6 şubatta yaşanan ve 11 ili etkileyen asrın felaketi olan anılan depremi bizzat yaşayan, hatta arama kurtarma çalışmalarına katılan ekiplerinin etkilenmesinin doğal olduğunu, bu kişilerde a bir travma gelişmiş denenin doğru olmayacağını belirten Psikiyatri Uzman Doktor Neslihan Kılıç, "Doğal afet yaşayana kişilerin 1 ay reaksiyon süresi zamanı tanıyoruz. O dönemde çeşitli duygu durumunda değişiklikler, gün içersin de kısa kısa hafızalar, anılar, ağlamalar, çocuklar için hırçınlık, sessizlik olabilir, konuşmama olabilir bu durumları olağan olarak karşılarız. Bunları gördüğümüz kişilerde travma gelişmiş, anında buna müdahale etmeliyiz, tedavi etmeliyiz demiyoruz. Çünkü bunlar bu kadar zor olaydan etkilenmesi çok doğal."
Bu kişilere biraz zaman verilmesi gerektiğini belirten Psikiyatri Uzman Doktor Kılıç, "Bu kişilere kendiliğinden toparlanması için 1 ay gibi bir zaman veriyoruz. Bundan sonra değerlendirmek daha uygun. Eğer tedavi veya bir uygulama başlatmak gerekirse bu zamandan sonra başlatmak daha sağlıklı oluyor. Tabi bu afeti yaşayan kişinin afeti yaşadığı yerde kalması olarak değerlendirmeyelim. Güvenli, temel ve insani ihtiyaçlarının karşılandıktan sonra 1 ayı beklemek gerekir"
ÇOCUKLARDA İLERDE YAŞANABİLECEK TRAVMALAR ÖNLENMELİ
Çocuklarda ise ne yaşadıklarını, yaşadıklarını nasıl algıladıklarını anlatabildikleri oyunlara yönlendirmek iyi olur. Tabi bu oyunlara yönlendirmeyi bu konuda profesyonel kişiler yapmalı. Beraberinde yaşanılan olayın her yaş grubunun anlayacağı dilden basit ve sabit bir şekilde anlatılması gerekir. Mesela bu deprem doğal bir afet gibi basit bir cümle ile anlatmak gibi. Oyun grubu, çocuk için oyun alanı oluşturmak, kitap okuma, film izleme, bir müzik aleti çalma, oynadıkları her hangi imkanları oluşturmak, eğitimine devam etmeleri sağlanmalı ki, bize ne oldu ne yapacağız, nasıl yaşayacağız gibi belirsizlik kavramları oluşacak kaos ortamını gidermek gerekir ki, ilerde travma yaşamasınlar."
SOSYAL MEDYADA PAYLAŞILAN GÖRÜNTÜLER O KİŞİYE ACISINI BİR KEZ DAHA YAŞAMASINA SEBEP OLUYOR
Kılıç sosyal medyalarda o yaşanan olayları arkalarına acıklı bir müzikle paylaşılması konusunda kişilerin çok dikkatli olmaları gerektiğini belirterek, "Bazen faydalı olmak istersen incitmeler yaşatabiliyoruz. Deprem bölgesindeki yaşanan görüntülerin paylaşılması konusunda insanların 5 saniye daha ikinci kez daha düşünmesi gerekir. O fotoğraflar, videolar, o insanların çaresizliği yakarışları, hayatlarında yaşadıkları en kötü günü sosyal medya da lanse edilmesi, paylaşılması hatta anlatmaya zorlanması bunlar hem etik değil hem de orada o acıları yaşayan insanlara ikinci kez aynı acıyı yaşatmak, tekrar tekrar travma tize etmemek gerekir. Bu zaten etik bir olayda değil. Biz uzmanlar bile, travmaya uğrayan kişiye hadi anlat ne yaşadın demeyiz, zorlamayız, sadece anlatabildiği kadarını dinleriz. Ne oldu, nasıl oldu sorusunu sormamak gerekir, çünkü acısı çok büyük" dedi.
