Çay, yaprağını dökmeyen ve her zaman yeşil olan bir bitkidir. Yağmurun bol ve sıcaklığın yeterli olduğu yerlerde hızla yetişir. Sofralarımıza ulaşan çayın iki yaprak ve bir tomurcuktan oluşması en değerlisidir. Çünkü genç yaprak ve tomurcuklarda en yüksek miktarda polifenol bulunur. Dünya nüfusunun üçte ikisinin tükettiği, sudan sonra en fazla içilen önemli bir içecek olan çay 4 binden fazla yararlı bitkisel kimyasal içerir. Yılda kişi başına yaklaşık 40 litre çay içilmekte ve her yıl yaklaşık 2.5 milyon ton kuru çay üretilmektedir.
POLİFENOL İÇERİR
Çayın beslenme bilimi açısından önemi; az miktarda flor minerali, çoğunlukla flavonoid ve antioksidan içermesinden kaynaklanmaktadır. Çay meyvelerde bulunan flavonoid grubundan polifenolleri yapısında bulundurur. Yeşil çay kateşin, siyah çay ise teaflavin adı verilen polifenollerden zengindir. Bilimsel araştırmalar bu etken maddelerin çayın rengi ve çeşidi ne olursa olsun hastalıkları korumada benzer etkiler gösterdiğini bildirmektedir. Tercih edeceğiniz kuru veya taze yaprak çayın bardakta üç-beş dakika demlenmesi yüksek düzeyde antioksidanın suya geçmesi için dikkat edilmesi gereken önemli bir kuraldır. Ayrıca çaya eklenecek bal daha fazla antioksidan içeriğe sahip olmasını sağlar.
SAĞLIĞA KATKI SAĞLAR
Düzenli çay içmek günlük sıvı ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olabilir, LDL kolesterolün kandaki seviyesini azaltarak kalp hastalıklarına karşı koruma sağlayabilir, hipertansiyonu önleyebilir, içerdiği tianin amino asidine bağlı olarak bağışıklığı güçlendirebilir, kemik yoğunluğunu arttırabilir, diş çürüklerini azaltabilir, böbrekte taş oluşumunu engelleyebilir ve kolon-mide-yutak ve akciğer kanserine karşı koruyucu görev yapabilir. Çay içerdiği kafein sayesinde vücudun ısısını ve metabolik hızını artırır. Kateşinler sayesinde ise yağ dokusunun azalmasına yardımcı olur.
ZİNDE YAŞAMIN ANAHTARI
The American Journal of Clinical Nutrition dergisinde Sağlıklı İçecek Kılavuzu adında yayınlanan bilimsel makalede beslenme planınızda günün her vaktinde beş-altı fincana kadar şekersiz olmak şartı ile siyah, yeşil ya da bitkisel çay içebileceğiniz belirtiliyor. Mümkün olduğunca açık ve içine limon dilimi ekleyerek için. Böylece çayda bulunan tanen adlı bileşenin demir içeren besinlerdeki demir mineralini olumsuz etkilemesini de önlemiş olursunuz.
ÇAY FAZLA KAFEİN İÇERMEZ
Büyük fincan çay ortalama 40 mg kadar kafein içerir. Sağlıklı yaşam için önerilen günlük kafein miktarının sağlıklı besinler ile toplamda 300 miligramı aşmaması önerilmektedir. Kafein ayrıca kakao, çikolata, kahve ve bazı hazır içeceklerde de bulunmaktadır. Toplumda kafein içeren çay tüketimi ile uykusuzluk oluşabileceği, idrara fazla çıkılarak vücudun su kaybedeceği gibi hatalı inanışlar bulunmaktadır. Günde beş bardak çay içseniz dahi alacağınız 200 mg kadar kafeinin bilimsel olarak bahsedilen yan etkileri göstermediğini araştırmalar da onaylamaktadır. Deneysel araştırmalar günde 600 mg üzerinde kafein alımının bazı yan etkilere neden olabileceğini bildirmektedir.
GÜNÜN SAĞLIĞI İYİLEŞTİRİCİ FORMÜLÜ
KIŞ ÇORBASI
Bugün çocuklara özel kış çorbası tarifimi sizlerle paylaşacağım. Bahara kadar haftada üç kere akşam yemeklerinde içirmeniz bağışıklık sistemlerini güçlendirir.
Malzemeler:
1 kase karnabahar
1 çay bardağı tavuk suyu
1 kuru soğan
1 kase pazı
3 diş sarımsak
1 tatlı kaşığı zerdeçal
1 yemek kaşığı zeytinyağı
Yapılışı:
Tüm malzemeler az suda pişirilir. Robottan geçirilerek servis edilir.
GÜNÜN BİLİMSEL NOTU
RAHİM İÇİ KANSERİNDEN KORUNUN
Tıbbi adı endometriyum kanseri olan rahim içi kanseri için en riskli yaş aralığı 55 ve üzeri. Şişmanlık, geç yaşa kadar adet görmek, üreme sorunları, doğum yapmamış olmak, meme kanseri ilaçları, şeker hastalığı, ailesel faktörler ve yumurtalık kanseri bu hastalığın sebepleri. Avrupa Prospektif Kanser ve Beslenme Araştırma çalışması dokuz diyet faktörünün rahim içi kanseri için tehlike oluşturduğunu açıkladı. Öncelikle tüketilen toplam yağ miktarı bu tip kanser için en büyük risk. Zeytinyağı dahil tüm yağlar az tüketiliyor. Fosfordan zengin yiyecekler, özellikle kırmızı et ve deniz ürünleri rahim içi kanseri oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Şekerli tüm besinlere dikkat etmek gerekiyor. Yağlı yoğurt da rahim içi kanserine neden olabilecek anormal hücre çoğalmasına neden oluyor. Bu yüzden tüm süt ürünlerini ama özellikle de yoğurdu yağsız tercih etmelisiniz. Tereyağı mutfağınızda bulunmaması gereken bir yağ. Yağlı peynir ve patatesi nadiren yemenizi öneririm. Günde üç fincan filtre edilmiş kahve içmek de kansere karşı koruyor.
