Gayya kuyusunun ne olduğunu biliyorsunuzdur. Ford Otosan'daki 247.8 milyon TL'lik (o da şimdilik) yolsuzluk skandalını yazmaya başladığımdan bu yana kendimi karmakarışık işlerin döndüğü bir yere düşmüş gibi hissediyorum. Öyle şeyler duyuyorum ki, aklım almıyor.
Gelin anlatayım…
Ford Otosan'la ilgili yazılarımdan sonra şirketin Tatvan'daki Aydınlar Otomotiv bayisi aradı.
Anlattıkları enteresan!
Refik-Faruk Aydın kardeşler, 2016'da Ford Otosan'la yetkili servis bayilik sözleşmesi imzalıyor. O dönemde Ford Otosan yetkilileri kendilerine malzeme ve reklam açısından katkı sağlayacaklarını, uzun süre birlikte çalışmak istediklerini iletiyor. Aydınlar Otomotiv şirketi de bankadan kredi çekerek 16 milyon TL'lik yatırıma girişiyor. Bölgenin en büyük bayilerinden biri oluyor. 25 bin araca hizmet veriyor. Çalışan sayısını 50'ye çıkarıyor.
2017'de Türkiye bölgeler sıralamasında Tatvan Aydınlar Ford Servisi 16'ncı sıraya yükseliyor. Her yıl Ford Otosan'dan yüklü miktarda yedek parça siparişi veriyorlar.
İşler yolunda giderken, Ford Otosan Genel Müdür Yardımcısı Özgür Yücetürk 2018'de Tatvan'daki Aydınlar Otomotiv'i genel merkeze çağırıyor. 4-5 yıl öncesinden bir danışmanlık şirketine araştırma yaptırdıklarını, o çerçevede 'küçülme' kararı aldıklarını, bayilerin 5 yıllık geçmiş performansını değerlendirerek karar verdiklerini, Tatvan bayisinin de kapatılacaklar listesinde olduğunu anlatıyor.
'Bizi iflas ettirdiler'
Tabii, bu görüşmeden 1.5 yıl önce 16 milyon TL borç altına girerek bir hevesle Ford Otosan'la sözleşme imzalayan firma şaşırıyor. "Bizim daha 5 yılımız bile olmadı, performansımızı neye göre değerlendiriyorsunuz" dese de nafile… Bu yapılanın Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu, Rekabet Kanunu, İş Kanunu ve Bayilik sözleşmesi hükümlerine aykırı olduğunu, küçülme kararının kendilerinin şirketi kurduğunda gizlendiğini, böyle büyük bir yatırımın 1.5 yıl için yapılmadığını, bu durumun kendilerinin iflasına neden olacağını anlatıyorlar.
İtirazlar yükselince Ford Otosan kendilerine tek taraflı 'ikale protokolü' gönderiyor.
Aleyhlerindeki belgeyi imzalamaları için de bir nevi baskı yapıyor.
2020 yılında Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün ile telekonferans görüşmesi yapıyorlar.
Yapılan işlemin hukuksuz olduğunu ona da izah ediyorlar.
Sonra da Koç Holding CEO'su Levent Çakıroğlu'na konuyu anlatıyorlar.
Söylediklerine göre, onun da bütün bu gelişmelerden haberi yok! Refik Aydın, "Küçülme kararının yıllar önce alındığını neden alım aşamasında firmaya Otosan tarafından iletilmediğini, konuyu çözeceğini ve geri dönüş yapacaklarını bize ifade etti" diyor. O tarihten sonra Ankara'da ve İstanbul'da çalmadıkları kapı kalmıyor.
Geçen yıl sonunda Otosan Genel Müdür Yardımsı Özgür Yücetürk yeniden kendilerini davet ediyor. Yetkili servis statülerinin sona erdirildiğini bildirip, zararlarının tazmini için 500 bin TL bir tazminat ödeyeceklerini söylüyor.
