Bir zaferi kazanmanın, bir başarıyı veya bir mutluluğu elde etmenin sonunda kutlamalar gelir.
Ancak bazı toplumlarda bu kutlamalar havaya silah sıkılarak yapıldığı için, ölümcül oluyor.
Uzmanların hesaplarına göre, bir silahtan havaya sıkılan mermi menziline ulaştıktan sonra yere saniyede 91 metre hızla düşermiş.
Araştırmalara göre de bir merminin insan kafatasını delmesi için de o merminin saniyede 61 metre hıza sahip olması yeterliymiş.
Televizyonlarda Libya başkenti Trablus'u ele geçiren "Muhalif" güçlerin zaferlerini ellerindeki silahlarla havaya ateş ederek kutladıklarını hep görüyoruz.
Kim bilir kaç Trabluslu bu zafer kutlamalarının kurbanı olmuştur.
Bizdeki düğünlerde kutlamak için havaya sıkılan silahlardan ötürü kaç damadın, gelinin ve davetlinin telef olduğunun kesin sayısı da yok elimizde.
Magandalar ve zontalar
Coşkularını silahların namlularında bulmaya çalışan bu densizlere genel olarak "Maganda" diyoruz.
Maganda kavramı, kendisinden başka kimsenin hakkını ve konumunu hesaba almayan, görgüsüz, saygısız, kaba insanlardan oluşan kesimi tanımlıyor.
Galiba sözleri Ercan Saatçi'ye ait olan şarkıda Maganda tiplemesi şöyle çizilmişti:
"Magandalık ırsi mi / Karılar benden tırsı mi / Hepsi benden kaçıyor / Acaba bunlar kasti mi"
Entel takılan magandaya da "Zonta" denildiğini biliyoruz.
Grup Vitamin'in bir şarkısında "Plaja gidiyor zonta / Dondurması elinde / Çorap üstü sandaletler/ Kemeri de belinde" şeklinde geçmez mi bu kavram?
Libyalı magandalar
Bir de hızlı kentleşmeyi ve hızlı zenginleşmeyi henüz hazmedemedikleri davranışlarından anlaşılan bir kesim insan vardır ki, bunlara da "Kıro" deniliyor.
Bunlar bizim toplumun bazı kesimlerinden kaynaklanan yansımalar için yapılan tanımlar.
Acaba zaferlerini Kalaşnikofları havaya sıkarak kutlayan Libyalılar, neyi temsil ediyorlar?
Acaba onlardan biri de direksiyon başına geçtiği zaman bizdeki trafik canavarı magandalar gibi mi kullanır aracını?
Karl Marx tüm ulusların emekçi sınıflarını milliyet farkı olmaksızın "Proletarya" şeklinde nitelemiş ya...
Evrensel boyutlar
Anlaşılan magandalık veya zontalık da böyle evrensel bir olgu.
BBC'nin internet sitesindeki bir haberde kutlamaları havaya silah sıkarak yapan magandalardan örnekler verilirken, 2010'daki bir düğünde Kalaşnikofunu havaya sıkarak üç davetliyi öldüren Türk damat da zikredilmişti.
Aynı yıl Ürdün'deki bir düğünde de aynı şekilde iki davetli ölmüş, 13 davetli de yaralanmış.
Irak Milli Takımı 2007'de Asya Kupası'nda Vietnam'ı yendiğinde Bağdat'ta üç kişi ölmüş.
Körfez savaşı sonunda 1991'deki Kuveyt'teki kutlamalarda da 20 kişi ölmüş.
Bütün bunların sonunda kendimi Marx'ın yerine koyup yeni sloganı üretmeye hazır hissettim kendimi...
Maganda manifestosu
Marx "Komünist Manifesto"yu (Şefik Hüsnü çevirisiyle) nasıl bitiriyordu:
"- Bir komünist devrimi ihtimali karşısında titremek hakim sınıflara düşer. Bu işte zincirlerinden başka, proleterlerin kayıp edecek bir şeyleri yoktur ve bu yolla bütün bir dünya kazanmış olacaklardır. Bütün dünya işçileri birleşiniz!"
Bugün yaşasaydı ve "Maganda Manifestosu" nu yazsa bunu nasıl bitirirdi?
Herhalde şöyle derdi:
-Magandaların kaybedecekleri ne itibarları, ne de insanlıkları vardır. Oysa kazanabilecekleri katil veya tecavüzcü gibi sıfatlar da onları beklemektedir... Dünya magandaları birleşip tetiklere basınız!