Milli Birlik Komitesi Yassıada İrtibat Bürosu'nun tebliğidir... Tarih 16 Eylül 1961... Numara 59:
1. Sâkıt Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile sâkıt Maliye Bakanı Hasan Polatkan haklarındaki Milli Birlik Komitesi tarafından tasdik edilen idam hükmü 16 Eylül Cumartesi günü sabaha karşı infaz edilmiştir.
2. Hakkındaki idam hükmü tasdik edilen diğer suçlu sâkıt Başbakan Adnan Menderes'in mezkûr vakitte hastalığı devam ettiğinden hüküm infaz edilememiştir.
Tebliğ olunur.

***

Soru... Cevap...
Tarih 2 Ekim 1960... Yassıada mahkemesinin göreve başlamasından 12 gün önce... Milli Birlik Komitesi'nin iki üyesi "Yargılama salonunu" inceliyorlar... İrfan Solmazer ile Sami Küçük.
Sonra... İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nde... Gazetecilerle sohbet.
Gazeteci soruyor:
- Mahkeme Adnan Menderes'in idamına karar verirse... Bu karar Anadolu'da tepkiye yol açarsa... Menderes'in cezası hapse çevrilir mi?
İrfan Solmazer'in yanıtı:
Af Allah'a mahsustur... Halkın tepkisi bizi ilgilendirmez.
Mahkeme karar verirse Menderes asılacaktır.
Eğer tepkiye sebep olursa...
Yaptığımız asil ihtilal kanlı bir ihtilalle neticelenebilir. (Hürriyet... 3 Ekim 1960)

***

Mahkeme (!)
Kabinede değişiklik yapılıyor... Devlet Bakanı Amil Artus "Adalet Bakanlığı'na" getiriliyor... 27 Ağustos 1960.
Gündemde... Yassıada Mahkemesi'ne (Yüksek Adalet Divanı) hâkim atamaları var.
Adalet Bakanı Amil Artus... Elinde hâkim isimleri olan bir liste... Darbecilere (Milli Birlik Komitesi) şunları söylüyor:
- Şu hâkimi tayin edersek sizi dinlemez, idam kararı vermez...
Ama bu hâkim sizi dinler, ne isterseniz yapar. (Alparslan Türkeş'in Anıları... SABAH... 29 Ocak 1995)

***

İdam... Belliydi
Başbakan Adnan Menderes'in, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'nun ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan'ın idam edilecekleri önceden belliydi.
İdamlara... Henüz mahkeme kurulmadan karar verilmişti. Darbenin ilk haftaları...
Darbenin lideri Cemal Gürsel ile Devlet Bakanı Amil Artus sohbet ediyorlar.
Gürsel, parmakları ile sayarak diyor ki:
- Celal Bayar, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan haklarında mahkemece ölüm cezasına hükmedilirse, bu cezaların infazına komitede izin verilebilir. (Amil Artus'un anıları... Milliyet... 24 Mayıs 1987)

***

Batmayan güneş
Talat Asal... Adnan Menderes'in avukatı... Kitabında... "İdamların önceden belli olduğunu" söylüyor. (Güneş Batmadı...
Müvekkilim Adnan Menderes ve Yassıada)
"Ağaç dikeceğiz" diye mezar kazıldığını, "Cephane sandığı lazım" diye tabut yapıldığını anlatıyor.
Talat Asal... Yassıada'da... "Güneş batmadı" demişti de... Menderes'i güneşe benzettiği için salondan atılmıştı.

***

Yalan rüzgârı
Darbeden sonra... Radyoda günlerce "Hırsızlar kervanı" diye program yapıldı... Öyleyse... Maliye Bakanı Hasan Polatkan'a idam... Öyle ya, hazinenin başında o var.
Yalan propaganda tavan yaptı... "Darbe olmasaydı Kars ve Ardahan Ruslara satılacaktı" denildi... Gazetelere bu konuda haber servis edildi.
Öyleyse... Fatin Rüştü Zorlu'ya idam... Zira Dışişleri Bakanı... Ondan habersiz Rusya'ya toprak satılır mı?

***

Son sözler
Hasan Polatkan...
Son savunmasını yapıyor.
Mahkeme Başkanı soruyor:
- Savunman uzun mu?... Kaç sayfa?
- 10 dakikada bitmez.
- Öyle şey olmaz...
Kısa kes.
- Hayatımın söz konusu olduğu bir meselede son sözlerimi söylememe müsaade ediniz.
- Olmaz... Kısa kes.
- Öyleyse savunma yapmayayım mı?
- Yapma.

***

Adil yargı
Yassıada'da... Mahkeme Başkanı "Tanığa" soruyor:
- Hangi partiyi tutuyorsun?
- Efendim kendimi bildim bileli Cumhuriyet Halk Partiliyim.
Duruşma salonu alkıştan inliyor.
Salonda... Tanığı alkışlamak serbest... Sanığı yuhalamak da serbest.
Örneğin... Demokrat Parti Milletvekili Hamit Fendoğlu "Celal Bayar ve Adnan Menderes'e hürmetim" var deyince...
Salon yine inliyor:
- Yuuuh!..

***

Yassıada'da ölenler
Yassıada'da... 7 kişinin davası düştü... Niçin mi?
Duruşmalar devam ederken öldükleri için.
Lütfi Kırdar... Yusuf Salman... Gazi Yiğitbaşı... Yümnü Üresin... Nuri Yamut... Kemal Yılmaz... Ve Zakar Tarver.
Lütfi Kırdar... Manisa ve İstanbul Valiliği yaptı... Sağlık Bakanlığı yaptı... Yıllar sonra adı "Hastaneye" verildi.
Anısı spor salonunda, kongre merkezinde, okulda yaşıyor.

***

Menderes'in idamı... Yarın
Adnan Menderes 17 Eylül 1961'de idam edilmişti... 59 yıl önce.
Söylenecek çok söz var... Yarın devam.