Okurlar, gazetenin gönüllü düzeltmenleri. Bu hafta gelen itirazlar, fuhuş soruşturmasına konu olan kaymakamın fotoğrafıyla ilgiliydi. Diğeri ise bir haberin nasıl yazılacağını tartışmaya açıyordu. İnceliyoruz

Haberlerin anlaşılır olması, berrak bir dille yazılması, gazetenin okurla kurduğu bağın en önemli halkalarından biri. Her birini gönüllü birer denetçi veya düzeltmen saymamız gereken SABAH okurlarından zaman zaman haber yazımı ile ilgili uyarılar da alıyorum.
Okurumuz İzzettin Bulut 3 Ekim tarihli Sabah Gazetesi'nin Ekonomi sayfasındaki bir haberin çok sayıda "tuhaflık" dediği öge içerdiğini belirtmiş mektubunda.
IMF toplantılarıyla ilgili haberlerin yer aldığı sayfada, Zırhlı 205 adet BMW 520d ithal edildi başlıklı küçük haber şöyle:
"Toplantılarda üst düzey katılımcıların ulaşımı için Türkiye'de bulunmayan lüks ve özel güvenlikli araçlar da getirildi. Borusan Otomotiv tarafından toplantılara özel olarak 28 Eylül-9 Ekim 2009 arasında kullanılmak üzere Almanya'dan 203 tane BMW 520d Sedan otomotivleri ithal edildi. Türkiye'de bulunmayan BMW 520d Sedan, 350 mn ton ve 177 beyfir gücüne sahip. Toplantılarda katılımcıların güvenlikli bir şekilde İstanbul'daki ziyaretlerini gerçekleştirmeleri için getirilen araçların yakıtları ise bu süre boyunca BP Türkiye tarafından sağlanacak."
Bulut, "Toplam dört cümleden oluşan haberdeki mantık hataları ve yazım hatalarının toplamı cümle sayısından fazla" diyor ve ekliyor:
"..ben emekli bir mühendis olmama rağmen 'mn ton' ifadesinin ne anlama geldiğini bilmiyorum. Bildiğim tek anlamı 'milyon ton'. Acaba ifade edilmek istenen '350 N.m tork' mudur? Böyle bile olsa, bir aracın torkunun ne olduğunu çoğu kişi bilmez. Bu nedenle haberde yer verilmesine gerek var mı?"
Bulut, "Ben olsaydım, bu haberi aşağıdaki şekilde yazardım" diye eklemiş.
"Toplantılara katılan üst düzey yetkililerin İstanbul'daki ulaşımlarının güvenli bir şekilde sağlanması için Türkiye'de bulunmayan lüks ve güvenli araçlar da getirildi. Borusan Otomotiv tarafından, 205 adet BMW 520d Sedan otomobil özel olarak Almanya'dan ithal edildi. Bu araçlar, 340 Nm tork'a ve 177 beygir gücüne sahip. Araçların yakıtı, belirtilen süre boyunca BP Türkiye tarafından sağlanacak."
Bence tork ayrıntısının haberde ille de yer alması gerekmiyor.

***
Gazetenin 6 Ekim tarihli sayısının baş sayfasında, manşet altında bir fotoğraf. Ve bir başlık: Kaymakama Fuhuş Sorusu.
Fotoğrafın yanında spot: "Uşak Sivaslı'daki bir eğlence merkezine yönelik fuhuş operasyonunda 11 kişi gözaltına alındı. İlçede 'dansözlü veda gecesi' ile olay olan eski kaymakam S.Y. dahil 6 kamu görevlisi de ifade verdi. Zanlılar mahkemece bırakıldı."
Fotoğrafta gülümseyen iki kişi var. Yüzü varla yok arası karartılmış olan S.Y. ile ismi belirtilmeyen bir dansöz.
İç sayfada da aynı fotoğraf kullanılmış, ama bu kez kaymakamın yüzü daha sert biçimde "mozaiklenmiş".
Gazeteyi arayan öfkeli kişi, fotoğrafı basılan dansöz. Diyor ki özetle; hakkında inceleme olan kişinin yanında benimle çekilen fotoğrafı onu gizleyerek ama beni, üstelik bana sormadan verdiniz. Ben küçük, herkesin herkesi tanıdığı bir yerde ekmek paramı kazanmaya çalışıyorum, şimdi bu yapılan doğru mu, elinizi vicdanınıza koyun.
Yorum: Her ne kadar hukuk açısından zaman zaman öne çıkan hassasiyetlerin bir kısmı haklı gerekçeye dayansa da, gazeteci gözüyle bakıldığında bu haberin veriliş tarzında bir tuhaflık olduğu aşikâr. Genel olarak, hakkında adli inceleme, soruşturma başlatılan, ifade veren yetişkin kişilerin fotoğrafları yayınlanıyor. Bu konuda bir ayrımcılık olursa dikkat çeker ve tepkilere yol açar.
Yani, eğer hukuksal açıdan bir genel bir hassasiyet varsa her haber öznesi için aynı ölçüde geçerli olmalıdır.
Kaldı ki, bu haberde baş ve iç sayfalarda verilen fotoğraflardaki "gizleme" çabası çelişkili. Y.S.'nin yüzü baş sayfada netlikle görülebiliyor.
Kaymakamın yüzünü gizleme ile ilgili kaygıları anlamak gerekirse, dansözün kaygılarını da anlamaya çalışmak gerekir. Belki de en doğru karar, kaymakamın fotoğrafını yanındaki kişiden "kopartarak" dekupe vermek yönünde olmalıydı.