Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıkladığı enerji fonuyla ilgili detaylar netleşmeye başladı. Enerji fonu gayrimenkulden daha farklı çalışacak. Bankaya borcu olan her enerji projesi için bir fon kurulacak. Bankalar, enerji fonuna alınacak şirketlerin, ekonomik faaliyetlerinin sürmesi için bir çatı yönetim şirketi oluşturacak.
TELEKOM BENZERİ OLACAK
Ayrı ayrı ya da bankaların ortaklaşa kuracağı bu fonlardaki enerji şirketlerini çatı portföy yönetim firması yönetecek. Gönüllü bankaların yönetiminde kurulacak çatı şirket; fonlardaki projelerin elektrik satış, doğalgaz alım, teknik bakım gibi işlerinden sorumlu olacak.
Her projeyi 'idari' anlamda bu portföy yönetim şirketi yönetecek. Oluşacak yapı da Türk Telekom'da ulaşılan çözüm benzeri bir süreç işleyecek. Fona alınan enerji projesi işletilecek, ölçek ekonomisi yaratılarak, daha rekabetçi ticari şartlar oluşması sağlanacak.
BİRKAÇ YIL SONRA SATILACAK
Önümüzdeki yıllarda bu fonlara yatırımcı alınabilecek ya da fonlardaki varlıklar isteyen yatırımcılara satılabilecek. Enerji fonunun toplam büyüklüğünün 2 milyar dolar (yaklaşık 12 milyar TL) olması bekleniyor. Fonlara devralınacak enerji şirketlerinin değerlemesini bağımsız bir danışman şirket yapacak. Örneğin, 100 TL'lik kredi de denetim şirketi değeri 70 TL olarak belirlediğinde söz konusu varlık fona bu rakam üzerinden devredilecek.
Ardından bankalar o enerji şirketinin faaliyetleri ile ne kadarlık bir kredi geri ödeme kapasitesine sahip olduğuna bakacak. Örneğin, 70 TL'lik değerlemede şirket 50 TL'lik kredi ödeyebilir. O zaman banka/ bankalar 20 TL'sini sermaye olarak takip edecek.
SORUN ÇOK BÜYÜTÜLÜYOR
Enerji sektörüne ilişkin rakamları da paylaşan Edin, "Bankaların enerji sektörüne açtığı toplam kredi miktarı 70 milyar dolar. Bu kredilerin 23 milyar doları ödendi. Geriye kalan 47 milyar dolarlık ödenmemiş ya da ödenmekte olan kredi miktarı var. Bunun 40 milyar doları üretim, 7 milyar doları dağıtım tesislerinde. Yine 40 milyar doların yüzde 60'ı (24 milyar dolar) çok büyük oranda YEKDEM'den faydalanan yenilenebilir enerji projelerine tahsis edilmiş. Yeniden yapılandırma ihtiyacı olan kredi miktarı ise 12-13 milyar dolar civarında. Fakat bu projelerin yaklaşık 10 milyar dolarlık kısmı fona alınmadan yapılandırma veya yeniden vadelendirme ile ödenebilme kapasitesine sahipler. Dolayısıyla ilk etapta 1.5-2 milyar dolar bir kredi fona dahil edilir. Sorun bizlerin öngördüğünden, gerçek resimden daha fazla büyütülüyor. Yapılandırdıklarımız olduğu gibi öngörülen kredi ödemelerimiz de var" diye konuştu. Edin, yatırımların enerjinin ciddi fırsat olduğu dönemde yapıldığını, sektör bozulduğunda yatırımın da bozulduğunu, üretim maliyetleri arttığı için doğru dengelenme sağlanamadığını söyledi.
İLK FON 5 ORTAKLI
Enerji fonu için uzun zamandır çalışan Garanti Bankası'nın Genel Müdür Yardımcısı Ebru Dildar Edin, 5 bankanın ortak olduğu bir enerji projesinde fon kurmak için görüşmelere yaptıklarını belirterek, "3 banka projeyi fonla yapılandırma konusunda mutabık kaldık. Diğer 2 banka da onay verirse proje için bankaların ortak olacağı bir fon kurmayı planlıyoruz" dedi.
ORTALAMA 5 YILLIK BİR SÜREÇ
Edin, enerji sektöründe yaşanacak olası bir toparlanmanın en az 3 yıl gerektirdiğini ve bu varlıkların değerlemelerinin ortalama 4-5 sene içerisinde makul seviyelere geleceğini anlatarak, "Sektörde arz fazlası var. Türkiye 2020'de yeniden büyümeye başlayacak. Bu da 2024-2025 demek. Elektrik, doğalgaz ve petrol yükselirse santrallere yarar" ifadesini kullandı.
