Önceki gece Resmi Gazete'de önemli bir Cumhurbaşkanlığı Kararı çıktı. 15 Temmuz hain darbe girişimi sonrasında kayyum atanan FETÖ terör örgütünün en önemli finans kaynaklarından biri olan Koza Grubu'nun 12 şirketi Türkiye Varlık Fonu'na (TVF) devredildi.
Neler var bu 12 şirket arasında?
Koza-İpek Holding Anonim Şirketi, İpek Doğal Enerji Kaynakları Araştırma ve Üretim Anonim Şirketi, Koza Anadolu Metal Madencilik İşletmeleri Anonim Şirketi, ATP İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi, ATP Havacılık Ticaret Anonim Şirketi, ATP Koza Turizm Seyahat ve Ticaret Anonim Şirketi, REKTUR Reklam Pazarlama ve Ticaret Limited Şirketi Koza Prodüksiyon ve Ticaret Anonim Şirketi, İpek Online Bilişim Hizmetleri Limited Şirketi, Koza Altın İşletmeleri Anonim Şirketi, Özdemir Antimuan Madenleri Anonim Şirketi, Koza İpek Tedarik Danışmanlık ve Araç Kiralama Ticaret Anonim Şirketi…
Esasında geçen sene nisanda Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nin müsadere kararının ardından devrin yolu açılmıştı. Önceki gün süreç nihayetlendi. Şimdi herkes TVF'nin oyun planını merak ediyor.
Biliyorsunuz, dün Koza İpek Grubu'nun, Hazine mülkiyetindeki hisselerinin Türkiye Varlık Fonu'na aktarılması sonrasında Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerinin hukuki durumunda değişiklik olmayacağı açıklandı. Fona devrin ilk gününde Koza Altın, Koza Madencilik, İpek Doğal Enerji hisseleri yüzde 9'un üzerinde yükseldi. Halka açık olan bu üç şirket de borsada işlem görmeye devam edecek.
Bir kere şunun altını çizeyim. Bu devir, ülkemizde madencilik sektörü bakımından yeni bir miladın başlangıcı… Çünkü Koza Holding'in amiral gemisi olan Koza Altın, altın ve değerli madenlerin çıkarılması, işlenmesi işlerinde bilgi ve birikimiyle diğer maden firmalarından ayrışıyor.
Şimdi bu şirketler TVF'de 2020'de kurulan Maden Sanayi ve Ticaret A.Ş. bünyesinde faaliyetlerine devam edecek.
Üstelik daha da büyüyerek…
TMSF yönetiminde kaldığı 8 yılda Koza Altın'ın piyasa değeri yüzde 2276, Koza Anadolu Metal'in yüzde 2663, İpek Enerji'nin yüzde 2229 arttı. Aynı dönemde BİST 30'daki şirketler yüzde 1056 oranında büyüdü. Yani Koza şirketleri normalden 2.5 kat daha fazla performans sergiledi.
Hâlâ da büyük bir potansiyel taşıyorlar.
Niye derseniz…
Koza'nın halihazırda 250'nin üzerinde maden ruhsatı var. Bunlardan 116 tanesi işletilen maden sahaları. Bunların dışında kalanlar ise arama döneminde olan maden sahalarına ilişkin ruhsatlar.
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) yönetimindeyken kamuya ait veya kamunun kontrolünde bulunan maden şirketleri ile eşgüdümlü çalışmalar yürütülmüştü. Uzmanlık alanları ve çalışma kapasiteleri de dikkate alınarak, ortak bir maden ruhsat sahası veri tabanı oluşturulması için çalışmalar başlatılmıştı. Hatta Koza'da bir rödovans müdürlüğü kurulmuştu. Bu müdürlük, veri tabanında bulunan madenlerin kamu şirketlerinin uzmanlık ve faaliyet alanları, ruhsat sahalarının konumu, yatırım maliyetleri dikkate alınmak suretiyle bir an önce arama, çıkarma ve işleme faaliyetlerine başlanması için gereği halinde ruhsat sahalarının rödovans sözleşmeleri ile özel sektör yatırımcılarına açılması için çalışma başlatmıştı.
Bu sistem TVF bünyesinde de devam edebilir. Böylece, özel sektörde faaliyet gösteren firmalarla alt rödovans sözleşmeleri imzalanarak madencilik teşvik edilebilir. Know-how transferi yapılarak ortak veri tabanında bulunan ruhsat sahaları bir an önce işletmeye geçebilir. Kamunun elindeki atıl ruhsat sahaları işletmeye alınarak istihdama katkı sağlanabilir. Borsada işlem gören üç şirketin birleştirilerek bir kısmının yurtdışında halka arzı da gündeme gelebilir.
Uzun lafın kısası…
Koza şirketlerinin TVF'ye geçmesiyle ülkenin yeraltı kaynakları değerlendirilip, ekonomiye kazandırılacak.
Ayrıca...
Malumunuz, altın ithalatı cari açıktaki en önemli kalemlerden… Son dönemde istikrarlı düşüşte altın ithalatına getirilen ek vergi ve kota önlemleri vardı.
Koza'daki maden ruhsatlarının devletin bünyesinde üretilerek, ekonomiye kazandırılması, yan yollara sapmadan cari açığı da kalıcı yoldan düşürecektir.