Diyarbakır'ın Çınar İlçesindeki 3 bin yıllık geçmişe sahip Zerzevan Kalesi ve Mithras tapınağında hafta sonu ziyaretçi patlaması yaşandı. Yoğun ilginin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Cuma günü kente gerçekleştirdiği ziyaret sırasında, "Kültür mirası olan Zerzevan Kalesi ve tarihi Surları aslına uygun restore edip turizme kazandıracağız" açıklamasından sonra yaşanması dikkat çekti. Cumartesi ve Pazar günü Güneydoğu'ya turlar düzenleyen turizm acenteleri çok sayıda yerli ve yabancı turisti Diyarbakır'a taşıdı. Tarih severlerin büyük ilgisini çeken Zerzevan kalesi ve Mithras Tapınağındaki tarihi yapıları yerinde görme fırsatı yakalayan turistler şaşkına döndü. Yıllarca bölücü hainlerin bölgedeki saldırıları nedeniyle turizme kapalı olan bölge terörün sonlandırılması ve arkeolojik kazılarla birçok tarihi dokunun yeniden gün yüzüne çıkmasıyla birlikte kentteki turizmi de canlandırdı. Pandemi süreciyle birlikte kısıtlamaların gevşetilmesiyle birlikte başlayan normalleşme süreciyle birlikte Türkiye'nin dört bir yanından Diyarbakır'a akın eden turistler Zerzevan kalesi, Diyarbakır Surları ve tarihi İç kale ile kentteki Osmanlı eserlerinden Hasan Paşa Hanı, Behram Paşa Camii, Bıyıklı Mehmet Paşa tarafından inşa ettirilen ancak çukur ve hendek olayları sırasında yakıldığı için yeniden aslına uygun restore edilen Kurşunlu Camii ve birçok eseri ziyaret ettiler.
60 DÖNÜM ÜZERİNDE TARİH KOKAN BİR GARNİZON
Roma İmparatorluğu döneminde askeri sınır garnizonu olarak kullanılan kalede uzun zamandan beri Kültür ve Turizm Bakanlığının öncülüğünde, Dicle Üniversitesi, Büyükşehir Belediyesi, Çınar Kaymakamlığı, Karacadağ Kalkınma Ajansı ve birçok kurum ve kuruluşun öncülüğünde arkeolojik kazılar sürdürülüyordu. Açık hava müzesi konumundaki tarihi kale 60 dönüm üzerinde bin 200 metrelik Sur kalıntıları, 21 metre yükseklikte gözetleme ve savunma kuleleri, kilise, silah ve cephanelik depoları, sığınaklar ve yeraltı ibadethaneleri, karargâh binası, tahıl depoları, su sarnıçları ve kanallardan oluşuyor. Garnizon ve askeri alan olarak bulunan Kale'de dünyada bulunan son Mithras tapınağı ortaya çıkarılmıştı. Tarihi kale geçen yıl yerli ve yabancı turistlerin ziyaretçi akınına uğramıştı. Kalenin dünya kültür mirası geçici listesine alınmasıyla birlikte kalenin bu yıl turizme önemli katkılar sağlayacağı belirtildi.
ÜÇ BİN YILLIK TARİH
Çınar İlçesine 13 kilometre uzaklıktaki Zerzevan Kalesi, 124 metre yükseklikteki bir tepede bulunuyor. Konumu itibarıyla alandaki bütün vadiye hakim olan, antik ticaret yolu üzerindeki kale, geniş bir alanı da kontrol altında tutuyor. Roma sınır garnizonu olan kale, tarihte Romalılar ve Sasaniler arasında büyük mücadelelere sahne olmuş. Asur dönemine (MÖ 882–611) kadar giden tarihi yerleşimde, Roma döneminde, Milattan sonra 3. yüzyılda asıl askeri yerleşim inşa edildi, 639 yılına İslam ordularının fethine kadar kesintisiz olarak kullanıldı. Yerleşimin surları ve yapıları Anastasios I (MS 491-518) ve Justinianos I (MS 527-565) dönemlerinde onarılarak, bazıları ise yeniden inşa edilerek mevcut haline getirildi. Kalede 7 yıldan beri devam eden arkeolojik kazılar sayesinde birçok tarihi kalıntı gün yüzüne çıkarıldı.
