Efes Pilsen firması ile Tarih Vakfı'nın işbirliğinden güzel bir sergi ve kitap doğdu. ' Biranın Sergisi' salı akşamı Vakıf'ın İstanbul Sultanahmet'teki Darphanei Amire binasında verilen bir davetle basına tanıtıldı. Bu arada Yıldız Teknik Üniversitesi'nden Prof. Ercan Eren'in Efes'in sponsorluğunda yazdığı, " Geçmişten Günümüze Anadolu'da Bira" adlı kitap da basılmış durumda.
Eski fotoğraflarla ve ilginç yazılarla bezenmiş olan Türkiye'nin 'ilk' bira tarihi sergisi 14 Kasım'a kadar açık. Daha sonra yurt gezisine çıkıyor: Konya, Adana, Ankara, Antalya, İzmir, Çanakkale ...

***
Evet girişim çok güzel ama eksik bir nokta var: Sergide Atatürk'ü bira içerken gösteren fotoğraf yok!
Bence bu önemli bir eksik. Çünkü çoğu kişi Atatürk'ü rakısını (Dimitrakopulo marka rakıyı severdi) bilir de, birasını bilmez. Evet Atatürk geceleri, ünlü sofrasında rakı içerdi. Ancak gündüzleri birayı tercih ederdi.
(Laf aramızda, güzel hanımların bulunduğu meclislerde şampanya içerdi!) Bu konuyu önemsiyorum çünkü olay sadece bir fotoğraftan ibaret değil. Bira, erken Cumhuriyet döneminde siyasi ve ekonomik bir sorun olarak da karşımıza çıkıyor.
Atatürk, Ankara'daki ' Gazi Orman Çiftliği'nde bir bira fabrikası kurdurmuştu: Ankara Bira Fabrikası.
Ancak fabrika küçüktü, kâr edemiyordu. Derken Atatürk yeni yatırımlarla bu fabrikanın genişletilmesini istedi. Ne var ki bir yandan Başbakan İsmet İnönü, öte yandan İstanbul'da faaliyet gösteren ' Bomonti Bira Fabrikası'nın sahipleri bu girişime karşıydı. Kapasite artırımının kârlı olmayacağını söylüyorlardı.
Falih Rıfkı Atay'ın ' Çankaya' kitabında yazdığına göre İsmet İnönü'nün eniştesi Abdürrezzak Bey de Bomonti'nin yönetim kurulunda yer alıyordu.
Atatürk, Danimarkalı uzmanlara bira fabrikasını inceletti. Yabancı uzmanların vardığı sonuç şöyleydi: " Eğer birayı İstanbul'a fıçılarla taşıyıp orada şişelerseniz, Bomonti'yle bile rakabet edebilirsiniz. " Ne var ki Atatürk tartışmayı uzatmadı, kendi üzerinde görünen çiftliğini 1936' da devlete devretti.
Evet Atatürk bu konuda geri adım atmıştı ama aslında bira fabrikası sorunu daha derinlerdeki anlaşmazlığın görünen yüzüydü. Atatürk, İnönü'nün yürüttüğü politikalardan memnun değildi.
İnönü de sofrada alınan kararların kendisine empoze edilmesinden yakınıyordu.
Sonuçta bira çekişmesinin ardından, Atatürk, İnönü'nün yerine Celal Bayar'ı (önce vekaleten) başbakanlığa getirdi.

***
Bakın bir bira fotoğrafından yola çıkarak nerelere geldik. İşte bu yüzden sergide o fotoğrafın da yer alması gerekiyordu.
Bugün 10 Kasım ... Ölüm yıldönümünde Atatürk'ü rahmetle anıyoruz.
Ben son günlerde Atatürk'ün hayatına ilişkin bir sürü kitap okudum. Ve bir kere daha gördüm ki Mustafa Kemal bize ' yanlış' ve ' eksik' tanıtılıyor. Niye? Çünkü onu kullanarak, onun adından yararlanarak politika yapan bir kesim var. Bunlar ' işlerine gelen' Atatürk'ten söz edip, ' işlerine gelmeyen' Atatürk'ü unutturmaya çalışıyorlar.
Onlara kanmayın!