Bir tek bana mı tuhaf geliyor, bilmiyorum. Yaklaşık altı aydır reel sektörün bir kesimi hep aynı sloganı atıyor: Krediye erişemiyoruz.
Merkez Bankası ve Türkiye Bankalar Birliği ise rakamları ortaya koyarak 'Krediler arttı' diyor.
Yahu doğru tek değil mi? Neden söylemler örtüşmüyor?
Verilerle sizi boğmak istemiyorum.
Ama bakmakta fayda var…
Dün Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun sunumunda bir tablo vardı. Toplam ticari kredilerdeki artış 2022 sonunda 1 trilyon 726 milyar TL oldu. (Bu rakam 2021'de 316 milyar TL'ydi.) Bunun 839 milyar TL'si büyük firmalara, 887 milyar TL'si KOBİ'lere kullandırılmış…
Rakamlar, 2022'de bir önceki yılın beş katından daha fazla artış olduğunu gösteriyor…
2021'de büyük firmalara verilen ticari kredilerdeki artış miktarı 188 milyar, KOBİ'lerde ise 127 milyar TL.
***
6 ay geriye gidelim…
Hani sanayicilerin 'krediye erişemiyoruz' laflarının başladığı tarihlere…. İlk İSO'da konuşmaya başlamışlardı. Yaz aylarıydı. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nu ağırladıkları toplantıda veryansın etmişlerdi. Yanlış hatırlamıyorsam da temmuz ayıydı. O dönemdeki kredi artışına bakarsanız, temmuzda 79 milyar, ağustosta 153 milyar, eylülde 163 milyar, ekimde 147 milyar, kasımda 158 milyar, aralıkta 206 milyar TL artış var…
Keza KOBİ kredilerindeki artış da ay ay şöyle: Temmuzda 31 milyar, ağustosta 71 milyar, eylülde 82 milyar, ekimde 76 milyar, kasımda 99 milyar, aralıkta 155 milyar TL.
O ayların bir kısmında 2021'de kredi artışı hiç yok hatta ekside… Yani bankalar kredi kanallarını tamamen kapatmışlar.
Peki geçen yıl sonundan 20 Ocak'a kadar olan sürede ne olmuş?
TL firma kredilerinde aylık büyüme oranı yüzde 2.3. Bireyselde yüzde 2.4.
2022'de Cumhuriyet tarihinin en yüksek kredi rakamlarına ulaşılmasına rağmen neden sanayiciler aynı söylemde ısrar ediyor?
***
Düşünüp de cevabını bulamadığım bir şey daha var.
2021'deki rakamların bir kısmını yazdım.
O dönemde reel sektör çıkıp çıkıp açıklama yapmıyor muydu?
Öyle ya…
Rakamlara bakılırsa o dönemde tablo 2022'den daha kötü…
Bana sorarsanız, patronlar geçmişteki gibi bol kepçeden sorgusuz sualsiz dağıtılan kredilerden mahrum kaldıkları için bu kadar bağırıyorlar. Eskiden 50 isteseler 50, 100 isteseler 100'ü alabiliyorlardı. İhtiyaçları olmadan aldıkları krediyi de götürüp istedikleri yere yatırıyorlardı.
Şimdi o rahatlıkları yok. Bu serzenişleri de ondan…
Açıkçası, bana da enflasyonun yüzde 64 olduğu yerde yüzde 14 faizle parayı verseniz 'hayır' niye diyeyim. Vermezseniz de tabii ki sağda solda bağırırım.