Haber eğlenceli: Samsunlu Aydın Cerit, ortaya attığı soruyu bilene bir milyon lira ödül verecek. 19 Mayıs Üniversitesi Matematik Bölümü mezunu olan, iki çocuk babası Cerit, 16 yıldır asal sayılar üzerine çalışıyor.
5, 7, 13 gibi, 'kendinden' ve '1'den başkasına bölünemeyen doğal sayılara, asal sayı deniyor. Asal sayılar dijital şifrelemede çok önemli bir yere sahip.
Cerit daha önce de sorularını bilenlere... Bir ay ücretsiz yemek, 10 bin lira, dükkan, daire, tekne ve 2012 model sıfır km Mercedes otomobil gibi ödüller vaat etmiş. Ama bilen çıkmamış.
Soruyu merak edenler haber1919. com'a bakabilir. Son çözüm tarihi 15 Şubat...
Zeynep'in bestesi
"Hadi cevabını bulun da görelim" diye ortaya atılan sorular hep ilgi çeker. Matematikte böyle nice problem, bazen yüzyıllar sonra olsa da çözülmüştür.
Başka alanlarda da var bilmeceler. Örneğin müzik... Meraklıları çoktandır biliyor ama bunlardan birini ben yeni öğrendim.
Perşembe akşamı Borusan Filarmoni Orkestrası'nın konserine gittim. "Herhalde Katia ve Marielle Labeque için..." diyeceksiniz.
Doğru... İlk kez gelen dünyaca ünlü Fransız piyanist kardeşleri canlı dinlemeyi kim istemez?
Ama eksik: Çünkü ben öncelikle 1977 doğumlu klasik müzik bestecisi Zeynep Gedizlioğlu için gittim.
Genç müzisyenleri destekleyen Borusan, Gedizlioğlu'na bir beste ısmarlamış. O da "Kayıp Sessizliğin Anısına Rağmen" adlı elektronik müzikten de esinlenen bir parça yapmıştı. (Unutmadan: Zeynep, oyuncu ve yönetmen Şahika Tekand'ın kızı!)
Asım Bey'in anısına...
Şef Gürer Aykal, programa başlamadan önce... Geçenlerde vefat eden, Borusan'ın kurucusu Asım Kocabıyık'ın anısına İngiliz besteci Edward Elgar'ın Nimrod adlı güzel parçasını yönetti.
Sadece adını bildiğim Nimrod'u araştırdım. Elgar, Enigma Çeşitlemeleri diye bilinen ve 14 parçadan oluşan bir seri bestelemişti. Parçalar 14 tanıdığını anlatıyordu.
Nimrod da, besteciyi hem çok desteklemiş, hem de çok eleştirmiş müzik yayıncısı Augustus Jaeger için yapılmıştı.
Buraya kadar bir olağanüstülük yok. Mesela Ravel'in de I. Dünya Savaşı'nda ölen arkadaşları için yaptığı piyano parçaları vardır ki karlı günlerde mutlaka dinlerim.
İlginçlik şurada: "Enigma" (Gizem, Muamma) ismi çeşitlemelere boşuna verilmemişti. Çünkü Elgar serinin içine bir bilmece gizlemişti.
Cevap ünlü marş mı?
Orkestra parçaları çalarken, seslendirilmeyen ama atıfta bulunulan bir esas tema vardı. Müzik âlemini bu gizli temayı keşfetmeye davet etmişti Elgar...
Ortaya sürüyle fikir atıldı... Kimi gizli temanın bir İskoç şarkısı olduğunu iddia etti... Kimi "Tanrı Kraliçeyi Korusun'a gönderme var" dedi.
1857 doğumlu Elgar sırrını ifşa etmedi; 1937'de mezara götürdü. Elgar Derneği, cevap olarak, Rule, Britania adlı ünlü marşı kabul etti ama bu herkes tarafından onaylanmadı.
Velhasıl Elgar'ın bilmecesi hâlâ tam bir mutabakat ile cevaplandırılmayı bekliyor.