100 tane alkış emojisiyle başlayalım! 100. sayı önemli, hakkını vermek lazım. 97'ye gelip tıkanmak, o son üç madde için kıvranmak pahasına elimi taşın altına sokuyorum! Coğrafi işaretli ürünler, evlerde pişen yerel lezzetler, özellikli lokantalar, Edirne'den Kars'a en nadide lokmalar burada. Bir ikilemle başlayalım: İstanbul'u katıyor muyuz? Yoksa 'Tatil' demek olmadığı için onu kafadan eliyor muyuz? O zaman pekâlâ mini bir tatil sayılabilecek Adalar'ı, o benzersiz lokmasını, Büyükada'daysak Ali Baba'dan Milto'ya hiç pişman etmeyen balıkçılarını, Burgaz'daysak Fincan'ı ve Ergün Pastanesi'ni hiç ciddiye ve listeye almıyor muyuz? Yabancı değilsiniz. Önce İstanbul il sınırları dışına çıkalım. Bölge bölge dolaşıp 100'u tamamlayamazsak, döneceğimiz yer nasılsa yine bizim kürkçü dükkânı!
Marmara
1. Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım, Güney Marmara'nın coğrafi işaretli ürünlerinden Hırsız Çalmaz Kavunu ile verelim startı. Kabuğu açık bej/sarı, albenisiz diye böyle adı, halbuki gayet iyi tadı!
2. Sepetçioğlu'nda (Yalova) mola vermeyen arabayla yola çıkmanın da hakkını vermemiş olur. Kuyu Kebabı da gerdan çorbası da iz bırakır.
3. Keşan'daki Şirin Kokoreç, Türkiye'nin tartışmasız en iyisi... Başka bir lige taşıyor kokoreci.
4. Satır et mi, satır köfte mi? En iyisi Keşan'daki Çamlıbel'e oturmalı. Yanında eski usül kaymaklı yoğurtla mükemmel uyum.
5. İsli Çerkes peyniri. Adapazarı ve İzmit'teyseniz, doğru adres...
6. Tekirdağ köftesi bir klasik... İçine irmik konuyor, ikisi öne çıkıyor: Özcanlar Köfte ile Abdi Özcan Köftecisi.
7. Adapazarı'nın ıslama köftesi de ayrı klasik. 100 küsur yıllık Köfteci Mustafa'ya kefilim. Çok salaş ama huşu içinde kalkılıyor. Tek sorun var: Ekmek, köfteden rol çalıyor!
8. Edirne'de ciğer yenecek. Yaprak ciğer. Tava ciğer. Balıkpazarı'ndaki Meşhur Edirne Ciğercisi boşuna meşhur değil. Aydın Tava Ciğer de hep kuyruklu.
9. Bursa eşittir İskender. Fazla söze ne hacet...
10. Bir ilçeyle adaş en tatlı lezzet hangisi? Adı Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinden, tadı malum...
11. Mihaliç peyniri de adını bugün Karacabey olan Mihaliç'ten almış.
Ege
12. Saros Körfezi, Çanakkale, Balıkesir, Edremit Körfezi, Kaz Dağları, Ayvalık, Cunda... Buralar zeytin, zeytinlik, zeytinyağı demek...
13. Memleketin en iyi öğlen lokantalarından biri Edremit'te: Cumhuriyet Lokantası... Bütün tencere yemekler nefis, döneri olay...
14. Kaz Dağları'ndaki Zeytinbağı, Erhan Şeker'in şefliğinde çok rafine bir mutfak sunar. Avokado soslu naneli zaho, Antik Roma'dan Gastrin...
15. Yabani kuşkonmaz ya da ısparıça, filiz, tilki kuyruğu, izbinya... Kuzey Ege'de bahar pazarı...
16. Ayvalık'a gidince tost yemek farzdır.
17. Cunda'da bin türlü deniz mahsulü ve mezesiyle Bay Nihat hep standardın üstüdür.
18. Ayna, klasik lezzetlere küçük modern yorumlar katan, sade ve zarif bir Cundalı.
19. Lokma İmparatoru'nun lokması, Cunda'nın olmazsa olmazı...
20. Yiyebileceğiniz en iyi ızgara balık, Assos'ta, salaş bir deniz önü lokantadadır: Yahya'nın Yeri.
21. Vasilaki; Kuntra, Karalahna, Çavuş... Bozcaadalı üzümler bunlar.
22. Manisa köftesi, resmen özlenir. Manisaspor'unki hiç pişman etmedi şimdiye kadar.
23. Tire köftesi de fena değil. Kaptan Dağ Restaurant adresi.
24. İzmirin söğüşü meşhur. Yanak + dil + beyin. İçine kıyılmış domates, maydanoz, soğan, pul biber. Dürüme sarılıp soğuk yeniyor.
