Apple, iPhone 6'dan beridir çıkardığı telefonlarda temel tasarım dilini benimsemişti. iPhone X'le birlikte bu durum değişti. iPhone X'in kasası, cam ve paslanmaz çelik çerçeveden oluşuyor. Hatırlarsanız iPhone 4s'e kadar Apple, kasalarda cam kullanmıştı, ancak iPhone 5'le birlikte alüminyum kasaya geçiş yaptı. Cihazın tasarımı orijinal iPhone'u hatırlatıyor. Yani Apple, 2017'le birlikte geçmişe doğru bir dönüş yaptı diyebiliriz. Tabii ki kasada cam kullanılmasının diğer bir nedeni de kablosuz şarj özelliğinden kaynaklanıyor.
iPhone X, tam OLED ekrana ve yuvarlak köşelere sahip. Ekranın üst kısmında ise TrueDepth kamerayı içeren çıkıntı var. Daha önce Galaxy S8+ ve Note 8 kullandığım için ekran bana biraz ufak geldi. Çıkıntıyı ise en başlarda pek benimsemedim, ama sonradan gözüm alıştı. Ön kamera sisteminin olduğu bu çıkıntı için farklı yorumlar var. Apple'ın tasarımda kendine has imzası olması için böyle bir şey yaptığını söyleyenler var, başkaları ise TrueDepth kamera bileşenleri yüzünden çıkıntıyı yapmak zorunda olduğunu düşünüyor. Sonuç ne olursa olsun, bu çıkıntı iPhone X'in tasarım özelliği olarak akıllara kazınmış durumda. Belki Apple, Galaxy S8+ veya diğer telefonlardaki gibi üst kısma düz bir çerçeve yapabilirdi.
Tam ekranla birlikte klasik Home tuşu artık yok. Eski bir iPhone kullanıcısı olarak (Ayrıca S8+ ve Note 8'de sanal ana ekran tuşuna da alışmış biri olarak), ana ekrana gitmek için Home tuşunu aradım. Ama inanın bu duruma da kısa sürede alışıyorsunuz. Home tuşunun olmaması en başlarda biraz ters gelebilir, ama kolayca adapte olacaksınız. Sağ tarafta güç düğmesi ve sim kart yuvası bulunuyor. Sol tarafta ses kontrol ve sessize alma tuşu var. Ses düğmeleri iPhone 6 ve diğer telefonlarla aynı, ama güç düğmesi biraz daha büyük. Tuşların konumları ise gayet iyi. Parmaklarınız tuşlara rahatça erişiyor.
Telefonun üst kısmında herhangi bir şey yok. Alt tarafında hoparlör, mikrofon ve Lightning portu yer alıyor. Arkada ise iPhone 7 Plus ve 8 Plus'ın aksine dikey olarak konumlandırılmış çıkık ana kamera bulunuyor. Anten çizgileri iPhone 6 ve 6s serisinde belirgindi, 7'de ise tepeye alınmıştı. iPhone 8, iPhone 8 Plus ve iPhone X'te ise kalın anten çizgileri yok. Daha iyi olmuş.
Cihazın elde rahatsızlık vermiyor, ama cam olduğu için elden kayma hissiyatı yaşatabilir. Arka kısmı parmak izi tutuyor. Işık altında baktığınız zaman bu izler belli oluyor. Tek elle kullanım biraz zor olabilir. Bir de şöyle bir durum daha var. Sağ üst köşeden aşağıya doğru menüyü indirdiğiniz zaman Denetim Merkezi geliyor. Sağ elini kullanan kişiler için burada problem yok. Ama solak kullanıcılar için bu bence sorun yaşatabilir. Solak kişilerin baş parmağını sağ üst köşeye uzatması veya sağ el parmaklarından birini kullanması gerekiyor. iOS'ta Denetim Merkezi'ni sağ köşeden sol köşeye alabilecek bir seçenek olabilirmiş. Belki iOS'a sonradan gelebilecek bir güncellemeyle bir seçenek eklenebilir.
iPhone X, 174 gram ağırlığında. Bana ağır gelmedi. Mont ve kot cebine rahatça sığıyor ve ağırlık yapmıyor.
