Ortadoğu'dan söz ederken bazen "bölgede bir dönem kapanıyor, yenisine hazırlanmalıyız" gibi cümleler kuruyorum ya...
Soruyorsunuz...
Hangi dönem? Nasıl ve niçin kapanıyor?
Yerim kısa ama hiç Arap Baharı'na doğru geri gitmeden en güncel, en vurucu yerden anlatmaya başlayabilirim...
***
2015 Temmuz'u. Moskova.
Putin'in özel isteği üzerine davet edilen
İranlı general Rus meslektaşları ve dışişleri uzmanlarıyla birlikte oturdukları masaya dev bir
Suriye haritası açıyor.
İranlılar ve Ruslar güçlerini Esad'tan yana birleştirmezlerse bu iş biter diyor.
Rejim aleyhine gelişmeleri durdurmak için yapılacakları bir bir sıralıyor.
Ruslar ikna oluyor.
Ekim ayında
Rusya önce rejim muhaliflerine karşı hava saldırılarına başlıyor, ardından çok güçlü bir askeri yığınakla karada da ağırlık koyuyor.
Evet! Doğru tahmin ettiniz...
Rusları Suriye'ye müdahaleye ikna eden General
Kasım Süleymani'ydi.
***
Kasım Süleymani'nin öldürülmesi Amerikan iç politikasına yönelik basit
bir Trump müdahalesi değildir.
Derin bir işaret ve bir dönemi bitirme hamlesidir.
Rusya elbette sert tepki gösterdi.
Ancak
Moskova'nın bir yıldır Şam'daki İran varlığından duyduğu açık rahatsızlığı düşünecek olursak...
Ve
İran'da Ruhani ekibinin uzun bir süredir Devrim Muhafızları'nın baskısından kurtulmaya çalıştığı gerçeğini devreye katarsak...
Ortaya çıkan tablo açık.
Ortadoğu'da 2010-2020 arası yaşananların defteri örtülü bir uyum içinde kapatılıyor.
***
Peki, yeni dönemi hangi etkenler belirleyecek?
İkisi önemli...
Biri çok yazıp çizdiğimiz Doğu Akdeniz ve doğal gaz kavgası.
Diğeri bölgenin yeni aktörü;
Çin.
Hızlı yaşıyor, çabuk unutuyoruz.
Oysa ortalık geçen eylül ayında karışmaya başladı.
Çin'e giden İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'in dönüşte yaptığı açıklama şöyleydi: "Çin'le yaptığımız 25 yıllık stratejik ortaklık anlaşmasını güncelledik. Anlaşma Çin'in ülkemize
400 milyar dolarlık yatırımını içeriyor. İlk planda
enerji ve endüstriyel altyapımız yenilenecek."
Hele hele Zarif'in "
Çin petrokimya tesislerimizi korumak için beş bin asker gönderecek" açıklaması var ki,
sonbahar boyunca
Pentagon'u kim bilir
nasıl ateş basmıştır?
***
Sonuç olarak...
Bir eşikteyiz.
Eski Ortadoğu sancılarının üzerine yeni dengeler inşa edilecek...
Ve emin olun, doğru bir çizgi tutturmak için
herkes Türkiye'nin kapısını çalacak.
Neden?
Onu da başka bir yazıda anlatırım.