25. Epey döner yedik şu hayatta. İzmir'deki bir büfe, Çankaya'daki Dönerci Orhan Rahmanoğlu içlerinden sıyrıldıysa, helal olsun demeli.
26. İzmir Pasaport'ta küçücük bir dükkân, öğleden sonra kapatıyor. Sadece ciğer yapıyor. Ama ne ciğer, of! Ciğerci Zarif'in müdavimi olunur.
27. Balıkçı, balık lokantası, balık restoranı... Üçüncü büyük şehirdeyseniz, adı 'Balık Pişiricisi'.
28. Reyhan Pastanesi İzmir'i İzmir yapan unsurlardandır sanki.
29. Şevketi bostan, ebegümeci, karabaş, ısırgan... Ne bunlar? Alaçatı'ya baharda, Ot Festivali zamanı gidenlerin karşılaşacağı komşular.
30. Önce sinkonta, çalkama, iç baklalı enginar, çağla. Akabinde tarçınlı Girit köfte... Asma Yaprağı, Alaçatı'nın en kişilikli lokantalarından.
31. Köşe Kahve, Orta Kahve... Baş döndüren zenginlikte kahvaltılar...
32. Kopanisti peyniri. Çok baharatlı, fazla keskin, ama ilginç de doğrusu. Bir Yunan adalarında bulunuyor, bir de geleneksel olarak Çeşme ve Karaburun yöresinde yapılıyor.
33. Zeytinyağı severler Erkence'yi bilir. İşte o, Urla'da üretiliyor.
34. Koruma altındaki Hurma zeytini, Karaburun ve Urla ile Seferihisar'da yetişen yerel bir tür.
35. Seferihisar 'Cittaslow'un ve 'Slow food'un Türkiye'de en farkında olunduğu bölge.
36. Çekme mi, kesme mi? Foça'da çeşitli ev yapımı makarna var.
37. Simide gevrek, çekirdeğe çiğdem denen şehirle vedalaşırken ruhuna saygı duyalım, gevreksiz ve çiğdemsiz kalmayalım.
38. İzmir tulumunu da anmadan geçemeyiz. Geleneksel tuluma göre daha fazla yağlı, beyaz peynirden daha sert ve tuzlu bir eleman bu.
39. Aydın, Bozdoğan'da Mikado Pide. Yol düşerse, sonuç ziyafet, zevk, zirve...
40. Afyon, sucuk ve kaymak diyor, hiç uzatmıyorum.
41. Bodrum denince nereden başlamalı? Orfoz, müstesna çeşitleri olan bir deniz ürünleri lokantası
42. Mimoza, Gümüşlük'ün yıldızı. Deniz mahsulleri de piyasası da 10 numara beş yıldız.
43. Gemibaşı, Berk Balık, Liman Köftecisi, Sünger Pizza, Limon Bodrum klasiklerinden... Yunuslar Karadeniz Fırını hele, gençliğimizdir...
44. Ne yani, Bodrum'da peksimet mi yiyeceğiz? Neden olmasın? Peksimet Bodrum kökenli...
45. Marmaris Söğüt'te Denizkızı'nın deniz ürünlerinde hiç yamuk çıkmaz, salatanın malzemeleri arka bahçeden toplanır.
46. Kurutulmuş kefal yumurtası namı diğer havyarı nerede bulacağız buralarda? Dalyan ve Köyceğiz'de... İnce iş, derin haz...
Akdeniz
47. Antalya'nın en meşhur restoranı 7 Mehmet. Şöhreti sonuna kadar hak ediyor; malzeme birinci sınıf, lezzet üst düzey. .
48. Elmalı Değirmeni Meşhur Antalya Serpme Börekçisi'ne uğranıyor, Ali Murat Hizay'ın hem şovu izleniyor hem de hepsinden tadılıyor.