Tam ekranlı iPhone, darbe ve düşmelere karşı dayanıklı mı? İşte bu konuda size verebileceğim en güzel cevap, telefonu kırılmaya karşı kılıfla ve ekran koruyucu ile kullanmanız olacaktır. Cihaz IP67 sertifikasına sahip. Suya ve toza dayanıklı.
SUPER RETINA HD EKRAN NELER SUNUYOR?
Apple, iPhone X'le birlikte LCD ekranı rafa kaldırırken OLED'e geçiş yaptı. Samsung, Google ve diğer başka isimler bir süredir Android telefonlarda OLED'i kullanıyor. Sonuç olarak Apple'ın da OLED paneli tercih etmesini görmek güzel. iPhone X'te 5.8 inç'lik 2436 x 1125 çözünürlüğünde ekran bulunuyor. 458 ppi yoğunluğunda olan bu ekranda DCI P3 renk yelpazesi ve Dolby Vision HDR desteği var.
OLED ekranlar daha iyi kontrast, gerçek siyah ve daha canlı renkler sunar, ancak her zaman mükemmel değildirler. Google Pixel 2 XL'de kullanılan LG paneller, biraz zayıf görüş açısı ve panelde görülen hafif mavi renk katmanı nedeniyle ufaktan eleştirilmişti.
iPhone X'in OLED ekranı Samsung'tan geliyor ve Apple, panelin birkaç kez değiştiğini, Samsung'un Galaxy S8 ve Note 8 panellerinde yaptığı yaklaşımdan farklı olduğunu söylüyor.
Telefonda daha önce iPad Pro'dan duyduğumuz True Tone özelliği yer alıyor. Bu özellik için yapılan açıklama, "Renklerin farklı ortamlarda tutarlı olarak görünmeleri için ortamın ışıklandırma koşullarına göre iPhone ekranını otomatik olarak uyarlıyor" şeklinde. Apple işi güzel anlatmış, ama özet geçersek True Tone bulunduğunuz ortama göre ekran sıcaklığını değiştiriyor. 3D Touch tabii ki olmazsa olmazlar arasında. İlk olarak Apple Watch'ta kullanılan 3D Touch, iPhone 6s'le birlikte iPhone ailesine dahil olmuştu. Kısaca bu özellik ekrana parmağınızla yaptığınız basınca göre kullanıcıya alternatif kısa yollar sunuyor.
iPhone X'in Super Retina HD ekranında renkler güzel, ama doygunluk o kadar da yoğun değil. Açıkçası şunu itiraf edeyim, iPhone X şimdiye kadar kullandığım telefonlar arasında en iyi ekrana sahip cihazlardan birisi. Telefonun ekranı genel anlamda gerçekten kaliteli bir görsellik sunuyor. Hatta iTunes'tan birkaç tane HDR film indirdim ve izledim. Bu arada şu ekran çıkıntısına daha önce belirttiğim gibi zamanla alışıyorsunuz.
FACE ID ÖZELLİĞİ NASIL?
iPhone X'in asıl öne çıkan özelliği ise Face ID. Apple tanıtımda Face ID'den övgüyle bahsetmişti. Arkasında yatan teknoloji ve anlatılan performansıyla bu özelliğin doğru şekilde çalışması benim için önemliydi.
En başlarda alışkanlıktan dolayı, Touch ID ve Home tuşunu arayabilirsiniz. Sonradan tuş olmamasına ve Face ID'ye alışıyorsunuz.
Face ID, hem ışıkta hem de karanlıkta gayet iyi çalışıyor. Yüzümün birkaç fotoğrafını iPhone X'e tuttum ama yemedi. Bu arada telefonda Face ID kaydını ayarlamadan önce maskeyle kayıt olur mu diye denedim. Tabii ki böyle bir şey de olmadı. Face ID gözlerinizi görmeden telefonun kilidini açmıyor. Birkaç kere kapalı gözle yapayım dedim, gerçekten kilit ekranı açılmıyor. Bu arada tek gözüm kapalıyken test ettim, sağ gözüm kapalıyken beni tanıdı. Ama sol gözüm kapalıyken algılamadı.
