Geçtiğimiz günlerde Yeni Asır'dan sevgili Murat Şahin'in haberinden, Ege Bölgesi'nde konumlanan dört kalkınma ajansının, Devlet Planlama Teşkilatı'nın desteği ile Ege Bölgesi için güç birliği yapacağını öğrendik. Çok olumlu gelişme, herhalde Zafer Kalkınma Ajansı, Güney Marmara Kalkınma Ajansı ve Güney Ege Kalkınma Ajansı'na; bu konuda daha çok İzmir Kalkınma Ajansı öncülük yapacak. Türkiye'nin ilk kalkınma ajanslarından biri özelliğini taşıması ve İzmir'in bölgenin önderi konumu, zaten böyle olmasını gerektirir.
İzmir dahil, Ege Bölgesi'ndeki tüm yerel aktörlerin, giderek yaşadıkları temel merkezler dışında, Ege'yi bir bütün olarak görme eğilimine girmeleri, bunun farkındalığının gelişmesi, çok olumlu.
İzmir ekonomik verilerle, Türkiye'nin en güçlü üçüncü ili konumunda. Ege Bölgesi ise yine aynı ekonomik verilerle, Türkiye'de bölgeler arasında, en güçlü ikinci sıralamasında.
Böylesine güçlü, ayrıcalıklı özellikleri olan Ege Bölgesi'ni, bölgenin illerinden içeriden bir bakışta, bütün olarak değerlendirmemek; ekonomik, sosyal bir saflık olur.
ETKİLEYİCİ TARİHSEL KÖKLER
Aynı şekilde örneğin İzmir'de yapılacak bir planlamada da; bölgenin bütününden kopuk hareket etmek, aynı saflığın ve kısırlığın ürünüdür. Çünkü Ege Bölgesi, artık İzmir merkezli 'kent havzası' haline gelmektedir.
İzmir'in yıllardır Ege Bölgesi'nde, ekonomik, sosyal, kültürel ve kurumsal olarak önder konumda bulunması; bunu doğurmakta, hayatın içinde örgütlemektedir. İzmir'in çevre iller ile ilişkisinin incelenmiş; sonuçları çok etkileyici tarihsel kökleri de vardır.
İzmir'i; Manisa, Aydın, Balıkesir, Uşak, Afyon, Kütahya, Denizli, Muğla ve Çanakkale'den ayrı düşünemezsiniz. Bu illeri de, İzmir'den kopararak düşünmek, sağlıklı ve geliştirici değil.
AYRI DÜŞÜNÜLMEMELİ
Elbette bu iller; çok sayıda ekonomik sektörde, ayrıca İzmir ile rekabet halinde. Yine 'ekonomik, sosyal kaynaklara erişim' konusunda da, İzmir ile rekabet ediyorlar. Ama bu rekabet, İzmir'in Ege illeriyle iletişimini çok daha canlı ve dinamik kılıyor. Örneğin İzmir'in yanı başında bulunan Manisa Organize Sanayi Bölgesi'ndeki ekonomik hareketliliği, limanını kullandığı İzmir'den bağımsız düşünebilir misiniz? Aynı şekilde bir Denizli'yi, İzmir'e bir saatlik mesafedeki Aydın'ı, İzmir'den ayrı düşünebilir misiniz?
Ama önemli olan bu kentlerin, bir yandan İzmir ile rekabet ortamları sürerken; İzmir'in ise bu kentler ile ortak hareket edebileceği alanları çoğaltmasıdır. Bunun için yeni senaryolar gerekli. Tarih-kültür turizminde yaratılacak ortaklıklardan ve ortak tanıtımlardan tutun da; kümelenme konusunda üretilebilecek birlikteliklere kadar; Ege'deki ekonomik hareketliliği, bir kent havzası içinde değerlendirebilecek zeminleri yaratmak önemli. Örneğin, İzmir'in aday olduğu ama kazanıldığı takdirde Ege'nin de turizm hareketinden ciddi pay alacağı EXPO 2020 yarışında; bölgenin tüm aktörlerini harekete geçirmek, bu alanda çok somut bir proje olabilir.
Sonuçta Ege Bölgesi'ndeki gelişimi daha da hızlandırmak için, 2014-2020 yıllarını kapsayan bölge planlarını, dört ajansın birlikte hareket ederek hazırlama yaklaşımı, Ege Bölgesi'nin bütünlüklü kavranması açısından, çok önemli bir ilk adımdır. Birbirine uyumlu gelişecek bölge planları sayesinde; Ege Bölgesi'ndeki kentler, güçlü yönlerini ön plana çıkarak, daha hızlı büyüme imkanı bulacaktır. Bu konuda uzun yıllardır çaba gösteren, tüm aktörlerin dikkatini İzmir önderlikli bir Ege Bölge bakışına çekmeye çalışan Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı'nın Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Temizocak da, projeyi destekliyor. Temizocak, "Biz bu çalışmaya, Büyük Ege Projesi adını verdik. Ege Bölgesi'nde yer alan tüm iller birbirleriyle ekonomik yönden ilişkili. Ancak her ilin kendine göre ekonomide öncelikleri var.
Ege'de dört kalkınma ajansı, kendi illerinin özelliklerine göre planlama yaparken, birbirlerinin güçlü ve zayıf yönlerini dikkate alacaklar. Bu çalışma, illerin güçlü olduğu alanlara göre yapacakları planla da, büyümenin ivmesini artıracak" diyor.
Çok yerinde bir değerlendirme. Projeye verdikleri ad, çok güzel.
Ege gerçekten büyük. "Büyük Ege"nin yolu açık olsun.