49. Tahinli piyaz takdire şayan... Onu mükemmelen icra eden Elmalı'daki Şen Baba da... Buranın hele bir de un helvası var ki, aman Allahım!
50. Antalya'nın tadılacaklarından biri de Simitli Kelle Paça. İstikamet Hüseyin Küçükcoşkun'un tandırı ve kaburgasıyla da coşturan lokantası.
51. Darphane çorbasından tarhana çorbasına, uzun bir yol... Yelten tarhanasından ekşi tarhanaya amma çok çeşit bulunuyor.
52. Antalya eşittir turunç reçeli, sakın unutulmasın.
53. Yanık(sı) dondurma da Antalya'nın alametifarikası, ona da dikkat. Zamora ile Akdeniz Dondurma en makbulleri.
54. Mersin'de mavi yengeç imkânı buldunuz mu, kaçırmayacaksınız.
55. Silifke'de sıkılan zeytinin rengi koyu yeşil, gırtlaktaki his hayret verici.
56. Adana, kebap ile adeta eşanlamlı. Nerede yeniyor? Kebapçı Mesut, şehrin en eskisi ve galiba gönüllerde birincisi...
57. Kahvaltıda ciğer şiş de bir Adana geleneği. Birbiçer, bir bilenin tavsiyesi. Sabahın 7'sinde dolu...
58. Cik Cik Ali, meğer kuşları çok severmiş, oradan lakabı. Kaburga Yaşar Usta'dan, şırdana girmek isteyen Bedo'ya...
59. Zahter, bir Antakya malzemesi. Yer gök zahter orada; sokakta arabalarda, tazesi salatalarda...
60. Zahter salatası, muhammara, biber salçası, zeytin piyazı, tahinli patlıcan, say say bitmez mezeler. Antakya çok esaslı, derinlikli bir mutfağa sahip...
61. Kaytaz böreği Yalan Dünya'yla tanındı en çok, katıklı/biberli ekmeğin yemesi kadar yapılışını seyretmek de zevk. Semirsek, Halep ekmeği, hepsi ayrı nefis bu hamurların...
62. Sini kebabı, Kâğıt Kebabı, Belen Tava, Vişneli köfte. Kerebiç, Mamul, Süvari... Bunlar da tadılmadan dönülmez Hatay'dan...
63. Künefeciler Çarşısı var Hatay'da ama biri açık ara öne kalbimde: Asi Künefe Salonu.
64. Hatay'da bir kahvaltı köyü: Hıdırbey. Atlanmasın.
Karadeniz
65. Bolu'dan başlayalım. Keş ya da kurut, yağsız yoğurdun tuzlanarak güneşte kurutulmasından elde ediliyor. Özellikle erişteye yakışıyor.
66. Kastamonu pastırması son yıllarda Kayseri pastırmasını tahtından etti galiba. Daha koyu renkli ve daha yumuşak dokulu bu...
67. Siyez bulgurunun da köken Kastamonu. En eski buğday tipi siyez. Önemli.
68. Çorum'un Kargı tulumu iyi bilinir ama bir de Karahacip var ki, o da esaslı bir karakter.
69. Leblebiden insan bile üretilebilir Çorum'da! Acılısı, sarımsaklısı, çikolatalısı, mesir macunlusu, hele leblebi kurabiyesi bağımlılık yapabilir.
70. Irgat böreği, Ovmaç, Fasulye yumurtalaması, Çökelek sündürmesi, Isırganlı yanıç, Haşhaşlı katmer, Düvenci ekmeği, Pancarlı pide, Beyaz pekmez, Karaçuval helvası ve daha onlarcası. Çorum'da kahvaltı, şenlik...
71. İskilip Dolması, düğün dernek, VIP yemeği. Etle pilav aynı dev kazanda pişiyor, yanında sirkeli cacık içiliyor ki o ne uyum öyle!
72. Dünyanın yapımı en meşakkatli tatlısı olabilir bu: Çorum'un Tel Tel helvası. Pişmaniyenin atası. Ciddi bilek gücü lazım.
73. Tokat demek, adını taşıyan kebap demek: Et, patlıcan, biber, domates, patates, soğan, sarımsak şişe dizilip dikine ateşe teslim edilsin.
74. Karayaka, yöre adıyla Herek koyunu, Türkiye'nin en lezzetli eti olarak bilinmekte. Kuyruk yağı, bedenine dengeli yayılıyor arkadaşın.
