İşsizlik... Bir Türkiye gerçeği... Kanayan yara.
Bir diğer gerçek... ASO Birinci Organize Sanayi Bölgesi'nde... Sanayiciler eleman bulamıyor.
Üçüncü gerçek... Üniversite mezunu... İşsiz... OSB'de, "Meslek okuluna" gidiyor... Meslek öğreniyor... Okuldayken işi hazır... Çalışacağı fabrika belli.
Türkiye... Çelişkilerle dolu.
Eğitim sistemi... Çelişkiler yumağı.
***
Eleman aranıyor
Nurettin Özdebir... Ankara Sanayi Odası Başkanı... Birlikte dolaştık... O fabrika senin, bu tesis benim.
Yetsan Isı Dönüşüm... Makine operatörü arıyor.
Rota Zincir... Kaynakçı.
Assan İş Makinaları... Oto bakım elemanı.
Uğur Makine... Kaynakçı.
Yiğit Akü... Taşıyıcı palet operatörü arıyor.
"Eleman aranıyor" listesini yazsak... Yerimiz yetmez.
***
Gönüllü işsizlik
Nurettin Özdebir... Ve sanayiciler... "Türkiye'de gönüllü işsizlik var" dediler.
Nedir?.. Aldığımız yanıt:
İş beğenmeyen... Çok.
Ailenin yaklaşımı... "Benim çocuğum tornacılık mı yapacak?.. Ya da iş makinesi mi kullanacak?.. Hayatta olmaz."
Sosyal destek faktörü... "Nasıl olsa sosyal yardım var... Odun, kömür, makarna, yağ... Giyecek... Ne diye çalışayım?"
***
Acı gerçek
Nurettin Özdebir, "Acı ama gerçek" diyerek, 2 şey söyledi:
1. Sanayide çalışmak disiplin gerektirir... Ama disiplin istemeyen çok.
2. Şöyle bir felsefe var... Kapağı devlete atayım, maaş garanti... Kimse de fazla karışmaz.
***
Sanayi-eğitim bir arada
Organize Sanayi Bölgesi'nde, "Okul" var... Daha doğrusu okullar.
Örneğin... "Lise" programının uygulandığı okul.
1. Mühendislik Fakültesi'ne girecek öğrenci yetiştiriyor.
2. Bir de mavi yakalı eleman... Fabrikada masa başı iş.
OSB'de... Bir başka eğitim kurumu:
"Meslek Yüksek Okulu... Hacettepe Üniversitesi'ne bağlı..." Öğrenci, "Hem okuyor, hem fabrikada çalışıyor."
Üniversite mezunu olup da... Meslek Yüksek Okulu'nda okuyanlarla tanıştık... Kadın, erkek gençler.
Öyleyse... Günün sorusu:
Bu gençler neden yıllarca liseye, üniversiteye gittiler?.. Onlara yazık değil mi?.. Devletin imkânları ne diye boşa harcandı?
***
İş garanti
Organize Sanayi'de bir başka okul... Özel.. "Sürekli Eğitim Merkezi."
Eğitime bakılmıyor... 16 yaş üzerinde herkes devam edebilir.
Okul ücretli ama... Öğrencinin vereceği para sembolik... Paranın çoğu devletten, sanayiciden.
Mezun ol... İş hazır.
***
Minik üreticiler
OSB'de minikler için... Ana Okulu.
Öğrenciler... 3-6 yaş grubu.
Daha bu yaşta, "Fabrikaları" geziyorlar... Örneğin, "Reçel fabrikasını." Reçel yapmayı öğreniyorlar...
Okulda reçel yapıyorlar.
Ana Okulu'nda... Küçük tezgâhlar var... Oyuncak gibi...
Çocuk tahta kesiyor... Fakat elini kesmiyor... Zira "Alet" ona göre yapılmış.
Çocuklar... Üretiyorlar... Ve satıyorlar... "Pazarlıkla." Minikler... "Pazarlık nedir?" öğreniyorlar.
-Bu oyuncak kaç lira?
-10 lira amca.
-5 lira versem olmaz mı?
-Olmaaz.
-Neden?
-Ben onu yapmak için çok emek verdim.
-Ama ben de 5 lira kazanmak için çok çalışıyorum.
-Amca... Bizim emeğimiz daha kıymetli.
***
Yüz yüze eğitim
Eğitim... Yüz yüze... "Maske, mesafe, temizlik gözetilerek."
Sınıfta... Hoca anlatıyor, öğrenci dinliyor.
Atölyede... Öğrenci... Tezgâhın başında.
Sanayiciler... "Okulla yakından ilgililer."
Öğrencilerin çoğu... Çalışacakları fabrikayı biliyorlar... Okulda ona göre eğitim alıyorlar.
***
OSB gündemi
Korona... Organize Sanayi Bölgesi'nde, "Okulu" da etkilemiyor, "Üretimi" de.
TIR... Kamyon... Mal taşıyor... İhracata... 100'den fazla ülkeye.
Sanayicilere... Çalışanlara... "Farklı bir konuyu" sorduk... "Mini anket."
-Erken seçim?.. Siyaset?.. Ne diyorsunuz?
Sanayiciler... "Gülüp geçtiler."
Çalışanlar... "Gündemimizde böyle konular yok" dediler.