Peynir, süt proteini kazeinin peynir mayası ve peynir kültürü ile pıhtılaştırılması ve bu pıhtıdan peynir suyunun ayrılması ile elde edilen en sağlıklı fermente süt ürünüdür. Ve diğer süt ürünlerinde olduğu gibi kaliteli protein, kalsiyum, fosfor, B2, A, B12 mineral ve vitaminlerinin de önemli kaynağıdır. Çocuklarda büyüme, yetişkinlik döneminde doku onarımı için önemli olan proteinleri sağlamak, kemik ve dişlerin sağlıklı gelişiminde rol olan kalsiyumun desteklenmesi ve başta kırmızı kan hücreleri ile sinir hücrelerinin çalışmasında görev alan B vitaminlerinin doğal kaynağı olan peynir bu nedenle sağlıklı beslenmenin bir parçası. 2015 yılında yayınlanan Türkiye'ye Özgü Besin ve Beslenme rehberinde süt grubundan günde; büyümenin atak yaptığı 1-3 ve 10-18 yaş gruplarında 4 porsiyon, büyümenin daha yavaş olduğu 4-6 ve 7-9 yaş grubunun ise 3-4 porsiyon süt ve süt ürünlerini tüketmeleri gerektiği vurgulanıyor. Yetişkin kadın ve erkeklerin ise günde 3 porsiyon süt grubu yiyecekleri günlük beslenme planına almaları yeterlidir. Birçok bilimsel kuruluş, süt grubuna giren yiyeceklerde farklı kalsiyum kaynaklarının dengeli bir şekilde çeşitlendirerek yenilmesinin sağlığın korunmasında en doğru beslenme alışkanlığı olacağının altını çizmiştir. Bu nedenle sizlere önerim önerilen sağlıklı süt grubu porsiyon miktarının günde en az 1-2 porsiyonunu peynire ayırmanız. Ve süt içemeyenler aynı kalsiyum desteğini peynirden de alabileceği için özellikle laktoz intoleransı olanlar, peynir tüketimlerini arttırarak süt grubu porsiyonlarını dengeleyebilirler.
BİR DİLİM PEYNİR MUCİZESİ
Bazı ülkelerde yemek sonrasında peynir yeme geleneği vardır ve bu tesadüfi bir alışkanlık değildir. Küçük porsiyonlarda lezzetli yemek sonrasında tüketilen peynir aslında uzun süre tok kalmayı sağlar. Bu nedenle zayıflama diyetlerinde ara öğünlerde de tüketilen bir dilim peynir, bağırsaklarda kolesistokinin adlı bir maddeyi uyararak beyine tokluk sinyalleri gönderir. Çok acıktığınızda küçük bir dilim peyniri bol domatesle tüketin. Böylece aşırı açlık ataklarının önüne geçebilirsiniz. Peynir aynen sütte olduğu gibi triptofan adlı bir aminoasidi bolca içerir. Vücudumuzda mutluluk hormonu olarak bilinen ve iyi bir uyku için gerekli olan serotonin maddesinin vücutta üretilmesi için triptofan aminoasidine ihtiyaç vardır. Yatmadan en az 1 saat önce küçük bir dilim peynir veya 1 su bardağı ılık süt tüketmek serotonin sentezini uyararak rahat bir uyku almanıza destek olur. Oslo Sağlık Çalışması, süt ve peynir tüketiminin kalp sağlığı açısından koruyucu etkilerinin açıklandığı dünya çapında en değerli araştırmalardan biridir. Araştırma Amerikalılar İçin Beslenme Kılavuzunda yer alan doymuş yağ içeren peynir tüketimini azaltın fikrini tamamen çürütmüştür. Araştırma 18 bini aşkın genç ve orta yaş kadın, erkek üzerinde yürütülmüştür. Bu bilimsel çalışmanın sonucunda uygun miktarda önerilen süt ürünleri porsiyonlarının kalp hastalıklarına risk oluşturacak miktarlar olmadığı açıklandı. Hatta orta düzey peynir tüketiminin kardiyovasküler hastalıklardan korunmada önemli bir kan parametresi olan iyi huylu dediğimiz HDL kolesterolü arttırarak sağlığa olumlu katkısının olduğunu belirtmiştir.
HANGİ PEYNİRİ TÜKETELİM?
Peynir aynen diğer fermente süt ürünleri gibi canlıdır. Uygun koşullarda üretilmeyen ve depolanmayan peynirler, aynen diğer açıkta satılan yiyeceklerde olduğu gibi mikrobiyolojik açıdan sağlığı tehdit edebilmektedir. Gıda maddeleri Tüzüğü ve Türk Standartlar Enstitüsü'nün maddelerine göre E. Coli adlı mikroorganizmanın gıdalarda kesinlikle bulunmaması gerekiyor. Açıkta satılan ürünlerde bu mikroorganizma daha sık görülmektedir. Bu nedenle semt pazarlarında açıkta satılan peynirleri tüketmek doğru değildir. En sağlıklı peynir; endüstriyel kalite ve kontrollerin sıkı yapıldığı markaların, hijyenik ve mikrobiyolojik denetimden geçip paketlenmiş, üretim tarihi ve son tüketim tarihi belli olan, soğuk zincir kırılmadan bizlere ulaştırılan peynirdir. Satın aldığınız peyniri 6-8 derecede buzdolabınızın alt kısmında saklayınız. Peynirinizi paketten çıkardıktan sonra en fazla 1 hafta içinde tüketiniz.
GÜNÜN SAĞLIKLI TARİFİ:
Peyniri farklı tüketmek isteyenler için özellikle kahvaltı ve ara öğünde yiyebileceğiniz Peynir Muffin tarifimi sizlerle paylaşmak isterim.
Malzemeler:
4 dilim peynir
2 yumurta akı
1 yemek kaşığı ince kıyılmış kurutulmuş domates
Yarım kabak rendesi
1 tatlı kaşığı pul biber
Maydanoz
1 çay kaşığı kabartma tozu
Yapılışı:
Derin bir kapta yumurta beyazını kabartma tozu ile çırpın. Peynir, kurutulmuş domates, kabak rendesi, maydanoz yaprakları ve pul biberi kaşık yardımı ile karıştırın. Muffin kaplarına karışımı paylaştırın ve önceden ısıtılmış fırında pişirin.
GÜNÜN BİLİMSEL NOTU:
Yeterli ve dengeli beslenmede süt ve süt ürünlerinden; süt, yoğurt, ayran veya peyniri tam yağlı ya da yağsız tüketmenin sağlık açısından farkı temelde bulunmamaktadır. Süt ve süt ürünlerinin 1 porsiyonunda yaklaşık 15-30 mg kadar kolesterol, 70-120 kalori ve en fazla 3-4 gram kadar da yağ bulunur. Sağlıklı yaşam içinde günde 3-4 porsiyon süt ürünleri tüketileceği düşünüldüğünde peyniri tam yağlı ya da yağsız, sütü ve yoğurdu az yağlı tüketmenin sağlığı korumada büyük farklılıkları bulunmamaktadır. Damak zevkinize uygun her türlü süt ürünlerini yeterli ve dengeli beslenmede günlük porsiyonunuzu geçmeyecek şekilde yağ içeriğine takılmadan tüketebilirsiniz.