75. Tokat'ın bez sucuğu sucuk da deniyor) anlatılmaz, tadılır.
76. İnce ve yumuşak Tokat yaprağıyla, sarmalar hap kadar, biblo gibi. Baklalı, nohutlu, erikli...
77. Bacaklı çorba, Pehlili pilav, Bat... Çok bilinmese de, mutfağı için gidilecek yerlerden bu bölge.
78. Muazzam bir kahvaltı mekânı: Tokat'ta Peri Konağı. Nohut mayalı cevizli çörek, Yağlı, Çemenli, Zambak reçeli, Çalma pekmez...
79. Karadeniz'desiniz ve muhlama ile kuymağı karıştırıyorsunuz. Olmaz! Birincisi mısır unu, tereyağı ve peynirle yapılıyor, ikincisi kaymakla.
80. Çayeli'nde Lale'nin tereyağlı, etli, helmeli kuru fasulyesi efsanedir.
81. Laz böreği ile Hamsiköy sütlacı ezeli ebedi rakiptir.
82. Çamlıhemşin'e giden Karakovan balı yesin hatta getirsin. Rize'nin geleneksel ürünlerinden kendisi.
83. Doğu Karadeniz ve Artvin civarındaysanız, Bileki veya Pileki ekmeğini tatmadan dönmeyin.
84. Gorcola peyniri var bir de o tarafta. Artvin Şavat'ta, Ardahan Posof'ta üretilen yerel bir peynir.
85. Hopa'dasınız. Kemalpaşa'daki Konak Restaurant'ın en üst katına çıkılır, mısır ununa bulanıp kızaran mezgitlere parmaklarla girişilir.
Anadolu
86. Deniz olmayan yerin balıkçısı nasıl bu kadar parlar? Ankara'nın balıkçıları, özellikle de Trilye ile Kalbur, obsesif sahipleriyle efsanedir.
87. Beypazarı kurusu ideal kemirmelik. Taş fırınlarda pişen güveciyle ince sarmaları da pek ünlendi.
88. Kapadokya'da benzersiz bir butik lokanta var: Muti. Harika lezzetlerini, İstanbullu sahibini bilahare konuşacağız.
89. Konya ve etli ekmek diyip kısa keselim.
90. Divle Obruk peyniri, müptela eden bir peynir. Karaman'ın Ayrancı ilçesinin Divle köyünde üretiliyor. Buradaki Obruk Mağarası'nda güzellik uykusuna yatırılıyor aylarca.
91. Erzurum'un kuru kaymağı meşhur fakat o ne fire öyle: 50 kilo süt eşit 5 kilo kaymak.
92. Erzincan-Eğin'in de dut pekmezi pek ünlü.
93. Kars kazı kıymetli bir eleman. Kavılca buğdayı da. Atası Siyez'le beraber Anadolu'nun en eskisi.
94. Eski kaşarıyla, gravyeriyle, müzesiyle Kars, peynirperestleri hazdan hazza savurmaya muktedir.
95. Van kahvaltısı deyince Van'ın otlu peyniriyle bitmiyor iş. Murtuğa, kavut, çeşit bol ama peynir de demirbaş. Kekik, yabani sarımsak ve yaklaşık 25 çeşit otla o hale geliyor.
96. Şıllık. Tadına konsantre olunacak bir tatlı. Urfalı.
97. Mardin'de ne yenecek? Lebeniye, Corten, Ginedir... Dobo, Alluciye, Ihşene... İçli köfte (İkbebet), Aya köfte (Irok), Kitel Raha...
98. İmam Çağdaş hakkında ahali ikiye ayrılıyor. Hâlâ biricik olduğunu düşünenler ile artık turistik olduğunu söyleyenler. İkinciler haklı ama Soğan Kebabı hâlâ başyapıt, Ali Nazik de hâlâ mükemmel.
99. Gaziantep'te Orkide Pastanesi'nde kahvaltı ve katmer. Öncesinde sabah siftahı olarak Cıncık Lokantası'nda Beyran çorbası. Halil Usta'da süssüz püssüz et.
100. Listeyi Gaziantep'in baklavacılarıyla bitirmek münasiptir! Koçak. Çelebioğulları. Ayıntap. İmam Çağdaş. Şöbiyetteyse Zeki İnal.