Çankaya Köşkü'nde, ama eski köşkte bulunan 271 adet taş plak diske kaydedilmişti, hatırlayacaksınız... "Digitally remastered" diyeyim de Amerikan oğlanları da anlasınlar.
Şimdi artık bunlar cumhurbaşkanlığının Internet sitesinden de dinlenebileceklermiş.
Bunlar, çok duyduğunuz bir deyimle, "Atatürk'ün sevdiği şarkılar" ...
Bunu duyunca, en "gabi" Türk vatandaşının bile aklına hemen Safiye Ayla gelir. (Azıcık hergele olanların akıllarına bir de "paravan" gelir.) Sonra da Münir Nurettin Selçuk tabii... Bir de Müzeyyen Senar.
Bunların arasında Necip Celal'in "Yıllar" tangosu da varmış, Seyyan Hanım söylüyor. Ayrıca elbette Rumeli türküleri, hüzzam ve karciğar makamında şarkılar, kantolar, Hafız Burhan'dan gazeller, vesaire.
Bunlar, Atatürk'ün yalnızca köşkte değil, "beyaz treninde" de gramofonda çaldırıp dinlediği şarkılar. (Beyaz treni onun ölümünden sonra İnönü devralmıştı ama o viyolonsel severdi... Ben de severim... İnönü'yle ortak bir yanımız olması ne güzel!... Troçki'nin de bir zırhlı treni vardı ama orada Enternasyonal Marşı'nı mı yoksa Klezmer müziği mi dinlediğini tarihçiler yazmamışlar. Yoksa Isaac Deutscher yazdı da ben mi atladım?)
Atatürk'ün sevdiği şarkılar diski, piyasada da bulunuyor. "Müzik marketlerde" diyeyim de sopalık züppeler de anlasınlar.
Bu disk çıktığı zaman (eskidik ya, hep "plak" diyesim geliyor) ortaya bazı sorular atmıştım...
Doyurucu bir yanıt alamadım.
Şimmmdi yeniden soruyorummmm (bu da televizyoncu ağzı oldu):
Osmanlı kültüründen nefret eden (ya da öyle olduğu varsayılan ya da öyle gösterilmek istenen), radyoda Türk Musikisi çalınmasını bile yasaklayan Yüce Önder (bunu biliyor muydunuz sevgili Kemalistler?), niçin "özel hayatında" ille de o müziği dinliyordu?
Benzetmek gibi olmasın, Stalin de halka yasak olan Batı filmlerini Kremlin'deki özel sinemasında oynatıp seyrederdi... Özellikle de vur kırlı Amerikan kovboy filmlerine meraklıydı!
Acaba Atatürk, otuzlu yılların gözde şarkıcılarını niçin dinlemezdi?
Carlos Gardel sever miydi örneğin?
Hadi Edith Piaf gencecik bir kız olarak piyasayı fethettiği sıralar hastalığı ilerlemişti, "muttali olamamıştı" diyelim ama, o dönemin gözde Fransız şarkıcıları Frehel'in, Damia'nın plakları Çankaya arşivinden niçin çıkmamıştır?
Maurice Chevalier niçin yoktur, Mistinguett niçin yoktur, Josephine Baker niçin yoktur?
Canım, diyeceksiniz, otuzlu yıllarda ülkemizde yoğun bir Alman ve İtalyan hayranlığı vardı! Türk Ceza Kanunu'nu faşist İtalyan yasasından bire bir tercüme edecek kadar...
Eee, Zarah Leander'in, Willy Fritsch'in, Lillian Harvey'in plakları niçin ulaşamamıştır Çankaya'ya? Niçin "Parla mi d'amore Mariu" şarkısı yoktur, o güzelim şarkı?
Ne kadar isterdim Atatürk'ün "terekesinden" bir Pola Negri çıksın, "Tango Notturno" ...
Bir Mieczyslaw Fogg çıksın, "To Ostatnia Niedziela" tangosunu Atatürk de benim gibi çok sevmiş olsun...
O yıllarda dünyayı kasıp kavuran "Gloomy Sunday" niçin gelmemiştir köşke, ister Billie Holiday'den, ister Piyotr Leşçenko'dan, ister Paul Robeson'dan olsun... "Jazz" sevsin de Artie Shaw'dan dinlesin demedik. Duke Ellington beklemedik.
Ama çıkanlar bellidir: Pencere açıldı Bilal oğlan, piştov patladı... Varın bakın kanlı da Bilal gene kimi hakladı... Mayadağ'dan kalkan kazlar, al topuklu beyaz kızlar... Vardar ovası, Vardar ovası, kazanamadım sıla parası...
Bunlar benim de çok çok sevdiğim türkülerdir. "Haminne" tarafım Manastırlı'dır.
Fakat kim açıklayacaksa açıklasın bu ikilemi, görelim.
İsterseniz ilk cümleyi ben yazayım, siz arkasını getirin: Emir ve komuta zinciriyle Batılılık bu kadar söker.
