Vakıfbank Genel Müdürü Mehmet Emin Özcan ile bir araya gelerek bankanın önümüzdeki döneme ilişkin hedeflerini konuştuk.
Türkiye'nin lider bankası vizyonu belirlediniz. Önümüzdeki süreçte bu noktaya nasıl ulaşacaksınız?
Göreve geldiğimde önceliklerimizi belirledik. Vizyonumuzu "Güçlü Türkiye'nin lider bankası" olarak çizdik. Stratejimiz kârlı ve verimli büyüme. Banka Ankara'dan İstanbul'a taşındığında 6 binaya yayılmış durumdaydı. Bir de Ankara'da iki binamız vardı. Bu kadar dağınık bir yapının ortaya çıkardığı verimsizlik ve yönetimdeki etkin olamama bankanın temel problemiydi. Bu yüzden bütün genel müdürlük birimlerimizi Ümraniye'deki yeni binamızda tek çatı altında topladık. İkinci eksiğimiz, diğer bankalarla bilançolarımızı mukayese ettiğimiz zaman ücret ve komisyon gelirlerinde çok geride olduğumuzdu. Daha önce bedava verdiğimiz hizmetleri diğer bankalara eşitlemek istiyoruz. 'Fahiş gelir elde edelim' gibi düşüncemiz yok. Makul olanın peşindeyiz. Üçüncü eksiğimiz ise bankanın kurduğu şirketlerle arasındaki iletişim problemiydi. İştiraklerimiz bilançoyu etkilediği için daha verimli, kârlı, etkin çalışmasını sağlamak zorundayız.
Ne yapacaksınız?
Mesela, Güneş Sigorta iştirakimiz. Ürettiği primlerin sadece yüzde 12'si bankanın müşterileri üzerinden üretilmiş. Hâlbuki diğer bankaların sahip olduğu sigorta şirketlerinde bu oran yüzde 100'e çıkıyor. Bunun sebeplerini araştırdık. Baktık ki, banka ile sigorta şirketi arasında ciddi bir kopukluk var. Teknolojik altyapıyı kurmak ve onların ürünlerinin bankanın dağıtım kanalları üzerinden etkin bir şekilde dağıtılmasını sağlamak lazım. İştiraklerimiz için bir başkanlık kurduk, bunu da ayrı bir Genel Müdür Yardımcısı'na bağladık. Çok etkin bir şekilde bütün iştiraklerimizi yakından izliyoruz. Güneş Sigorta primlerindeki payımızı en az yüzde 40'lara çıkarmayı planlıyoruz.
Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün hisseleri ne zaman Hazine'ye geçecek?
Vakıfbank hisselerinin yaklaşık yüzde 58'i Vakıflar Genel Müdürlüğü'nde, yüzde 16,5- 17'si sandıkta ve yüzde 25'i de halka açık kısım. Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün bankanın sahibi olması bazı sorunlar yaratıyordu. 24 Aralık'ta bir Kanun Hükmünde Kararname yayımlandı. Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün hisselerini Hazine alacak.
2018 2017'DEN DAHA İYİ GEÇECEK
2018'de kredi büyümesi ne olur?
Sektör, en az yüzde 15 büyür, krediler de yüzde 20 artar. 2018'in 2017'den daha iyi geçeceğini ümit ediyorum. Çok pozitif düşünüyorum. Türkiye artık bir ivme yakalamış durumda. İnşallah biz bu ivmeyi koruyabiliriz. Tabii şunu da kabul etmek lazım, ekonominin en önemli aktörlerinden biri bankacılık sistemidir. Onu gözümüz gibi korumalıyız. Finans sektörüyle ilgili birtakım spekülasyonlar yapmak da çok doğru değil. Finans sektörüne yönelik ekonomik sabotajlar yapılmak istenebilir. Dikkatli olmak lazım.
Bu yıl neye ağırlık vereceksiniz?
Şirketlere biz krediyi veriyoruz. Ama o şirketin yöneticileri kredi kartımızı kullanmıyor. Ya da maaş ödemelerini yapıyoruz. Çalışanları kredi kartımızı kullanmıyor. Beyaz yakalılar ve gençlere ağırlık vereceğiz. Gençlerin ilk bankası olmak istiyoruz.
HAZİNE, VAKIFLAR HİSSELERİ İÇİN SUKUK ÇIKARACAK
Hazine parayı nasıl ödeyecek?
Kararnameye göre, uluslararası değerlendirme kuruluşlarına banka değerleme yaptıracak. 2017 bilançoları da yeni çıktı. Bu raporlar hükümete gönderilecek ve Bakanlar Kurulu onları dikkate alarak bankanın hisse fiyatını belirleyecek. Bu fiyat üzerinden de Hazine Müsteşarlığı hisselerin yüzde 20'si peşin, yüzde 80'i de dört taksitle ödenmek üzere tamamını satın alacak. Bunun için sukuk çıkaracak. Bu sukuk sayesinde 4 yıla yayılan taksitlerin de Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne bir getirisi olacak.
Sonra ikincil halka arz olur mu?