Tabii, 16 milyonluk yatırım yapan hatta oturdukları evleri bile bankaya teminat olarak veren Aydınlar Otomotiv'in sahipleri buna itiraz ediyor.
Refik Aydın'ın iddiası o toplantıda Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün'ün kendilerine sinkaflı küfürler ettiği yönünde… Hatta şöyle diyor: "Ford Otosan yetkilileri bizden 5 milyon TL istedi. Biz bir sürü kredi çekip yatırım yaptığımızı, şu anda öyle bir miktar parayı veremeyeceğimizi söyledik. Duyduğumuza göre, 30-35 tane servisi kapattılar. Ancak bu istedikleri parayı aldıkları bayileri kapatmadılar."
Otosan'a dava açacaklar
Söylediklerine göre, Ford Otosan yetkilileriyle görüşmeler sırasında kendilerine 'Forcar' isimli bir şirketten bahsedilmiş… Bu şirketin bünyesine girmeleri durumunda işlerinin devam edebileceği söylenmiş. (Dükkân içinde dükkân olduğunu düşündüğüm o şirketin ne olduğu bir sonraki yazının konusu…) Velhasıl, bu Aydınlar Otomotiv'in Ford Otosan yetkilileriyle son görüşmesi oluyor. Ocak ayında Ford Otosan, yetkili servisin şalterlerini indiriyor, yetkisini kapatıyor. Sistemleri kapatıldığı için bölgede servis anlaşması yaptıkları birçok sözleşme de kendilerine zarar olarak geri dönüyor.
Anlayacağınız, adamlar tabir yerindeyse dımdızlak bırakılıyor.
Şimdi Koç Holding'in şirketi Ford Otosan'a kendilerini iflasa sürüklediği için dava açmaya hazırlanıyorlar.Davada, 2016'daki sözleşmeye atıfta bulunarak, Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Rekabet Kanunu'nu belirtep, Otosan'dan maddi ve manevi tazminat isteyecekler.
***
YOLSUZLUK MESELESİ NE OLDU?
Bu anlattığım meselede adı geçen 'Forcar' isimli şirketin 247.8 milyon TL'lik yolsuzluk skandalıyla bağlantısı var mı, yakında kokusu çıkar.
Peki Ford Otosan'ın Kamuyu Aydınlatma Platformu'na bildirdiği yolsuzlukla ilgili gelişmeler ne oldu?
Öğrendiğim kadarıyla, şirket içinde hummalı bir çalışma var. Biliyorsunuz, Sermaye Piyasası Kurulu da devreye girdi. Şu anda bu işe bulaşan bayilerin sözleşmeleri tek tek feshediliyor. Zira, o bayilerden araç almak için para yatıran ancak hâlâ arabaları gelmeyen bir sürü kişi 'mağduruz' diye telefon açmaya başladı.
Ford Otosan bu işin altından nasıl çıkacak bilemiyorum!
Fakat benim merak ettiğim birkaç konu var…
Şirket içinde kurulan bu sisteme dahil olan bayiler ne çıkar sağladı?
Acaba Ford marka araçları diğer bayilerden daha mı ucuza aldı?
Ya da iş kılıfına uyduruldu, çeşitli hizmet iade faturalarıyla araç bedelleri diğer bayilere göre daha mı ucuza getirildi?
(Eğer böyle bir durum varsa, devletin ÖTV'den doğacak vergi kaybını düşünemiyorum bile…)
Ford Otosan ve Tofaş'ın ürettiği araçların yaklaşık yüzde 40'a yakınını tek başına satan, en büyük yetkili satıcısı ve servis ağının sahibi Otokoç'un durumu nedir? Bu gelişmelerden haberi olmuş mu?
Ford Otosan bayilikleri arasında rekabet ihlali olup olmadığına ilişkin konular Rekabet Kurulu'nun işi… Bakalım altından neler çıkacak!
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz