Bundan beş yıl önce Amerikalı bir gazeteci, ülkesinde son 40 yılın ağırlıklı dış politika belirleyicileri olan Brent Scowcroft, Zbigniew Brzezinski ve Henry Kissinger'i bir araya getirip, bir "Beyin Fırtınası" oturumu yapmıştı. Bu akıllı Amerikalıların sağlıklı öngörüleri akılsız Amerikalıların simgesi konumundaki Donald Trump'ı belki görmezden gelmemizi sağlayabilir.
Bu oturumda söz konusu bu üç önemli ismin üzerinde uzlaştıkları gözlemlerden veya saptamalardan bazıları şöyleydi:
- Eski dünyanın siyasi ve diplomatik sistemi "Ulus devletler" üzerinde kurulmuştu. Ama bu değişiyor. Örneğin AB var Avrupa'da; Ortadoğu'da ise durum karmakarışık. Özetle "Global Balkanizasyon"dan söz edilebilir.

Ulusal sınırlar eriyor
- "Bilişim teknolojsi" dünya kamuoylarını değiştirdi. Dünya politize oldu. Eski güç kavramları bugüne yetmiyor. ABD, ekonomik olarak da askeri olarak da Roma'dan beri görülen en büyük güce sahip. Ama bu güç, bugünün sorunlarını çözmeye yetmiyor. Ulusal sınırlar eriyor, devlet dışı faktörler ağırlık kazanıyor.

Rusya, Avrupa ve Çin
- Rusya Avrupa ile yakınlaşmak zorunda. Çünkü azalan nüfusu ile Asya'ya kayarsa karşısında Çin'i bulacak sonunda. Ukrayna da AB'ye ve NATO'ya kayıyor. Rusya soğuk savaş ortamına itilmemelidir. ABD Çin'i müttefik yapmasa da, düşman yapmamalıdır. ABD dünyada sorunları yaratan değil çözümlere katkıda bulunan bir ülke olmalıdır...

Tek başına kalan izole edilir
Scowcroft, Brzezinski ve Kissinger'in yıllar önce seslendirdikleri bu gözlemler, aradan geçen yıllardan sonra da bugünün gerçekleriyle uyumsuz değiller. Bu gözlemlerden veya öğütlerden en çarpıcı olanı da "Doğru olanı yapmak, güvenilir olmaktan daha önemlidir. Bu dünyada tek başına hareket eden, izole edilir" şeklindeydi.

Yaşayarak öğreniyoruz
Biz Türkiye olarak yukarıda bazılarını sıraladığım gözlemlerin doğruluklarını yaşayarak öğrenmiyor muyuz? Özellikle güney sınırlarımızın erimese bile geçirgen hale dönüşmesini, her tür yansıması ile yaşamaktayız. Soğuk Savaş döneminde her derde deva olarak gördüğümüz Amerika'nın gücünün ve etkisinin sınırlı olduğunu da gördük. Ortadoğu'da "Devlet dışı faktörler"in devletleri ikinci plana ittiğini de görmekteyiz.
Bu arada Rusya'nın Ukrayna nedeniyle Avrupa ile arasının açılması ve Putin'in Suriye üzerinden yeni bir denklem kurmaya çalışması da, bizi doğrudan etkiliyor. Arada bir dünya siyasetine bu üç öngörülü kişinin yaptıkları gibi biraz yukarıdan bakmakta herhalde yarar vardır.