OKURUMUZ Rıfat Bali, "Türk basınının en büyük problemi" diye tanımladığı bir konuda yabancı dil yeterliliğini sorguluyor.
Şöyle yazmış:
"Dış mahreçli haberlerin Türkçe versiyonlarının hatalarla malul olması, aslına sadık olmaması muhabir veya sayfa editörünün ideolojik meylinden veya sadece lisana vakıf olmamasından ileri gelmekte."
Bali'ye öfke dolu satırları yazdıran haber, 18 Ocak tarihli gazetede ' Ermeniler dışarı çıkmaya korkuyor' başlığıyla şöyle yer alıyor:
"İngiliz haber ajansı Reuters, Hrant Dink'in ölümünün birinci yıldönümünde Türkiye'deki Ermenilerin yaşadığı kaygılara ilişkin bir haber derledi. Ajansa konuşan Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Etyen Mahçupyan, Türkiye'deki Ermenilerin dışarı çıkmaya çekindiklerini söyledi. Mahçupyan, "Birçok Ermeni artık kimliğinin bilinmesinden çekiniyor. Bu büyük umutların beslendiği bir zaman değil. Hâlâ tehlikelerin var olduğu bir dönem" dedi. Türkiye'de Ermenilerin nüfusunun 60 bine düştüğünü kaydeden Reuters, bu sayının Osmanlı döneminden bile düşük olduğuna dikkat çekti. Haberde, Agos'un yakınlarında bir çaycıda oturan Ermenilerin görüşlerine yer verildi. Adını vermeyen 17 yaşındaki bir genç duygularını şöyle anlattı: "Dink'in ölmesi bardağı taşıran son damla oldu. Bu ülkede daha kötü zamanlar da gördüm; darbeler, ekonomik krizler, depremler... Ama eğer yapabilirsem burayı terk etmek istiyorum. Bu ülkede nefes alamıyorum. Herkes size düşman gibi davranıyor."
Reuters'ın dünyaya geçtiği haberin başlığı: "Turkey Armenians wary one year after editor's death." Sözlüklerde wary'nin İngilizce eşanlamlı kelimeleri şöyle: Watchful, alert, vigilant, guarded, prudent. Türkçede "wary" şu demek: Dikkatli, temkinli, sakıngan, tedbirli. Habere giren bu 'wary' sözcüğü, Istanbul Ermenileri ile yapılan mülakatlardan yansıyan havayı özetlediği için kullanılmış.
Haberde, AGOS Genel Yayın Yönetmeni Etyen Mahcupyan, "Ermenilerin çoğu dışarı çıkmakta tereddüt ediyor" diyor (burada "tereddüt etme" anlamındaki "hesitate" kullanılmış). Haberin hiçbir bölümünde "Ermeniler dışarı çıkmaya bile korkuyor" ifadesi yok.
SABAH'ın çevirisinde yer alan "..Adını vermeyen 17 yaşındaki bir genç duygularını şöyle anlattı.." cümlesinde de vahim bir hata yapılmış. Reuters'ın haberinde, "Dink'in katilinin işsiz 17 yaşındaki bir genç olduğunu duyunca dehşete düştüğünü anlatan, adını vermek istemeyen bir kafe sahibi"nin görüşleri alınmış. "Adını vermeyen 17 yaşındaki bir genç" değil!
Bu okur uyarısından alınması gereken iki ders var:
- Çevirilerde karşılaşılan bu tip hatalar, anlam kaydırmaları veya olmayan ifadelerin yerleştirilmesi okurların yanıltılmasına yol açıyor. Çevirilerin baskı öncesinde sıkı bir denetimden geçmesi şart görünüyor.
- SABAH, Türkiye'de çıkan bir gazete. Türkiye'de gerçekleşmiş olan ve Türkiye'yi birinci derecede ilgilendiren bir cinayetle ilgili derlemenin bir yabancı ajans malzemesi olarak yayımlanması ne derece doğrudur? SABAH'ın bu tür bir ayrıntılı derlemeyi alasıyla yapacak insan kaynağı olduğuna göre, bu haberin sayfalara girmesini bir övünme vesilesi olarak saymamak gerekir.