Elbette, gündeme gelebilir... Uygun ortam olduğunda...
Emekli sandığı hisseleri ne olacak?
Bunun hakkında da kararnamede bir düzenleme var. Bakanlar Kurulu, karar verdikten sonraki 120 gün içerisinde Emekli Sandığı, şayet başvurursa onun hisselerini de Hazine alabilir. Tabii onun fiyatı ayrı belirlenecek.
Neden ayrı belirlenecek?
Birinde kontrol gücü var, Vakıflar'ın hisseleri yüzde 57'nin üzerinde... Bu süreçler tamamlandıktan sonra bu sahiplik konusu ortadan kalkacak. Banka artık Ziraat Bankası, Halkbank gibi bir kamu bankası olarak faaliyetlerini sürdürmeye devam edecek. Ayrıca yapım işlerinde Kamu İhale Kanunu'na tabi olacağız. Yani yeni bir bina yaptıracaksak, kanuna göre yaptıracağız. Bunun dışındaki işlerde ihale kanununa tabi değiliz. TBMM'nin denetimine tabi olacağız. KİT komisyonu Sayıştay marifetiyle bizi denetleyecek. Yani banka için yine iyi bir şey.
ÜÇÜNCÜ KÖPRÜ VE OTOYOL KREDİSİNİ İSTİYORLAR
TL borçlanmaya devam edecek misiniz?
Devam edeceğiz. Swapları takip ediyoruz. Oranlar makul bir seviyeye gelince TL borçlanmaya devam edeceğiz. Mesela büyük altyapı projeleri var biliyorsunuz. Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Osmangazi Köprüsü, 3. Havalimanı, Kuzey Marmara Otoyolu projelerinde var olduk. Gündemimizde Kanal İstanbul ve Çanakkale Köprüsü var. Mega projelerde olmaya devam edeceğiz. Bu projelerden uluslararası yatırımcılara belki bir kısmını seküritizasyon veya doğrudan satış yoluyla kaynak sağlamayı düşünüyoruz. Verdiğimiz kredileri satın almak isteyen yatırımcılar olduğunu da fark ettik.
Hangi projeyle ilgili böyle bir talep geldi?
Mesela, köprü ve otoyol projelerini isteyenler var. Mesela Yavuz Sultan Selim Köprüsü kredisini. Yatırımcılar ve fonlar talip. "Kredinizi biz satın alabiliriz" diyorlar. Uluslararası yatırım bankaları üzerinden bize geliyorlar. Bunları değerlendiriyoruz. İşin doğrusu biz kaynak çeşitliliğine gitmek istiyoruz. Yani mevduata bağımlı kalmak istemiyoruz. Çünkü mevduat pastası sınırlı. Bunu büyütebilmek için faizi artırmanız lazım. Biz de bunu istemiyoruz. Faizi artırarak mevduat toplamak istemiyoruz.
KONUT KREDİLERİNDE ZARAR EDİYORUZ
Mevduat faizi inmeden kredide gevşeme olmaz mı?
Birbirini etkiliyor. Çok samimi söyleyeyim. Ben bugün konut kredilerinden zarar ediyorum. Faiz oranları ile benim maliyetim arasında olumsuz bir fark var. Ama sosyal sorumluluk olarak görüyoruz.
Puslu havada şemsiye kapatıyormusunuz?
Bugüne kadar güneşli günde de yağmurlu günde de hep şemsiyeyi müşterimizin üzerine tuttuk. Geri çekmedik.
KGF'de geri dönüşler nasıl?
Takip oranları yüzde 1'in altında. Makul bir seviyede.
TÜRKİYE'NİN GÜCÜYLE DIŞARIDAN TL BORÇLANDIK
Cumhurbaşkanı sık sık uyarıyor. Faizler konusunda bir adım atılacak mı?
Kamu bankaları olarak yakın bir işbirliği içindeyiz. Önceden kamu mevduatıyla ilgili yarışımız olurdu. Şimdi orada yarıştan kaçınıyoruz. Sektörde bizim ağırlığımız yüzde 35. Biz mümkün olduğunca mevduat pastasından faizi artırıcı yönde bir talepte bulunmak istemiyoruz. Bir de tabii Hazine'nin de borçlanma ihtiyacı var. Sonuçta mevduat pastasında pay alıyor. Gerçi son zamanlarda onlar da borçlanma programında bir düzeltmeye gitti. Kamu bankaları olarak bu konuya büyük özen gösteriyoruz ama tek başına bizim çabamız buna yetmez tabii.
Bu yüzden mi borçlanmada yurtdışına yöneliyorsunuz?
Talep baskısını azaltmak için.. Kaynak çeşitliliğine gittik. Yurtdışından sağladığımız kaynak 12.5 milyar dolar civarında. Geçen sene bir ilki gerçekleştirip, yurtdışından Türk Lirası borçlandık. 500 milyon dolar borçlanmak istedik, 1.5 milyar dolar talep geldi. Bu Türkiye'nin gücünü gösteriyor. Yeni Türkiye budur işte.