İşkenceler.
***
Yargı... Jet hızıyla
Asker muhtıra verir de "Yargı" boş durur mu?
Türkiye İşçi Partisi... Kapat gitsin.
20 Nisan 1971... Anayasa Mahkemesi kararı... Jet hızıyla:
"Milli Nizam Partisi kapatılmıştır."
Ama... Kapatılan partinin yönetimi... Prof. Erbakan ve arkadaşları hakkında hiçbir dava açılmadı.
***
İlk icraat
Biliyor muydunuz?.. Muhtıradan sonra kurulan Nihat Erim hükümetinin ilk icraatlarından biri ne oldu?
"Enerji yatırımlarının durdurulması" oldu.
"Bu kadar baraja gerek yok...
Enerjiyi toprağa mı vereceğiz" denildi.
Özetle... Hoş geldin dışa bağımlılık.
***
Dünü unutma
Darbeci, muhtıracı, müdahaleci hep, "aynı sözleri" söylemiştir:
"Anayasa... Atatürk ilkeleri...
Demokrasi... Çağdaş uygarlık seviyesi..." Ve... Bir demokrasi ayıbı... Pek çok aydın...
Darbeyi, muhtırayı desteklemiştir.
Ülkemizde... "Garnizon demokratından" çok ne var?
Sonuçta... Darbe, muhtıra... Türkiye'yi hep geriye sürüklemiştir.
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz