Dış görünümlerini değiştirerek veya gerçek kimliklerini gizleyerek belirli kesimlerin içine girmeye çalışanlar, bizim meslekte de, başka mesleklerde de vardır.
Gazeteciler com.'da Ragıp Duran "Kimlik gizleme haberciliği"ne örnek olarak Almanya'da Gunter Wallraff'ın 1985'te "Ali Levent Sığırlıoğlu" kimliğine bürünüp Türk işçilerin "modern köleler" olarak çalıştırılmalarını haberleştiren gazeteciliğini hatırlatmıştı.
Ragıp Duran'a göre "En Alttakiler" başlığıyla Türkçe olarak da yayınlanan bu çalışmayı Wallraff'ın bir Alman gazeteci kimliği altında yapması imkansızdı. Ayrıca bu dizi, kamu çıkarına da hizmet ediyordu.
Çarşafa girip örtülü kadınları anlamaya çalışan Hürriyet yazarı Ayşe Arman "Haşema"nın denizle uyumsuzluğunu saptamak yanında, mesela üniversiteye giriş sınavlarına tesettürlü olarak girmeye çalışsaydı, sonra da başına gelenleri yazsaydı, yaptığı gazetecilik örtülü kesimden de övgü alabilirdi.
Kısacası her kimlik gizleme denemesi herkesi mutlu etmez.
Hatta komik sonuçlara da dayanabilir bu denemeler.
Siyahlar ve beyazlar
Amerikan gazeteciliğine ilişkin mizahta, kimlik değiştiren bir gazetecinin trajikomik öyküsü de vardır.
Bir beyaz gazeteci Harlem'deki siyahlar arasında yaşayıp, onlarla röportaj yapmak için yüzünü siyaha boyar. Böylece siyah derili olarak Harlemli siyahlarla kaynaşır. Geceyi de Harlem'deki bir otelde geçirmeye karar verir.
Otelin görevlisine "Beni sabah 7'de uyandırın" der.
Sabah telefon sesiyle uyanır. O gün artık kendi kimliğine döneceği için lavaboda yüzünü yıkar. Ama ne kadar yıkarsa yıkasın yüzü hep siyah kalır.
Sonra anlar ki otelin görevlisi sabah saat 7'de yanlışlıkla otelde kalan bir siyah deriliyi uyandırmıştır.
Amerikan mizahının buna benzer örnekleri oldukça fazladır.
Mesela CİA yetkilileri bir Amerikalıyı ajan olarak yetiştirmek için onu çocukken alıp Rusya ortamında büyütür ve eğitirler.
Sonra bu ajanı paraşütle Sibirya'nın bir kasabasına atarlar.
Ajan bir Rus meyhanesine girer.
Onu gören meyhane sakinleri susup, ona bakmaya başlarlar.
Ajan şaşkın ama mükemmel Rusçasıyla "Ne oldu, neden bana bakıyorsunuz" diye sorar.
Meyhanenin patronu gülerek cevap verir:
-Kusura bakmayın ama Sibirya'nın bu bölgesinde bir siyah derili görmek hepimizi şaşırttı...
Çeşitli projeler
Bir meslektaşa "Yanlış yaptın" veya "Öyle değil böyle yapmalıydın" diye akıl öğretmeyi doğru bulanlardan değilim.
Ama mesela örtülü kadınların düşüncelerini anlamak için çarşafa giren bir beyaz, olayı daha çarpıcı hale getirmek için çarşafın altında çıplak olabilirdi.
Mesela örtülülerle konuşurken birden çarşafını indirip onların çıplaklığı karşısındaki şaşkınlıklarını yazsa, bu da çok ilgi çekici olmaz mıydı?
İslamiyet karşıtı söylemleri ile bilinen İtalyan gazeteci Orianna Fallaci'nin Humeyni ile röportaj yaparken bir anda üzerindeki örtüyü atması, o röportajda söylenilenlerden daha fazla hatırlanmaz mı?
Bu tür kimlik ve kıyafet değiştirerek gazetecilik yapma pratiğine hevesli olan erkek gazeteciler de çeşitli projeler üretebilirler.
Örneğin Ertuğrul Özkök gergin ortamı yumuşatıp diyalog kurmak için, sakal bırakır ve cüppe giyerek elindeki pahalı Fransız şarabını armağan olarak vermek üzere Başbakan Erdoğan'ı ziyaret ederse, edineceği izlenimlerden de mükemmel gazetecilik örnekleri çıkabilir.
Sonuçta bazı olayları ciddiye alsak bile hayat gerçekten ilahi bir komedidir.