Darbeyi sevenler... Özleyenler... Darbecinin yollarına gül dökenler... Godot'yu bekler gibi darbeyi bekleyenler...
Darbe sözünü duyunca kendinden geçenler... Senfoni, konçerto, sonat, arya...
"Hoş geldin darbe" diye şarkı söyleyenler... Nihavend, Sultaniyegâh, Acemkürdi, Neveser, Muhayyer.
İşte... 27 Mayıs darbesinin özeti.
***
Günaydın
Gazete... ULUS... 28 Mayıs 1960.
Yazar... Bülent Ecevit.
Başlık... Günaydın.
Birlikte okuyalım:
Karanlık günler sona erdi.
Günaydın Türk milleti.
Dün Türkiye'de bir büyük inkılap gerçekleşti, kökleşti.
Bu inkılap vatandaş şuurunda boy verdi, gençlik kanı ile sulandı, ordu eli de pekişti.
Türkiye halkı, dün sabah uyandığında, güneşin ışığıyla beraber hürriyetin aydınlığına da kavuştu.
Sağ olasın Türk ordusu.
Günaydın Türk milleti.
***
27 Mayıs... Nedir?
Darbe değildir... Öyleyse 27 Mayıs
1960'ta yapılan nedir?
Yanıt... AKİS Dergisi'nden... 9 Haziran 1960.
Metin Toker'den: "27 Mayıs bir askeri darbe değildir...
Namuslu aydın hareketidir."
***
Gülen ihtilal
Evet... Yazının başlığı aynen bu: Gülen ihtilal.
Darbenin ertesi günü...
28 Mayıs 1960.
DÜNYA Gazetesi.
Yazan... Bedii Faik:
Türk ordusu vatanı felakete sürüklemekte olan bir avuç muhterisin karşısındadır.
Darbeyi yapanın ayağındaki çizmenin bastığı yerlerde çimenler, güller çıkıyor.
***
Mizah değil
Dönemin ünlü mizah dergisi... AKBABA.
Kurucusu... Yusuf Ziya Ortaç.
Tarih... 27 Temmuz 1966... Darbenin üzerinden 6 yıl geçmiş... Ama...
Yusuf Ziya Ortaç... Hala darbeyi övüyor:
27 Mayıs hürriyetçidir.
27 Mayıs devrimcidir.
27 Mayıs Anayasacıdır.
27 Mayıs tüm Atatürkçüdür.
***
Yeni Mustafa Kemal
Sadun Tanju... ULUS gazetesi...
1 Haziran 1960.
Yazar... 27 Mayıs için "Mucize" diyor.
27 Mayıs darbesi ile "Kurtuluşun ve huzurun kapılarının açıldığını" söylüyor.
"Milletin haysiyetinin korunduğunu" vurguluyor.
Hızını alamıyor... Devam ediyor:
"-İnsanca, haysiyetli ve hürriyetli bir yaşayışın idealist mücadelecileri, üniversite gençliği ve ordunun içinde bir yeni Mustafa Kemal heybeti ile mevcudiyetini ispat etti ve millet, onlar sayesinde bir 27 Mayıs mucizesini dünya tarihinin şeref sahifelerine kaydettirdi."
***
Minnet... Şükran
Orgeneral Cemal Gürsel... Darbenin lideri.
Tahsin Öztin... HÜRRİYET gazetesi yazarı.
Yazar, "Eski komutanını" selamlıyor... 4 Haziran 1960:
Sen, benim 1945'te 112'nci Motorlu Topçu Alayı'nda komutanım idin.
Sen, o zaman yalnız bizim alayımızın Cemal Ağası değildin. Bütün İzmir'in Cemal Ağası idin.
Şimdi hepimizin, milletin ağası oldun.
Sana minnet, sana şükran orgeneralim.
***
Başyazı
Darbenin bir hafta sonrası...
4 Haziran 1960.
MİLLİYET gazetesi...
Başyazı...
Başlık: Bu Bir İhtilal Değildir.
Başyazıdan iki cümle paylaşalım:
27 Mayıs dünya tarihinin şimdiye kadar kaydetmediği, eşi görülmemiş bir inkılaptır.
27 Mayıs'a yabancı basın zarif ihtilal, centilmenler ihtilali demektedir.
***
Dersimiz tarih(!)
Darbeden iki gün sonra... 29 Mayıs 1960.
DÜNYA gazetesi.
Bedii Faik'in yazısı... Başlığı "Tarih Dersi." Yazıdan... Tek cümle sunalım... Yeter:
"Menderes vatan ve millet hainidir."
***
"En.........."
Uluğ İğdemir'in yazısı... ULUS gazetesi... 3 Haziran 1960.
Yazar... "İhtilal sadece ordunun değil, topyekûn Türk milletinin hareketidir" diyor... Ve ekliyor.
- 27 Mayıs Türk ve dünya tarihine en şanlı, en vakur, en insani ve en asil olay olarak geçecektir.
***
Şeref ve itibar
Yazan... Ahmet Emin Yalman.
Yazdığı gazete... VATAN.
Darbenin ertesi günü... 28 Mayıs 1960.
Yazının başlığı:
Askeri Şerefimiz ve Milli İtibarımız.
Yazının... İlk cümlesi:
"Türk Silahlı Kuvvetleri; silah arkadaşları, Büyük Atatürk tarafından açılan asil yolda dünden beri dev adımlarla ilerliyor."