Sakal, saç tıraşı olduğumda sorun yaşamadım. Face ID yüzümü başarıyla algıladı. Güneş gözlüğü meselesine gelince, birkaç tane gözlüğüm var. Kullanmadığım bir gözlüğümde zift gibi siyah cam bulunuyor. Bu gözlüğü kullandığımda normalde ben bile göremiyorum (Hangi akıllı aldıysam bu gözlüğü ayrı bir konu), Face ID de tanımadı. İlk defa Face ID'nin çalışmadığına bu gözlükle şahit oldum. Diğer gözlüklerde ise problem yaşamadım.
Kolunuzu uzatıp, iPhone X'i uzaktan tutarsanız da Face ID çalışıyor. Ama telefonu masaya veya düz bir zemine yatırırsanız, yüzünüzü görmüyor, tanımıyor.
Face ID, Touch ID'nin desteklendiği uygulamalarda parmak izi özelliği yerine geçiyor. Yani eskiden Touch ID ile yaptığınız bir şeyi, Face ID'le yapabiliyorsunuz. Mesela Touch ID destekli banka uygulamasına gireceksiniz diyelim, burada Face ID devreye giriyor ve parmak izinin yerini dolduruyor.
App Store'dan Face ID ile veya şifre yazarak uygulama indirebilirsiniz. Face ID'yi etkin kılarsanız, güç tuşuna iki kere basmanız gerekiyor. Bu bir güvenlik detayı. Eğer güç tuşuna basma olmasaydı, ekrana bakarak gereksiz şeyleri satın alabilirdiniz. Face ID, Apple Pay için de kullanılıyor, fakat Apple'ın ödeme sistemi ülkemizde aktif değil.
APPLE'IN YETENEKLİ SİSTEM ÇİPİ A11 BIONIC
Sadece iPhone X'in değil, iPhone 8 ve 8 Plus'ın da kalbinde A11 Bionic sistem çipi bulunuyor. Bu yonga altı çekirdekli. İki çekirdek (Monsoon) 2.39 GHz'de (Yani yüksek performansla) çalışıyor. Diğer dört çekirdek (Mistral) düşük güç tüketiyor. İhtiyaç duyulduğu anda altı çekirdek aynı anda kullanılabiliyor. Ayrıca Apple tarafından tasarlanmış olan üç çekirdekli GPU var. A11'de gömülü M11 yardımcı hareket işlemcisi yer alıyor. Bununla birlikte renkleri yakalama, aydınlatmayı hesaplama, gelişmiş piksel işleme gibi işleri yapan yeni bir görüntü işlemcisi de A11 Bionic'e dahil edilmiş.
A11'de Apple'ın Nöral sistem olarak adlandırdığı donanım bulunuyor. Bu nöral sistem bilgisayarların gözlemleyerek öğrenmesini sağlayan bir yapay zeka türü olan yapay öğrenme için tasarlanmış bir donanım. Çift çekirdekli. Saniyede 600 milyar adede kadar işlem gerçekleştiriyor. Face ID, Animoji gibi özelliklerin arkasındaki sistem. Telefonun kullanıcının yüzünde değişiklik yaptığında anlamasını, yani saçının tarama şeklini değiştirmesi, şapka takması vs... gibi şeyleri aslında nöral sistem öğreniyor ve tanıyor.
A11 Bionic'in teknik kısımlarını bir kenara atıp gelelim, iPhone X'in kullanım durumuna. 3 GB RAM'e sahip olan telefon hızlı ve yağ gibi akıyor. Günlük işlerde sorun yaşamazsınız. Facebook, Twitter, Safari veya Chrome gibi klasik uygulamalar hızlıca açılıyor. Oyunlara gelince Lineage2 Revolution, Life is Strange gibi görselliği yüksek oyunları oynadım, performans bir kere düşmedi. Tabii olmazsa olmaz benchmark testlerini yaptım. iPhone X, GeekBench 4'te tek çekirdekten 4180, çoklu çekirdekten 9572 puan aldı. AnTuTu puanı ise 204632. Yüksek sonuçlar.
A11'in diğer bir özelliği de artırılmış gerçekliği desteklemesi. Zaten Apple CEO'su Tim Cook birçok konuşmasında artırılmış gerçekliğe önem verdiklerini söylemişti. App Store'da artırılmış gerçeklik uygulamaları var, birkaç tanesini denedim. Ama uygulama sayısı şimdilik az, zamanla bu sayı artacaktır. Ayrıca AR'den (Augmented Reality) daha geniş şekilde yararlanan gelişmiş uygulamalarla birlikte iPhone X ve diğer iPhone'lardaki bu özellik daha ön plana çıkacaktır.
