Beslenme ve Diyet Uzmanı Sıla Bilgili Tokgöz, konservesi yapılan besinleri ve faydalarını şöyle anlattı:
BAMYA: Besleyici ve düşük kalorili bir yemek olan bamya, yüksek lif içeriği ile tokluk süresini uzatırken, bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı olur.
BEZELYE: Demir, bakır ve magnezyum gibi sağlık açısından faydalı mineraller içeren bezelye, aynı zamanda önemli bir protein kaynağıdır. Bezelyenin 100 gramında 18 gr protein vardır.
TAZE FASULYE: İçerdiği karotenoid ve flavonoid sayesinde kalp damar hastalıklarına karşı koruyucudur. Güçlü posa kaynağı olduğu için sindirim sistemini korur.
DOMATES: Kırmızı rengini veren likopen adlı antioksidan sayesinde bağışıklık sistemini ve kalbi korur. Özellikle kaynatılarak hazırlanmış domateste likopen daha etkili olduğu için kanserden koruyucu etkisi artıyor.
KAYISI: İçindeki betakaroten sayesinde kötü kolesterolü (LDL) düşürerek, kalp hastalıklarını önlemeye yardımcı olurken, zengin A vitamini içeriği ile gözü korur. Kabızlık ve sindirim sorunları yaşayanlar için iyi bir posa kaynağı olan kayısı mutlaka tüketilmelidir.
KÖZ PATLICAN: Özellikle kabuklarıyla közleyin. Çünkü patlıcanın kabuğunda bulunan 'nasunin' antioksidan özellik gösterir. Beyin hücre zarını koruyucu özelliği vardır. Kalp damar hastalığı ve kanser riskini azaltır.
KÖZ KIRMIZI BİBER: Düşük kalorisiyle dikkat çekerken, bol miktarda C vitamini, rengini veren likopen ve potasyum içeriğiyle hem bağışıklık sistemini güçlendirir hem de kalp krizi riskini azaltır.
ZEHİRLENMELERE KARŞI BUNLARA DİKKAT EDİN!
Tokgöz, çoğunlukla konserve besinlerle bulaşan, 'Clostridium Botulinum' adlı bakterinin şiddetli gıda zehirlenmelerine yol açabileceğine dikkat çekerek, evde konserve hazırlarken, saklarken ve tüketirken nelere dikkat edilmesi gerektiğini ise şöyle sıraladı:
KALİTELİ, TAZE, ÇÜRÜKSÜZ KONSERVE MALZEMESİ SEÇİN
Konserve için kullanılacak sebze ve meyveler taze ve çürüksüz olmalı. Kesinlikle küflü ürün kullanılmamalıdır. Ön hazırlık yapılırken sebze ve meyveler akan suyun altında ovuşturularak iyice yıkanmalı ve konservelemeye uygun olacak şekilde doğranmalıdır.
BU BAKTERİ ZEHİRLEYEBİLİR
Konserve içerisinde mikroorganizma oluşumunu engellemek için 'Clostridium Botulinum' toksinini tahrip etmek gerekir. Sıcaklık mutlaka 100 derecenin üzerinde olmalıdır. Bunun için özellikle düdüklü tencere gibi basınçlı kaplarda sebze ve meyvelerin asitlik derecesine bağlı olarak 10-20 dakika kaynatılması gerekir. Hatta ısıya dayanıklı bazı toksinleri yok edebilmek için 116 dereceye kadar ısıtmak gerekir. Domates gibi asitlik seviyesi yüksek olan gıdalar ortalama 20 dakika kaynatılmalıdır. Kaynatma sırasında tuz ve yağ eklenebilir.
KULLANDIĞINIZ KAP VE HİJYEN ÖNEMLİ
Konserve yapımında ısıya dayanıklı cam veya mikroorganizmaların çoğalamayacağı kaplar kullanılmalıdır. Bu kaplarda çizik, çatlak olmamasına dikkat edilmelidir. Kullanmadan önce, cam kavanozlar akan suyun altında yıkanmalı, ardından 15-20 dakika kaynatılarak sterilize edilmelidir. Kavanozlar soğumadan sebzeler doldurulmalıdır.
KAVANOZ KAPAKLARI YENİ VE STERİL OLMALI
Kavanoz kapakları ısıya dayanıklı, darbe almamış, iç kısmı korozyona uğramamış ve önceden kullanılmamış olmalıdır. Daha önce kullandığınız kapaklar, tam kapanmaz ve konserve içine hava girmesine sebep olur. Her seferinde mutlaka yeni ve sterilize edilmiş kapaklar kullanmalısınız. Bunun için akan suyun altında yıkanmış kapaklar tencerenin içinde 15 dakika kaynatılmalıdır.
YAPILAN EN BÜYÜK YANLIŞ; KAVANOZU TERS ÇEVİRMEK
Isıtılan cam kavanozlara doldurma işlemi; kaynar şekilde hiç zaman kaybetmeden kavanozun 1/5 i kadar boşluk kalacak şekilde yapılmalıdır. Boşluk kalmayacak şekilde dolum yapılırsa sızdırma ve hava alma sorunu yaşanabilir. Yapılan en büyük yanlış ise ters çevirme işlemidir. Kesinlikle ters çevirme yapmayın çünkü kapağın iç yüzeyi sıcakla, ayrıca gıda da asitliyse, bu asitle reaksiyona girebilir ve sağlığa zarar verir.
SAKLARKEN VE TÜKETİRKEN BU KURALLARA MUTLAKA UYUN
Hazırladığınız konserveler serin, kuru ve güneş ışığı almayan yerde muhafaza edilmelidir. Açılmamış konserveler, 6 aya kadar saklanabilir. Açılmış konserveler ise mutlaka buzdolabında saklanmalı ve 2-3 gün içinde tüketilmesine çok dikkat edilmelidir. Aksi taktirde bakteri oluşumu hızlanır ve gıda zehirlenmelerine yol açar. Konservelerin hızlı tüketimini kolaylaştırmak için büyük kaplar yerine daha küçük olanları tercih edilmelidir.
KAPAKTA KABARMA VARSA BAKTERİ ÜREMİŞ OLABİLİR
Konserve tüketilmeden önce mutlaka kapağı kontrol edilmelidir. Eğer kapakta kabarma ve bombeleşme varsa bu durum, bakteri ürediğinin göstergesidir. Böyle bir koşulda konserve kesinlikle tüketilmemelidir. Ayrıca kapakta herhangi bir sızıntı ve küflenme veya sebzelerin renginde, dokusunda, kokusunda bir değişiklik varsa bu durumda da konservenin bozulduğu anlaşılır.
