"İzmir'in eski tüccar semtlerinde Doğu bütün büyüsüyle yeniden çıkıyor karşımıza... Şairlerin ve gezginlerin anlattığı Doğu. Türk çarşıları o kadar ilginç ki gördüğünüz şeylerin gerçek olup olmadığına inanamıyorsunuz... Eski Doğu öykülerinin peri masalları ortamında buluyorsunuz kendinizi. Bu dar ve kapalı sokaklarda gün ortasında geceyi yaşıyorsunuz." Türk hayranı, gezgin, yazar Pierre Loti, 1870'in şubat ayında İzmir'in fotografisini böyle çıkarıyor. Türk okurunun Aziyade ve İzlanda Balıkçısı gibi romanlarıyla tanıdığı Pierre Loti, şimdi de ressam olarak karşımızda... Loti ve yapıtları konusunda çalışan iki uzman Alain Quella- Villeger ile Bruno Vercier tarafından hazırlanan Ressam Pierre Loti / Uzun Bir Yolculuk adlı albüm-kitap, Enis Batur'un önsözü, İsmail Yerguz'un çevirisiyle Kırmızı Yayınları arasında çıktı. Bir deniz subayı olarak yaptığı uzun deniz gezileri sonucu 600 desene imza atan Loti'nin çizimleri, dönemin Avustralya, Papanui ve Paskalya Adası, Polinezya kıyıları, Kara Afrika ve Osmanlı topraklarındaki yaşama da ışık tutuyor. Üstelik kendi yaşamından kimi anekdotlarla da bezenerek... Ressam Pierre Loti / Uzun Bir Yolculuk albüm-kitabına destek veren İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Yalçıntaş'ın Loti hakkında şu düşüncelerine katılmamak mümkün değil: "Pierre Loti sadece bir asker değildi. Meraklı bir gezgindi o. Kalemi güçlü bir edebiyatçı, fırçası kuvvetli bir ressam, gönlü dostluklara açık bir hümanistti. Onun bu yönlerini ortaya çıkaran ve bugüne ulaşmayı başaran 600 deseni var. İşte bu kitapta yer alan bu çizimler, bu estetiğin zengin ruhundan çıkan yeni ve coşkun bir bakışı yansıtıyor. Bu eserlere baktıkça bugüne kadar yazarlığıyla tanıdığımız Pierre Loti'nin aslında iletişimin iki unsurunu da başarıyla kullandığını göreceksiniz. Çünkü bu ünlü yazar, yazamadıklarını resmetmiş, resmedemediklerini ise yazmıştır." Enis Batur da albüm-kitabın başında yer alan Loti'yi Türkiye'den Görmek yazısında, tarihin penceresinden Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde Loti ile Türk kültür-sanat dünyasının ilişkisini belgeliyor. Villeger ile Vercier'e göre ise çizdiği desenlerin, taslakların, ender suluboya resimlerin tümü Loti'nin çok yetenekli bir uygulamacı olduğunun göstergesi... "Hassas çizimler, araçlardan yararlanma konusunda gerekli ekonomi, fazlalıkların, aşırılıkların olmaması, kurşunkalem çizgilerin kesinliği, bazı estomp etkileri ve kankalemi izleri, beyaz tebeşirle verilen kabartılar," da bu göstergenin kanıtı... Romantik bir yazarın çizgiye, boyaya yansıyan dünyasını keşfe değer bir çalışma. Bu arada Loti, İTO'nun katkılarıyla 'Ressam Pierre Loti-Uzun Bir Yolculuk' adlı sergiyle de anılmakta... Notre Dame de Sion Fransız Lisesi'ndeki sergi 21 Haziran'a kadar gezilebilecek... İTO ayrıca büyük ilgi gören prestij yayınlarına bir yenisini daha ekledi. Şapçılıktan haratçılığa, derbağcılıktan taş yontuculuğuna, köşkerlikten külekçiliğe kadar 38 kaybolan mesleğin son ustaları Kaybolan Meslekler ve Son Ustalar kitabında bir arada... Mehmet Ali Diyarbakırlıoğlu'nun yazdığı ve resimlediği kitap, kültürel tarihimize de ışık tutuyor. Üretimdeki değişime, teknolojiye ve zamana karşı direnemeyen mesleklerin hem bireysel hem de ticaret hayatındaki yerini yaşayanlar, bu kitapla o günleri yeniden hatırlayacaklar.