IPHONE X'TEKİ YAZILIMSAL DEĞİŞİKLİKLER NEDİR?
iPhone X, iOS 11'le hızlı ve rahat bir kullanım sunuyor. Bununla birlikte yazılımsal birkaç değişiklik var. İlk olarak ana ekran tuşu olmadığından herhangi bir uygulamadan ana ekrana dönmek için ekranın altından yukarı doğru kaydırma hareketi yapmak gerekiyor. En başlarda garip gelebilir, ancak bu duruma zamanla alışıyorsunuz.
Sol üst köşeden ekranı aşağıya indirirseniz, bildirimler penceresi açılıyor. Denetim Merkezi ise sağ üst köşeye alınmış. Sağ üstten aşağıya kaydırma hareketi yapınca Denetim Merkezi ekrana geliyor. Burada incelemenin en başında anlattığım bir handikap var. Sağ elini kullanan kişiler için bu konuda problem yok, ancak solak kişilerin baş parmağını sağ üst köşeye uzatması veya sağ el parmaklarından birini kullanması gerekiyor. Denetim Merkezi menüsünün sağdan sola alınması gibi bir seçenek de bulamadım. Güncellemeyle eklenebilir.
Açık uygulamaları kapatmak da eskisi gibi kolay değil. İlk olarak ana menüye geri döner gibi alt kısımdan yukarı doğru kaydırma hareketini yapmanız lazım. Ama bu hareketi yaparken, iki üç saniye beklemeniz gerekiyor, böylece açık olan uygulamalar ekrana geliyor. Sonra açık olan herhangi bir uygulamanın üstüne parmağınızı basılı tutmanız gerekiyor. Uygulamaların hemen yanında yuvarlak içinde kapatma çizgisi belirecek. İsterseniz çizgiye basarak, isterseniz pencereleri yukarı ittirerek uygulamaları kapatabilirsiniz. Yani iki aşamalı bir işlem var. Eskidense sadece ana ekran tuşuna arka arkaya iki kere basarak bu menüye ulaşabiliyorduk.
Bir uygulamayı silmek içinse yine üstüne basmanız ve uygulama simgesinin titremesi yeterli. Çarpıya basarak uygulamayı silebilirsiniz, fakat ekranda herhangi bir yere basınca uygulama simgelerinin titremesi geçmiyor, sağ üst köşedeki "Bitti" seçeneğine tıklamanız gerekiyor.
KAMERA PERFORMANSI NASIL?
iPhone X'te 12 MP geniş açılı kamera ve 12 MP telefoto kamera var. Geniş açılı kameranın diyafram açıklığı f/1.8 (iPhone 7 Plus'la aynı). Fakat telefoto güncellenmiş. Diyafram açıklığı f/2.4 (iPhone 7 Plus'ta f/2.8). Ana kamera çift optik görüntü stabilizasyonuna sahip.
iPhone X'in kamera performansı gerçekten iyi. Canlı renkler ve iyi bir dinamik aralık sunuyor. Fotoğraflar önceki iPhone'lara göre daha doymuş. Manzara çekimleri bu sayede daha iyi çıkıyor ve fotoğraflara derinlik duygusu katıyor. Düşük ışıklı çekimlerde kumlanma en az seviyede oluyor ve böylece temiz bir sonuç çıkıyor.
IPHONE X İLE ÇEKİLMİŞ ÖRNEK FOTOĞRAFLAR GALERİSİ İÇİN BURAYA TIKLAYIN?
Geniş diyafram ve optik görüntü sabitlemeyle birlikte portre modu harika işler çıkarıyor. Işığın mükemmel olmadığı anlarda bile portre modunda iyi fotoğraflar çekebilirsiniz. Portre modunda fotoğraflara ekstra efektler katan ışıklandırma seçenekleri var. Bunlara Portre Işığı deniliyor. Şimdilik beta aşamasında bir özellik. Bahsettiğim ışıklandırma seçenekleri doğal, stüdyo, kontur, sahne ve sahne mono ışığı olarak sıralanıyor. Apple'ın söylemine göre Portre Işığı özelliği, gelişmiş algoritmalardan yararlanarak yüz hatlarının ışıkla etkileşimini hesaplıyor. İsterseniz fotoğrafı çekerken veya isterseniz fotoğrafı çektikten sonra bu seçenekleri kullanabilirsiniz. Kontur ışığı ve sahne mono benim favorilerim oldu.
Video kaydı ise 24/30/60 FPS'de 4K, 30/60 FPS'de 1080p ve 30 FPS'de 720p olarak gerçekleşiyor. Ayrıca 120 ve 240 FPS'de 1080p ağır çekim video özelliği de bulunuyor. iPhone X ve diğer yeni iPhone'lar, 60 FPS'de 4K video kaydı desteği olan ilk akıllı telefonlar. 60 FPS'de 4K için Apple'ın yeni HEVC formatına geçmek gerekiyor. Bu formatla alakalı uyumsuzluk sorununa denk gelmedim.
Apple, TrueDepth'i "Sofistike bir sistem" olarak tanımlıyor. iPhone X'in ünlü çıkıntısında yer alan sistemde, kızılötesi kamera, ışık projektörü, yakınlık sensörü, ortam ışığı sensörü, hoparlör, mikrofon, nokta projektörü ve 7 MP'lik ön kamera var. Face ID ve Animoji'den TrueDepth sorumlu. 7 MP'lik ön kameranın performansını beğendim. Bu arada ön kamerada da portre modunu kullanma imkanı var. Portre modunda da güzel selfieler çekebilirsiniz, yine de arada birkaç kötü sonuçla da karşılaştım.
ANİMOJİ NEDİR?
TrueDepth kameradan bahsetmişken animoji konusunu da ele alalım. Animoji, iPhone X'in kendine özel yeteneklerinden bir diğeri. Animojinin arkasında A11 Bionic sistem çipi ve TrueDepth kamera sistemi bulunuyor. iPhone X, 50'nin üzerinde farklı kas hareketini analiz ederek yüz ifadelerini animojiye yansıtabiliyor.
Tavşan, uzaylı, maymun gibi 12 farklı animoji var. iOS cihazlar arasında bu animojileri göndermek kolay. Fakat Android bir telefona ise animojiyi video olarak farklı kaydedip, bu şekilde de gönderebiliyorsunuz. Bunun için animojinin üstüne basılı tutun, sol altta kare içinde ok tuşu bulunan simgeye basıp, video olarak kaydedin. Sonra istediğiniz kişiye yollayabilirsiniz.
SES PERFORMANSI
iPhone serisi geçtiğimiz sene kulaklık girişini kaybetti ve artık böyle yoluna devam ediyor. Eğer eski kulaklığınızı iPhone X'te kullanmak isterseniz, bunun için kutuda Lightning / 3.5 jack dönüştürücü var. Ama ses konusunda takıntınız yoksa standart EarPods işinizi görecektir. Ama EarPods'un tizi bana biraz yüksek geldi.
iPhone X'in stereo hoparlörleri şahsen iPhone 8 Plus'a göre daha yüksek ses performansı sunuyor. Hatta iPhone'lar arasında en iyi ses performansına iPhone X sahip. Baslar ayrıntılı. Tizler ise baslara muhteşem eşlik ediyor.
Kullandığım telefonu kendim için ufak taşınabilir bir stüdyoya çevirmeyi seviyorum. Gitarımı iPhone ve Android cihazlara bağlamak için birkaç farklı dönüştürücü adaptörüm var. iPhone X için de bunu yapmak istedim, ama daha önce başka iOS cihazlarda çalışan çevirici adaptörüm çalışmadı. İlginç birkaç hata aldım. Belki uygulamaların güncellemesiyle düzelebilir, ama şimdiye kadar denediğim yöntemler işe yaramadı.
PİL PERFORMANSI
iPhone X'i kullandığım sürece boyunca, pil performansının iPhone 8 ve iPhone 8 Plus arasında olduğunu fark ettim. iPhone 8 Plus bana iki gün giderken, iPhone X o kadar yetmedi. Ama bir günü rahatça çıkarttı.
Şarj simgesinin dibe vurduğunu görmeden telefonu bir gün boyunca kullanmak güzel. Bu bahsettiğim durum tabii ki günlük normal kullanım için geçerli. Eğer işi daha da abartıp, görsel olarak detaylı oyunları oynayıp, ağır uygulamaları kullanırsanız, telefonun şarjı emiliyor. Lineage2 bu konuda gayet başarılıydı, şarjı çok güzel harcadı.
iPhone X, iPhone 8 ve iPhone 8 Plus'la birlikte kablosuz şarjı destekleyen ilk iPhone'lardan biri. Android kullanıcıları için bu yeni bir şey değil (Aslında benim için de yeni değil). Telefon, Qi uyumlu şarj cihazlarıyla çalışıyor. Aynı Galaxy S8 gibi. Apple gelecek sene AirPower isimli kendi kablosuz şarj çözümünü çıkaracak. Bununla birlikte şirket Belkin veya Mophie'in şarj padini öneriyor. Gerçi ben farklı bir markayla birlikte, bir de Galaxy S8+ için elimde bulunan Samsung'un kablosuz şarj padini iPhone X'le denedim ve çalıştı. Yine de Apple'ın önerdiği kablosuz şarj aletlerini kullanmanızı size tavsiye ederim.
iPhone X hızlı şarj yeteneğine sahip. Apple'ın açıklamasına göre 30 dakikada %50 şarj olabiliyor. Tabii ki denemesini yapmadan olmazdı. Yarım saat içinde %50 şarj oldu. Buraya kadar her şey iyi, buradan sonrası kötü. Çünkü hızlı şarj için gerekli adaptör cihazı ve kablo kutu içinden çıkmıyor! Kutuda normal 5w'lık güç adaptörü çıkıyor. Hızlı şarj için USB-C adaptörüyle birlikte USB-C - Lightning kablosuna ihtiyacınız var. 29 W'lık USB-C güç adaptörü ve 1 metrelik USB-C - Lightning kablosu içinse 368 TL'yi gözden çıkarmanız lazım.
IPHONE X İÇİN SONUÇ NEDİR?
iPhone X, serinin bir süredir beklenen yönündeki değişikliği temsil ediyor. Bundan sonraki iPhone'larda tam ekran göreceğiz (Spekülasyonlar da bu yönde). iPhone 8 ve iPhone 8 Plus harika telefonlar, ancak eskiyen tasarımları ile iPhone X'in bir tık gerisinde kalıyorlar.
Cihaz paslanmaz çelik çerçevesi, cam tasarımı, OLED ekranı ile dikkat çekici. Performansı yüksek, kamerası iyi. Face ID ve TrueDepth kamera sistemi ise işin başka bir yönü. Hatta uzmanlar TrueDepth'in biyometrik güvenliği daha ileri götüreceğini, önünün açık olduğunu belirtiyor. Tüm bunlara rağmen 6099 TL'lik fiyatı ile herkese hitap etmiyor. Ayrıca hızlı şarj için ekstradan ücret ödemek gerekiyor. Eğer eski iPhone'unuzu değiştirmek isterseniz ve bütçeniz yetiyorsa, iPhone X'e geçebilirsiniz. Ayrıca fiyatı daha uygun olan iPhone 8 veya iPhone 7 modellerine de göz atabilirsiniz.
DEĞERLENDİRME
Artılar
+Görüntü kalitesi yüksek tam OLED ekran
+Geliştirilmiş telefoto kamera
+Hızlı ve doğru çalışan Face ID
Eksiler
-Fiyat olarak herkese hitap etmiyor
-Hızlı şarj adaptörü ve kablo için ekstradan ücret ödemek gerekiyor. Keşke kutuyla birlikte verilseydi.
TEKNİK ÖZELLİKLER
Boyut: 143.6 x 70.9 x 7.7 mm
Ağırlık: 174 g
Ekran: 5.8 inç OLED 1125 x 2436 çözünürlük
Çipset: Apple A11 Bionic
RAM: 3 GB RAM
Hafıza: 64/256 GB
Kamera: 12+12 MP ana kamera, 7 MP ön kamera
Pil: 2716 mAh
Bağlantılar: 4.5G LTE, Bluetooth 5.0, MIMO özellikli 802.11ac Wi-Fi, NFC (okuyucu modu özellikli), GPS, GLONASS, Galileo ve QZSS
İşletim sistemi: iOS 11
Fiyat: 6099 TL
Face ID: TrueDepth kamera aracılığıyla yüz tanıma
IP67 sertifikası var